Hoe word je een inspirerend leider?

Hoe word je een inspirerend leider?

Inspirerend leiderschap… Albert vindt het een beetje een jeukbegrip. Je hoort tegenwoordig veel over inspirerend leiderschap, maar wanneer ben je inspirerend? Dat vroeg ook Ralf zich af:

“Hoe ontwikkel ik mezelf tot inspirerend leider?”

We snappen heus wel wat er bedoeld wordt met inspirerend leiderschap. Maar de woorden zijn wat tegenstellend. Tonny ziet leidinggeven vooral als het klaar-over-effect waarbij je mensen aanstuurt door tegen ze te zeggen wat ze moeten doen. 

Als je mensen precies vertelt wat ze moeten doen, is dat niet inspirerend. Ook iemand overtuigen is niet per se inspirerend. Inspiratie houdt juist in dat je mensen in beweging zet om zelf iets te doen. Daarom kloppen de woorden niet goed bij elkaar, vindt Tonny. 

Ben je een leider of een volger?

Voordat je jezelf gaat ontwikkelen tot inspirerend leider, is het belangrijk om de volgende vraag eerlijk voor jezelf te beantwoorden: ‘Ben je een leider of een volger?’

Verreweg de meeste mensen (80%) zijn volgers. Slechts 20% van de mensen is van nature een leider. 

Volgers zijn er helemaal oké mee om te volgen. Voor hen hoeft het niet zo nodig om de leiding te hebben. Ze vinden het oké als een ander voor hen kiest. 

Leiders moeten er juist niet aan denken dat een ander iets voor hen gaat bepalen. Ze willen het 100% zelf doen. 

Albert weet voor zover hij zich kan herinneren dat hij zijn leven nooit heeft willen laten bepalen door iemand anders. Dan komt hij meteen in opstand. Misschien is hij daardoor zelf leider geworden. Hij vindt het heerlijk om initiatief te nemen. Als er een groep is en hij merkt dat er actie wordt gevraagd, gaat hij het meteen regelen. 

Verschillende manieren om leiding te geven

Je hebt verschillende soorten leiders. Er zijn leiders die op een kruispunt staan en zeggen: ‘Je moet die kant op’. Aan de andere kant is er de leider die zelf voorop loopt. Hij geeft een voorbeeld en inspireert anderen om er achteraan te gaan. 

Als Albert het heeft over ‘de leiding nemen’, betekent dat vooral dat hij de toon zet. Hij geeft het voorbeeld, loopt voorop en inspireert mensen om ofwel met hem mee te gaan ofwel boven zichzelf uit te stijgen. 

Leiderschap gaat om inspireren en faciliteren. Als leider wil je mensen een situatie brengen waarin ze comfortabel zijn en kunnen excelleren. 

Wat brengt leiderschap jou?

Veel mensen hebben het idee dat leiderschap is gericht op de mensen die je leidt. Maar het gaat uiteindelijk om jezelf. Daarom is er nog wat meer zelfonderzoek nodig. Ga eens voor jezelf na wat leiderschap jou geeft. Waarom is het voor jou belangrijk om te leiden?

Misschien wil je een leider zijn, omdat je niet wilt dat dingen voor je bepaald worden. Dan komt het min of meer vanuit een pijn of frustratie. Aan de andere kant kan het je ook een gelegenheid geven om een bijdrage te leveren aan mensen. Of het geeft je het gevoel van controle. Je bent in charge en kunt de hele situatie naar jouw hand zetten. 

Er zitten niet alleen maar positieve kanten aan leiderschap. Het is ook wel eens lekker om achterover te leunen en alle problemen aan iemand anders over te laten. 

Dringend leiderschap vs. dienend leiderschap

Zoals we eerder al noemde, zijn er verschillende soorten leiderschap.

Aan de ene kant heb je de leider die precies bepaalt wat er moet gebeuren. Sommige mensen vinden het heel fijn als een leider ze taken geeft. Wanneer ze de taken klaar hebben, krijgen ze een groene stempel en mogen ze naar huis. Dat kun je als leiderschap zien, maar het is niet per se inspirerend leiderschap. Het is meer dringend leiderschap. 

