Bindingsangst, wat kun je eraan doen?

Bindingsangst, het klinkt als een hele heftige aandoening die maar weinig mensen hebben. Je bent al snel geneigd te denken dat dit overduidelijk zichtbaar is. Dat mensen met bindingsangst zich daar zelf ten volste bewust van zijn. Én dat deze mensen zich bewust niet willen binden. 

Maar in de praktijk blijkt dat wel anders. Veel mensen lijden onderliggend aan bindingsangst, verlatingsangst of een combinatiespel van die twee waarin ze een leven van constant aantrekken en afstoten ervaren. 

In deze podcast bespreken wij hoe wij zelf te kampen hebben (gehad) met bindingsangst en wat je hier aan kunt doen. 

Wat is bindingsangst?

Bindingsangst is een begrip uit de psychologie dat draait om de angst voor serieuze relaties. Het komt erop neer dat sommige mensen het lastig vinden om zich emotioneel diep te met anderen, zoals in een langdurige romantische relatie. 

• Mensen met bindingsangst hebben verschillende redenen voor hun angst. 
• Sommigen zijn bang dat een serieuze relatie hun vrijheid beperkt
• Anderen zijn bang om zich kwetsbaar op te stellen en hun diepste gevoelens te delen. 
• Soms komt het door nare ervaringen in eerdere relaties, en anderen hebben problemen met hun zelfbeeld, waardoor ze denken dat ze niet waard zijn om van te houden. 

Bindingsangst kan behoorlijk lastig zijn, niet alleen voor de persoon zelf maar ook voor hun partner. Het kan problemen veroorzaken in relaties omdat ze zich niet volledig willen binden. Als iemand denkt dat bindingsangst hun relaties in de weg staat, kan het helpen om met een professional, zoals een therapeut, te praten om de dieperliggende oorzaken te begrijpen en manieren te vinden om ermee om te gaan.

Heb jij last van bindingsangst?

Bindingsangst maakt dat het voor velen best lastig is om een duurzame relatie aan te gaan. Soms zijn we gewoon bang om een duurzame relatie aan te gaan. Ga jij al lang alleen door het leven of heb je wel regelmatig relaties maar haak je na een tijdje toch af? Misschien houdt bindingsangst jou onbewust tegen.

Waarom zijn we bang om ons te binden?

Redenen dat we geen hechte verbinding met een ander aangaan hebben allemaal met angst voor verlies te maken. Om jezelf te verliezen als je je helemaal geeft, om je vrijheid en onafhankelijkheid of het contact met je huidige vrienden en familiekring kwijt te raken. Maar vooral met angst voor afwijzing en verlies van liefde.

Diep van binnen verlang je enorm naar liefde en warmte, maar je houdt afstand omdat je bang bent dat de ander jou zal afwijzen. Dit is een beschermingsmechanisme dat vaak al in de vroege jeugd is ontstaan. Misschien voelde je je vroeger als kind afgewezen en kreeg je om wat voor reden dan ook niet de liefde en aandacht waar je toen zo’n behoefte aan had.

Of je nieuwe relatie herinnert je aan de pijn van een vorige relatie of je vertrouwen in een ander, hoe ga je ermee om?

Liever niet kwetsbaar

Om die oude pijn niet opnieuw te hoeven voelen, kun je onbewust een overlevingsstrategie hebben ontwikkeld waarbij je terugtrekt en afstand houdt zodra anderen te dichtbij komen. Je stelt je liever niet te kwetsbaar op en houdt je behoeften en gevoelens liever voor je. Want als jij jezelf niet volledig geeft en afstand houdt, kun je ook niet teleurgesteld of afgewezen worden. Dat wringt natuurlijk enorm in relaties. Want echte verbondenheid is onlosmakelijk verbonden met kwetsbaarheid en vertrouwen.

De afstand die je creëert, ontgaat de ander natuurlijk niet. Die voelt zich daardoor ook teleurgesteld of afgewezen, en kan zich daardoor ook gaan terugtrekken. Wat jou vervolgens weer bevestigt in de overtuiging dat je er goed aan hebt gedaan om je niet kwetsbaar op te stellen. En zo beland je in een vicieuze cirkel waarin je verlangt naar verbondenheid, maar uit angst voor afwijzing afstand houdt en steeds meer uit elkaar drijft.

Ik zie, ik zie wat jij niet ziet

Bovendien krijg je in liefdesrelaties ook een glasharde spiegel voorgehouden van je eigen identiteit. Dingetjes in het gedrag van de ander waar jij je aan ergert, kunnen je confronteren met delen van jezelf waarin je nog iets te leren hebt. Je irriteert je er bijvoorbeeld aan dat je partner soms nee zegt, terwijl je zelf altijd voor iedereen klaar staat. Zo vaak dat je jezelf soms voorbijloopt.

Misschien verdient de manier waarop de ander nee zei niet de schoonheidsprijs, maar als je de scherpe kantjes eraf haalt, kun je achter dat gedrag een kwaliteit herkennen: goed je grenzen bewaken. De kans is groot dat dat iets is waar jij nog aan moet werken. Dat raakt en kan ook maken dat je ervan wegloopt om het niet te hoeven voelen.

Kenmerken van bindingsangst

Vermoed je dat bindingsangst jou weerhoudt van het aangaan van een hechte relatie, kijk dan eens of je de volgende kenmerken herkent.

