Huidhonger en andere gevolgen van Corona
Huidhonger en andere gevolgen van Corona
Nu mensen als het ware thuis opgesloten zitten, soms alleen en soms met hun partners en kinderen, brengt dat heel wat teweeg. Ook als je niet te maken krijgt met het virus zelf, heeft de hele situatie een enorme impact op je leven. Er zijn zoveel dingen die onduidelijk zijn, want we zitten in een situatie die we nog nooit eerder hebben meegemaakt.
Er wordt veel gesproken over besmettingen en opnames, maar het virus brengt nog veel meer met zich mee. Waar nog weinig aandacht voor is, is wat er nu gebeurt als je zo lang thuis zit en geen menselijk contact hebt. Want ook op die manier brengt Corona grote gevolgen met zich mee. Er ontstaat huidhonger.
Onderliggende problemen
Een van de gevolgen van het vele thuiszitten door Corona, is dat het onderscheid tussen werktijd en privétijd verdwijnt. Er is maar één soort tijd en dat is jouw tijd. Je maakt 50 keer per minuut een keuze hoe je met die tijd omgaat en waar je jouw aandacht op richt. Het probleem ligt niet bij Corona zelf, maar juist over wat Corona met je doet. In deze tijd dat je ermee wordt geconfronteerd, worden alle onderliggende patronen die bij mensen leven veel duidelijker.
Stel, je hebt al een issue rondom vrijheid, bijvoorbeeld met hoe vrij je jezelf voelt. Als je dan door omstandigheden wordt gedwongen tot minder vrijheid, dan gaat dat bij jou meer resoneren dan bij mensen die daar minder problemen mee hebben. Datzelfde geldt als je misschien al een leven lang moeite had met dominantie en je wordt ineens opgesloten met iemand die misschien toch wel heel dominant blijkt te zijn. Normaal zag je elkaar misschien stukken minder vaak, maar daar kom je nu wel mee in aanraking. Zo kan in één keer dat hele thema van dominantie bij je gaan spelen. Sommige mensen hebben er ook problemen mee dat anderen nu voor hen bepalen wat ze wel en niet mogen doen.
Het is voor jezelf heel boeiend om te observeren waar je het meest in wordt geraakt. Mensen zeggen bijvoorbeeld dat ze veel worden geraakt in hun financiën. Het gaat in dit geval niet om de financiën zelf, maar om dat wat je aan die financiën ontleent. Dat kan eigenwaarde zijn, maar ook vrijheid, zekerheid of het gevoel dat je zelf kunt bepalen wat je doet in je leven. Die thema’s worden nu extra geactiveerd. Hier zul je je vervolgens anders toe moeten gaan verhouden. Het is nu een goede tijd om te gaan oefenen met thema’s waar je nog niet zoveel over hoefde na te denken toen je nog wel die financiële middelen had.
Een crisis als stroomversnelling
Je kunt een crisis zien als een soort versnelling waarin het oude plaats moet maken voor het nieuwe. Dit kan een economische crisis is of een gezondheidscrisis zijn, maar ook een crisis op persoonlijk niveau, bijvoorbeeld op het gebied van relaties of in je bedrijf. Een crisis is altijd een moment waarin de onderliggende problemen die ergens lagen in korte tijd extreem worden uitvergroot en aan de oppervlakte komen.
Ergens is het een zegen dat de onderliggende problemen versneld naar boven komen. Je ziet dat bedrijven die niet toekomstbestendig waren, die waarschijnlijk ergens in de komende paar jaar in de problemen waren gekomen, nu per direct in de problemen zijn gekomen. Die moeten daar of nu een oplossing voor zoeken. Vinden ze die niet, dan gaan ze ten onder. Het marktaandeel van deze bedrijven wordt vervolgens gevuld door bedrijven die wel toekomstbestendig waren.
Op persoonlijk niveau is het natuurlijk vreselijk als je bedrijf failliet gaat. Het is de nachtmerrie van menig ondernemer om jaren te bouwen aan iets en dat vervolgens ten onder te zien gaan door iets waar je zelf niets aan kan doen. Dat is heel erg vervelend, maar het stelt je ook in staat om te bedenken wat er niet klopte in je model.
Hoe het voor bedrijven werkt, zo werkt het ook voor personen. Als er onderhuids al problemen zaten en je moet ineens 24 uur per dag met jezelf dealen, dan kom je plots heel dicht bij die problemen. De omstandigheden dwingen je dan om je leven anders te gaan leven.