Aan de andere kant heb je dienend leiderschap. Als dienend leider weet je waar het bedrijf staat en waar het naartoe moet. Je weet wat iedereen zou moeten doen en zorgt dat iedereen weet wat er van hem of haar wordt verwacht. Vervolgens zorg je ervoor dat iedereen daar zelf de verantwoordelijkheid over voelt. Jij bent er om te dienen. Als iemand jou nodig heeft, dien je. Dat doe je ook zonder dat anderen daar proactief voor hoeven te zijn. Je creëert een omgeving waarin de ander zich veilig voelt en kan excelleren. 

Je kunt dienend leiderschap vergelijken met curling. Als dienend leider ben je degene met de bezem die het pad veegt, zodat iemand anders kan spelen. Als je dat doet, ben je binnen het team al een inspirerend leider. Zeker als je voorop loopt, de route verkent, de toon zet en mensen achter je aan krijgt. 

Welke vorm van leiderschap past bij jou?

Je wilt dus voor jezelf helder hebben of je überhaupt wel een leider wilt zijn. Vervolgens kijk je wat leiding geven jou brengt. Daarna kun je kijken welke vorm van leiderschap het best bij je past. 

Ben je een dienend leider? Of eerder een strategisch leider? Misschien ben je wel een visionair en heb je al een compleet beeld van hoe iets eruit gaat zien. Je hebt een gevoel voor de markt. Ook dat is een manier waarop je mensen kunt inspireren. 

Er zullen ook leiders zijn die vooral het 1-op-1 coachen heel leuk vinden. Ze hoeven niet zo nodig te managen, maar vinden het leuk om mensen aan de hand mee te nemen. 

Recht daartegenover staat de leider die super directief zijn en mensen precies vertellen wat ze moeten doen. Dat hoeft niet per se slecht te zijn. Zeker niet in een land als Nederland waar eindeloos wordt gepolderd. Uiteindelijk moet iemand de knoop doorhakken en daarvoor durven gaan.  

Als je eenmaal de rol van leider op je hebt genomen, kom je erachter dat er altijd eigenschappen zijn die je kunt verbeteren. Dan begint het pas echt. 

Misschien heb je al een beeld voor je van hoe een inspirerend leider zou moeten communiceren. Toch lukt het je nog niet zo goed, omdat het misgaat in de communicatie. Helder kunnen zijn in je boodschap is een belangrijke kwaliteit om te ontwikkelen als leider. 

Controleer ook of de boodschap is overgekomen en wordt gedragen door de rest van de groep. Misschien denk je: ‘Ik ben inspirerend dus ze zullen allemaal wel doen wat ik zeg’. In de praktijk blijkt dat vaak heel anders uit te pakken. 

Hoe verdien je respect als leider?

De makkelijkste vorm om een bedrijf te runnen is autoritair management. Je controleert en schept kaders. Er staat precies op papier wat iemand precies moet doen. Als iemand iets goed doet, is dat vanzelfsprekend. Als iemand iets niet goed doet, wordt hij daarop gecorrigeerd. 

Wanneer je voor deze vorm van leiderschap kiest, heb je armen en benen in dienst. Wil je in plaats daarvan hersenen en harten? Dan zul je buiten de kaders moeten stappen.

Ga je voor de makkelijke vorm waarin je zegt dat anderen respect voor je moeten hebben? Wij denken niet dat je mensen dan boven zich uit laat stijgen. Daarbij zullen anderen je ook niet bepaald inspirerend vinden. Misschien vinden ze je een bekwame leider. Maar een inspirerende leider, dat niet. Daar heb je iets extra’s voor nodig. 

Als leider moet je respect verdienen. Je krijgt respect niet doordat het op papier staat. Respect krijgen ligt heel dicht bij je gunfactor. Je wilt een gunfactor creëren, zodat mensen moeite voor je willen doen. Niet omdat ze anders ontslagen worden, maar omdat ze het je gunnen. 

Om een gunfactor te krijgen, heb je kwetsbaarheid nodig. Stel, je bent als leider gestrest over je targets. Je neemt deze stress mee naar de werkvloer, maar communiceert het niet. Je zegt alleen wat er moet gebeuren en zet er druk op. Zo projecteer je jouw stress op je team. Dan word je een dwingende leider. Een drammer. 

In plaats daarvan kun je ook jouw situatie uitleggen en kwetsbaarheid laten zien. Misschien lijkt het heel onprofessioneel om te delen waar je je zorgen over maakt. Maar je zult zien dat je veel meer de gunfactor van het team krijgt. Het werkt inspirerend. 

