Zelfvertrouwen vergroten door effectief te communiceren
Heb je ook wel eens het gevoel dat je in twee werelden leeft? In je privéleven, ben je assertief, kom je goed op voor je eigen belangen en ideeën en voel je je zeker van jezelf.
Maar in je werk voel je je onzeker en kwetsbaar. Daardoor lukt het je minder makkelijk om voor je zelf op te komen en sta je regelmatig met je mond vol tanden. Dit heeft gevolgen voor jouw werkprestatie. Zeker in een baan waarin je afhankelijk bent van anderen en goede communicatie extra belangrijk is.
Ik raad je van harte aan om mijn artikel door te nemen, maar op bol.com vind je ook een prachtig goed boek over effectief communiceren. De Roos van Leary van Bert van Dijk is een goede aanrader om te bestellen als je er dieper in wil duiken. Succes!
Korte inhoudsopgave:
Door op een betere manier informatie uit te wisselen met anderen, word je zelf door anderen beter begrepen en verbeter je daarmee het contact met anderen. Het is daarom van essentieel belang om effectief met elkaar te communiceren, voor zowel je persoonlijke effectiviteit, als voor de effectiviteit binnen het team of afdeling waarin je werkt.
Je kunt jouw zelfvertrouwen vergroten als je weet hoe je effectief weet te communiceren. Daarvoor is een handig model ontwikkeld, de Roos Van Leary
Wat is de Roos Van Leary?
Gedrag is te voorspellen. De Amerikaanse psycholoog Timothy Leary ontdekte dat de manier waarop mensen reageren in veel gevallen voorspelbaar is. Bepaald gedrag roept een bepaalde reactie op. Vanuit dit gegeven is gedrag te voorspellen en te beïnvloeden.
De Roos Van Leary is een interactiecirkel in de vorm van een windroos en geeft een schematische weergave van verschillende gedragsmogelijkheden en het effect daarvan op anderen. Het geeft inzicht om bewust keuzes te maken in actie en reactie.
Bij het sturen van gedrag kan je invloed uitoefenen op wat je zegt, maar ook op hoe je het zegt. De Roos Van Leary gaat vooral over hoe je iets zegt
De Roos Van Leary
De Roos Van Leary is een handig hulpmiddel als de communicatie tussen twee mensen moeizaam verloopt of als bepaalde gedragspatronen ingesleten zijn. Het helpt bij het analyseren van iemands gedrag. Hierdoor leer je de ander beter te begrijpen. Ook kan je inspelen op dit gedrag.
De basis: het assenstelsel
Mensen hebben in relaties met andere mensen twee basisbehoeften:
- We willen invloed hebben op anderen
- We willen erkend worden voor onze kwaliteiten
Je wilt graag dat andere mensen luisteren naar wat jij te zeggen hebt en dat ze er wat mee doen: je wilt effect hebben en zoekt naar erkenning voor jouw kwaliteiten. En daarnaast wil je er ook bij horen. Vanuit deze twee basisbehoeften is het assenstelsel van de Roos Van Leary opgebouwd.
De verticale as geeft de mate van invloed aan. Boven heb je heel veel invloed, onder niet tot nauwelijks. De horizontale as – die van tegen en samen – geeft de mate van acceptatie aan: als je aan de samen kant zit, is er veel acceptatie. Als gedrag aan de tegenkant zit, is er weinig acceptatie.
Zo krijg je vier soorten gedragingen:
–Bovengedrag: gericht op veel invloed uitoefenen
–Ondergedrag: niet of nauwelijks gericht op invloed uitoefenen
–Samengedrag: gericht op acceptatie
–Tegengedrag: gericht op andere belangen dan acceptatie (vaak resultaat)
Na een actie volgt een reactie
Gedrag roept gedrag op. Het staat nooit helemaal los van elkaar. Jij wordt boos omdat een ander zich raar gedraagt in jouw ogen, je huilt als een ander je pijn doet, je helpt als iemand om hulp vraagt. Enzovoort. Dat is actie-reactie. En hoewel dat automatisch lijkt te gebeuren, liggen daar toch spelregels aan ten grondslag. Deze volgen wij onbewust. Je leest ze hieronder:
- Bovengedrag roept ondergedrag op
- Omgekeerd roept ondergedrag, bovengedrag op
- Samengedrag roept samengedrag op
- Tegengedrag roept tegengedrag op
En als je dat bij elkaar voegt, krijg je het volgende:
- Boven-samengedrag roept onder-samengedrag op. Iets makkelijker omschreven. Leidend gedrag leidt bijna altijd tot volgend.
- Dit geldt andersom ook: onder-samengedrag roept boven-samengedrag op. Volgend gedrag nodigt uit om leidend gedrag te vertonen.
- Boven-tegengedrag roept onder-tegengedrag op. In simpeler taal: aanvallend gedrag roept verdedigend gedrag op.
En ook hier geldt weer het omgekeerde:
onder-tegengedrag roept boven-tegengedrag op. Verdedigend gedrag vraagt om een aanvallende reactie.
In het schema ziet dat er zo uit:
Cruciaal in het hele verhaal is: als het gedrag van een ander je niet bevalt, dan zal jij moeten veranderen. Dat vergt een hele andere manier van denken, want wij zijn geneigd om in schuld te denken: “ja maar, die ander doet toch stom! Het is tenslotte zijn of haar schuld!” Daar kun je best gelijk in hebben, maar dat levert niks op. Het helpt niet. Sterker nog: het houdt in stand wat je niet bevalt.
Dus zinvoller is het, om te kijken naar wat werkt.
- Als je wilt dat de ander leidend gedrag gaat vertonen, stel jezelf dan volgend op. Bijvoorbeeld: Als je wilt dat een ander eens met ideeën komt of zelf zijn problemen oplost, dan houd je je eigen ideeën voor je net zolang tot de ander met ideeën komt.
- Wil je dat de ander eens wat vaker volgend gedrag laat zien, dan moet je zelf meer de leiding op je nemen. Loop je bijv. altijd achter je collega aan, dan kun je eens wat meer initiatief naar je toetrekken door bijvoorbeeld te zeggen:
Ik wil graag met je lunchen. Laten we deze keer in het eetcafé aan de overkant gaan zitten.” Het is dan afwachten wat dat oplevert.
- Wil je dat de ander stopt met het aanvallende gedrag, dan kun je zelf ophouden je te verdedigen.
- Wil je tenslotte graag dat de ander niet altijd in de verdediging zit, zorg dan dat jij niet gaat aanvallen.
Uitgebreider model van de Roos van Leary
Naast de eenvoudige cirkel in kwadranten is er ook een model waarbij de Roos Van Leary verdeeld is in acht stukken. Hierin zie je het meest gewenste gedrag op de juiste plek in de kwadranten. Ben je benieuwd naar concrete voorbeelden? Klik dan hier en bekijk meerdere voorbeelden…