Los je onderliggende problemen op
Als je door de gevolgen van Corona op een probleem bent gestuit, kun je dat oplossen in drie stappen. Allereerst is het belangrijk om je heel bewust te worden van de onderliggende patronen. Zodra je dat bewustzijn hebt gevonden, kom je meteen uit bij de tweede stap: neem er ook de verantwoordelijkheid voor. Die verantwoordelijkheid wordt nogal snel verschoven. Tegenwoordig krijgen Corona, Rutte, de regering, virologen of soms de werkgever overal de schuld van. Er zijn heel veel mensen op wie je de schuld kunt afschuiven. Iemand anders de schuld geven, gaat jou helaas niet verder helpen.
Het is belangrijk om verantwoordelijkheid te nemen voor het stuk waar je wel invloed op hebt. Soms kun je ergens fysiek geen verandering in brengen, maar kun je dat mentaal en emotioneel wel. Je kunt jezelf letterlijk en figuurlijk in een ander perspectief plaatsen.
De derde stap voor het oplossen van je problemen is door betere keuzes te maken in de dingen waar je zelf invloed op kunt uitoefenen. Je hebt altijd een keuze. Hoe beperkt de bandbreedte waarbinnen je kunt handelen ook is, er zijn altijd gesprekken die je kunt aangaan, roosters die je kunt maken. Hoe beperkend de situatie ook is, er zijn altijd mogelijkheden die je wel kunt aanpakken. Het vraagt alleen wat creativiteit. Je zult je steeds opnieuw moeten verhouden ten opzichte van de veranderende omstandigheden.
De keerzijde van de maatregelen
Je ziet in Nederland dat steeds meer mensen gaan protesteren tegen de maatregelen. Nu is Nederland sowieso al niet het braafste land waar mensen zomaar netjes thuis gaan zitten, want het is weer bijna even druk op straat als altijd. Steeds meer mensen houden zich niet meer aan de opgelegde beperkingen.
In de westerse wereld hechten we extreem veel waarde aan vrijheid. Met name ook aan de vrijheid van meningsuiting. Met alle maatregelingen staat waarde ter discussie. Er worden maatregelen opgelegd die niet onze eigen keuze zijn. Binnen Nederland is bijvoorbeeld euthanasie een vrije keuze. Daarmee zeggen we eigenlijk dat iemand het recht moet hebben om zelf over de eindtijd van zijn leven te beslissen. Op dit moment is de boodschap van bovenaf dat je niet naar buiten mag, omdat je dan risico loopt om ziek te worden en dood te gaan. Je kunt dit zien als een fundamenteel basisrecht dat de overheid je afpakt in belang van het grotere goed.
Begrijp het niet verkeerd, want we zijn zeker niet tegen de maatregelen. En we zouden al helemaal niet graag in de schoenen van Rutte willen staan om de beslissingen te moeten nemen. Want wat Rutte ook beslist, hij kan het toch niet goed doen. Er is altijd nog een andere waarheid. Toch zet dit alles je wel aan het denken. Je hebt niet meer 100% een vrije keuze.
Huidhonger
De anderhalve meter samenleving brengt op psychologisch vlak de nodige problemen met zich mee. Sommige mensen hebben door de maatregelingen plots geen huid-op-huid contact, terwijl dat wel heel gezond is voor een mens. Er zijn onderzoeken geweest waarbij mensen in een situatie waren waarbij ze meer huid-op-huid contact of zachte aanrakingen hadden (bijvoorbeeld een knuffel of een omhelzing). Uit deze onderzoeken bleek dat mensen met meer huid-op-huid contact minder vatbaar zijn voor virussen. En als deze mensen dan toch een virus oplopen, hebben ze er minder last van.
Er zijn veel factoren die meespelen om te kunnen verklaren waarom huid-op-huid contact zo goed is voor een mens. Allereerst werkt contact tussen mensen stressverlagend en gaat het depressies tegen. Ook worden mensen er gezonder en gelukkiger van. Voor veel mensen in Nederland is die optie er op dit moment helemaal niet. Voor dat gebrek aan huid-op-huid contact is er zelfs een nieuwe term in het leven geroepen: huidhonger.
De zonnige kant van dit verhaal is dat je niet per se contact met een medemens hoeft te hebben om toch te kunnen profiteren van deze voordelen. Zo zijn er ook onderzoeken waaruit blijkt dat huisdieren een grote positieve invloed hebben. Als je een huisdier hebt dat je kunt knuffelen of aanraken, geeft dat een vergelijkbare oxytocine als contact met mensen. Oxytocine is de neurotransmitter die het verbindingshormoon oproept.
Er zijn nog meer verschillende manieren waarop je die verbinding kunt voelen en je huidhonger kunt stillen. Ook de natuur kan een grote rol spelen. Nu hoef je niet naar het dichtstbijzijnde park te rennen om een boom te knuffelen, want het kan ook anders. Als je met aandacht plantjes verzorgt, maak je ook oxytocine aan. Het kan dat je ook een gevoel van verbinding opleveren.