Vrijheid

Mensen met bindingsangst hebben een sterke hang naar vrijheid en onafhankelijkheid. Ze krijgen het Spaans benauwd bij het idee van huisje-boompje-beestje. Daarom gaan ze gesprekken over definitieve keuzes –  wel of geen kinderen, een huis kopen – liever uit de weg en vermijden ze contact met familie en vrienden van de partner. Ze houden het graag los en vrijblijvend. Zodra het te serieus dreigt te worden, haken ze af. Dat maakt ook dat ze weinig tijd met de partner doorbrengen en snel afleiding zoeken in hobby’s, internet, vrienden en second loves.

Seks

Seks binnen de relatie is minimaal of juist dwangmatig, van echte aandacht voor de partner is nauwelijks sprake. Hun partners hebben zelden het gevoel dat ze op de eerste plaats staan en de relatie is niet gelijkwaardig. Ook omdat degene met bindingsangst er meestal wel voor zorgt dat hij de touwtjes in handen houdt.

Verveling

In nieuwe relaties steekt verveling en twijfel (is dit wel de ware) al vrij snel de kop op. Die ander lijkt toch niet zo boeiend of perfect als gedacht en krijgt de nodige kritiek te verduren. Tegelijkertijd is dat voor degene met bindingsangst weer een reden om zijn afstandelijkheid te kunnen rechtvaardigen.

Ruzie

Er wordt vaak heel wat geruzied, met steeds meer verwijdering als gevolg. In plaats van dat de relatie doorgroeit en zich verdiept, blijft het oppervlakkig, zonder echte verbondenheid. Knipperlichtrelaties komen vaak voor. Er is sprake van aantrekken en afstoten, maar zodra het te intiem of te serieus wordt, begint iemand met bindingsangst zich kwetsbaar te voelen en treedt zijn afweermechanisme in werking.

Emoties

Dat maakt ook dat ze het vaak moeilijk vinden om emoties en gevoelens met de partner te delen. Hun levensmotto lijkt wel: zorg dat je je niet te veel aan iemand gaat hechten, want dan ga je maar dingen verwachten en dat kan alleen maar leiden tot teleurstelling.

Hoe kom je van je bindingsangst af?

Bindingsangst staat een gezonde, liefdevolle relatie in de weg. Als je bindingsangst bij jezelf kunt herkennen en erkennen heb je de eerste stap naar een leven zonder die angst al genomen. Want ook jij kunt de verbondenheid vinden waar je diep van binnen zo naar verlangt. Omarm en accepteer de angst en veroordeel jezelf er niet om. Hij is er.

Angst is een slechte raadgever

Stop met het ontkennen ervan, want dan blijf je de angst je leven laten bepalen en schiet je telkens in je automatische afweermechanisme van terugtrekken en afstand nemen. Vraag jezelf af waar je precies bang voor bent. Wat denk je dan te verliezen? Benoem het en praat erover met je partner. Want als jij je gevoelens deelt, kan je partner je leren begrijpen en misschien komen jullie er samen wel uit. En ja, dat is moeilijk, want je zult je kwetsbaar moeten opstellen en je loopt het risico dat je opnieuw gekwetst wordt. Maar als je je laat leiden door angst en niet open en kwetsbaar durft te zijn, weet je nagenoeg zeker dat het spaak zal lopen.

Gaat liefde verloren?

Besef dat bindingsangst juist voortkomt uit angst voor verlies van liefde. Angst die is ontstaan door een pijnlijk verlies in het verleden waar je je misschien niet eens bewust van bent. Waar je onbewust een patroon op hebt ontwikkeld om die pijn nooit meer te hoeven voelen. Dat overlevingspatroon heeft je ooit geholpen, maar werkt nu averechts, want het maakt dat je afstand creëert en de ander niet dichtbij laat komen. Waardoor je gefrustreerd raakt en er maar niet in slaagt om te ontvangen waar je in wezen zo naar verlangt: liefde en intimiteit.

We lopen het hardste weg van waar we het meest naar verlangen.

Probeer je bewust te worden van je patronen en de dieperliggende oorzaak erachter. Wat doe jij als een ander te dichtbij komt? Wat is je automatische neiging, je afweermechanisme? Als je je daarvan bewust bent, ga je het herkennen wanneer het de kop op steekt. Dat is het moment waarop je kunt besluiten om niet mee te gaan met je automatische neiging, maar zelf de regie te pakken en juist voor ander gedrag te kiezen. Hoe spannend dat ook is.

Doorbreek het patroon

Stel je eens voor hoe het zou zijn als je geen angst zou voelen. Wat zou je dan doen? Daag je afweermechanisme uit en doorbreek je patroon. Probeer stap voor stap ander gedrag uit, in contact met je angst: ‘Oké, dit is spannend, maar ik doe het toch.’ Als je de sprong niet waagt, verandert er niets. Dan blijf je doen wat je altijd deed en krijg je wat je altijd kreeg. Ga bijvoorbeeld juist wel een keer mee op familiebezoek. Waarschijnlijk is het minder erg dan je dacht. Als je telkens kleine stapjes zet, zal je angst beetje bij beetje afnemen en wordt het steeds makkelijker om juist geen afstand te nemen. Daardoor groeit het vertrouwen (in jezelf en je relatie) en ontstaat er meer ruimte voor openheid, speelsheid en genieten van elkaar. Dan ga je naar elkaar toegroeien en krijgt de liefde een eerlijke kans om zich te ontwikkelen.

But let there be spaces in your togetherness and let the winds of the heavens dance between you. Love one another but make not a bond of love: let it rather be a moving sea between the shores of your souls. – Khalil Gibran

Ik ben altijd blij met jouw reactie, dus laat die hieronder achter.

Wanneer je mijn blog deelt via jouw social media kanalen, dan kan je al direct anderen helpen die wel wat inzicht kunnen gebruiken op het gebied van bindingsangst.