Surmenage: 5 redenen waarom je overspannen raakt!
Surmenage betekent niets anders dan overspannenheid. Veroorzaakt door recente stress met meestal een duidelijke aanleiding. Denk aan een verhuizing, echtscheiding, ander werk of auto-ongeluk. Enkele maanden na het gebeuren raak je overspannen. Je ervaart allerlei stressklachten, zoals een opgejaagd gevoel, huilbuien, piekeren, slecht slapen, prikkelbaarheid plus nek- en hoofdpijn. En hoewel je erg moe bent, is je accu nog niet leeg wat bij een burn-out wel speelt.
Hieronder zet ik de belangrijkste oorzaken van surmenage op een rij.
Surmenage: tijdelijk uit balans zijn
Ben je fysiek, mentaal en emotioneel in balans? Dan zit je gewoon prima in je vel. Spanning vanwege een deadline, strubbelingen met een collega of tegenslagen privé kun je gemakkelijk aan. Maar, soms duurt de spanning langer. Het gevolg? De balans tussen wat je gestresst maakt en het tijdig verwerken raakt zoek. Je voelt je niet fijn. Je ervaart chaos, verliest het overzicht en raakt de controle kwijt. Het gaat gepaard met diverse lichamelijke en geestelijke stressklachten. Het evenwicht 1, 2, 3 herstellen lukt je even niet. Toch hoeft je surmenage niet lang te duren. Maak je een pas op de plaats en pak je de oorzaken aan? Dan zit je na maximaal een half jaar weer goed in je vel. Negeer je de stressklachten echter? Ga je maar door en door? Dan kun je letterlijk opbranden en een burn-out krijgen.
5 veelvoorkomende oorzaken van surmenage
Waarom je last krijgt van surmenage verschilt van persoon tot persoon. Hieronder een overzicht met de belangrijkste redenen.
1. Alledaagse gebeurtenissen
Het lijkt misschien stom, maar zelfs alledaagse zaken kunnen veel stress geven en surmenage in de hand werken. Denk aan de file waar je elke ochtend en middag in staat. De brug die dagelijks opengaat als je naar je werk rijdt of stoplichten die altijd op rood springen als je aankomt rijden. Gewone kleine dingen waar je weinig aan kunt doen, maar die je op den duur zo irriteren dat je bij de gedachte alleen al gestresst raakt, je uit je evenwicht brengen en die je niet meer op een effectieve en gezonde manier het hoofd biedt.
2. Chronische overbelasting op je werk en/of privé
Ook je privéleven, je werk of een combi ervan kunnen overspannenheid veroorzaken. Heb je bijvoorbeeld de zorg voor een ziek familielid op je genomen? En heb je daarnaast een betaalde baan en gezin? Dan kan dat lange tijd goed gaan. Tot plots een van je kinderen ziek wordt of je werkomstandigheden – inhoud, voorwaarden en dergelijke – veranderen. Je houdt opeens onvoldoende energie over en hebt niet genoeg tijd om je op te laden. Duurt dat enige tijd? Dan ga je over je eigen grenzen heen met als gevolg: overspannenheid.
3. Levensgebeurtenissen
Behalve dagelijkse irritaties en chronische overbelasting kunnen ook ingrijpende gebeurtenissen in je leven je overspannen maken. Het gaat hierbij niet alleen om vervelende dingen, zoals het overlijden van een naaste, echtscheiding, slachtoffer zijn van geweld of je baan verliezen. Juist ook fijne en leuke gebeurtenissen kunnen veel stress geven en je behoorlijk uit balans brengen. Bekende voorbeelden zijn een huwelijk, verhuizing of geboorte van je kind.
4. Persoonlijke eigenschappen
Trouwens, je persoonlijkheid kan ook bijdragen aan overspannen raken. Ben je perfectionistisch ingesteld? Vind je het moeilijk grenzen te stellen? Ben je prestatiegericht? Zet je je altijd in voor meer dan de volle 100%? Heb je een groot verantwoordelijkheidsgevoel? En vind je het moeilijk hulp aan anderen te vragen? Dat zijn perfecte ingrediënten voor surmenage. Ze maken je gevoeliger voor stress, omdat je niet aan de rem trekt. Je blijft maar doorgaan tot je het gewenste resultaat hebt behaald.
5. Leefstijl
Tot slot kan de manier waarop je leeft en werkt je eveneens vatbaarder maken voor de gevolgen van stress. Eet je ongezond en onregelmatig? Drink je veel koffie en alcohol? Slaap je maar een paar uur per nacht? Doe je onvoldoende aan lichaamsbeweging? Draait je leven voornamelijk om je werk? En plan je nauwelijks tijd in voor leuke en ontspannende activiteiten? Dan pleeg je roofbouw op je lichaam en geest. Uiteindelijk vermindert dat je weerstand met surmenage tot gevolg.
Het verschil tussen surmenage en burn-out
Ook nog even kort het verschil tussen overspannenheid en burn-out:
Wat zijn jouw ervaringen met surmenage? Heb je er weleens last van gehad? Hoe heb je het opgelost? Je bevindingen lees ik graag.