Hoe zorg je dat mensen je volgen?

Wanneer je in de praktijk als leider aan de slag gaat, ga je gegarandeerd tegen dingen aanlopen. Je wordt altijd uitgedaagd.

Een tip die Albert vaak geeft aan leiders binnen bedrijven is: ‘Maak kleine, haalbare doelen voor jezelf’. Houd het simpel. Bijvoorbeeld door per kwartaal te bepalen op welk onderwerp, probleem of thema je de nadruk wilt leggen. 

Als leider ben je een meewerkend voorman. Je kunt leidinggeven aan een groep vergelijken met een roedel wolven. In zo’n roedel zie je vaak dat eerst de leider gaat eten. De rest volgt daarna. Het klinkt heel primair, maar het is niet voor niets. 

Op dit moment is er in de politiek een enorme roep naar een sterke leider. Als de leider niet inspirerend is, ontstaat er vanzelf onrust in de groep. Er ontstaat burgerlijke ongehoorzaamheid. Dat heb je zo te pakken als je niet consistent bent in je boodschap en niet duidelijk formuleert wat er van mensen wordt verwacht. 

Misschien ken je het boek ‘Leaders eat last’ wel. Dit is een bekend boek over leiderschap en gaat over het principe van het verzorgende. Als leider neem je de moeilijke beslissing en ben je eindverantwoordelijke. Jij lijdt de pijn, zodat je voorkomt dat de mensen waar je leiding aan geeft pijn hebben.

In het boek wordt verteld over soldaten aan het front. Vanuit hun loopgraaf moesten ze dwars door de kogelregen heen naar de overkant rennen. De kans dat ze door een kogel geraakt zouden worden was aanzienlijk. Wat zette ze aan om toch te gaan rennen? Soldaten die erover ondervraagd zijn, antwoordden: “Omdat degene naast mij hetzelfde zou doen.”

Dat is wat een goede leider in het leger maakt. Je doet opofferingen voor je leidinggevende, omdat je weet dat hij of zij voor jou hetzelfde zou hebben gedaan. 

De eerste stap om een inspirerend leider te worden

Wat is een sterke leider? En wat vinden mensen inspirerend? Er is maar één manier om daar achter te komen: vraag het aan mensen. En heb je nog geen leidinggevende positie? Dan zijn er altijd mensen om je heen, zoals vrienden en familie. Je kunt op allerlei manieren oefenen met je leiderschap. 

De weg naar het worden van een inspirerend leider begint met helder krijgen wat je zelf prettig vindt. Laat dat zien in je gedrag. Vertel het niet alleen, maar laat in je gedrag zien wat jij verstaat onder leiderschap. 

Wat wil jij voor je team doen?

Aan de ene kant wil je als - aankomend - inspirerend leider voor jezelf helder krijgen wat je prettig vindt. Aan de andere kant is het ook belangrijk om regelmatig te checken of het landt. Jouw beeld van de wereld kan compleet anders zijn dan hoe anderen het ervaren. 

Als leider denk je er in eerste instantie misschien over na wat je wilt dat mensen voor je doen. Jij hebt het eindresultaat voor ogen en leidt de groep daar naartoe. Je moet hier echter ook een switch maken. Wat wil je voor de anderen doen? Wat wil je dat zij eruit halen? En hoe wil je dat zij gaan groeien?

Bij de IMU brengt Tonny dingen in de praktijk die heel contra-intuïtief voelen. Als inspirerend leider moet je in staat zijn om je team persoonlijk te laten groeien. Je moet ze buiten hun eigen initiatief uit hun comfortzone trekken, zodat ze groeien en daar gelukkig van worden. 

Zo gaf Tonny zijn team voor kerst ooit een jaar lang aan personal training sessies. Het team reageerde gematigd enthousiast. Uiteindelijk werd iedereen er heel blij van. Het heeft ze veel gebracht. 

Laatst gaf Tonny zijn hele team een voedselintolerantietest. Over een paar weken krijgen ze daar de uitslag van. Voor Tonny was het een openbaring om te weten welke soorten voedsel hij beter niet kon eten. En dat gunt hij zijn team ook. 

Juist door iets op te leggen wat in eerste instantie pijnlijk voelt, raakt het team achteraf geïnspireerd. Ook dat is een factor van inspirerend leiderschap. Je moet moeilijke dingen durven doen.