Aandacht en gevoel van verbinding
In deze bijzondere tijd lijkt het alsof alles letterlijk en figuurlijk tot stilstand is gekomen. Het mooie van die stilstand is dat je dingen ook met meer aandacht kunt doen. Dat gebeurt in het gezinsleven steeds meer. Mensen zijn weer samen met elkaar aan het koken of spelletjes aan het doen. Er is meer onverdeelde aandacht voor elkaar.
Als je nu alleen woont of door de omstandigheden niet in staat bent om contact te maken met de medemens, kun je op een andere manier een gevoel van verbinding creëren. Vraag jezelf af welke vorm van verbinding met iets wat levend is het beste bij jou past. Met een huisdier knuffelen of plantjes verzorgen is een mooi begin, maar er zijn nog meer manieren.
Zelfs een knuffel in bed kan al helpen om huidhonger te verminderen en verbinding te voelen. We weten van oxytocine dat zelfs zacht wiegen of een schommelstoel al een vergelijkbaar gevoel kan geven. We zien daarom ook dat mensen met een autistische stoornis vaak wiegen om zichzelf te kalmeren. Datzelfde kun je ook zelf doen om je beter te gaan voelen.
Iets anders wat kan helpen is om jezelf zacht over je wang te aaien of je handrug te strelen. Ondanks alle beperkingen die worden opgelegd, zijn er dus altijd dingen die je kunt doen om je toch iets beter te voelen.
Strijd tussen verstand en gevoel
Huidcontact en dus aangeraakt worden door andere mensen is gezond. Het is goed voor je immuunsysteem en gaat stress tegen, iets waar we in deze periode met zijn allen toch al meer mee te maken krijgen. Maar door de regels die worden opgelegd, kan huidcontact voor veel mensen niet zomaar meer. Dit maakt de hele situatie best ingewikkeld. Want hoe weet je nu of de bescherming van de lockdown opweegt tegen de nadelige effecten die de eenzaamheid kan hebben op de gezondheid van mensen.
Je weet niet welke optie het beste is. Op dit moment is de keuze genomen door een ander en is het iets waar je mee moet dealen. We moeten ervan uitgaan dat mensen die meer verstand hebben dan wij en daar ook voor gestudeerd hebben die beslissing ook beter kunnen maken.
Door de beperkingen die ons opgelegd zijn, ontstaat er een strijd tussen het verstand en het gevoel. We noemen het de intelligente lockdown, wat dus de nadruk legt op rede, verstand en ratio. De andere kant, het gebrek aan persoonlijk (huid)contact gaat juist meer over het gevoel.
Die strijd tussen verstand en gevoel heerst al lange tijd en in veel verschillende situaties. Door de gevolgen van Corona is het nu ook een strijd die je met jezelf aan het voeren bent. De situatie dwingt je daartoe. Er zijn voor je gevoel veel zekerheden weg zijn en tot nu toe hebben anderen je hele leven al voor jou gedacht: de kerk, de banken, je pensioenfonds of wie dan ook. In Nederland wordt er heel je leven voor je gezorgd. Die zorg is nu nog extra nadrukkelijk geworden.
Afzondering of risico
Je ziet de laatste tijd vaak dat oudere mensen, die eigenlijk tot de risicogroep behoren, zich niet aan de maatregelen willen houden, omdat ze hun kleinkinderen zo graag willen zien. Zij kiezen er dan eigenlijk voor dat ze bereid zijn het risico te nemen een terminale ziekte op te lopen, als ze maar hun kleinkinderen kunnen zien. Een groot deel van de ouderen denkt er zo over.
Veel ouderen geven aan zelf wel naar buiten te willen, maar dat niet te mogen van hun kinderen. De kinderen willen hun ouders beschermen door ze binnen te houden en afstand te houden. Ouderen worden zo dus eigenlijk tegen hun zin in beschermd.
Met Corona wordt het nog eens extra aan het licht gebracht, maar het is niets nieuws dat ouderen tegen hun zin in beschermd worden. Ook voordat Corona uitbrak hoorden we al vaak dat mensen klaar waren om te sterven, maar dat de familie nog geen afscheid wilde nemen. Dat is een hele ingewikkelde discussie.
Begin bij jezelf
Enerzijds heb je een situatie waar je niet alles kunt controleren. Je kunt niet zomaar beslissen om je niet aan de maatregelen te gaan houden en zomaar iedereen gaan knuffelen. Veel andere mensen zijn daar niet van gediend. Dan is het ook geen zachte aanraking meer, maar dan wordt het een bedreigende aanraking.
Wat belangrijk is in deze situatie, is dat je bij jezelf gaat nadenken over wat je kunt doen in deze situatie. Je kunt manieren vinden om wel datgene uit het leven te halen dat je graag wilt of extra voor je gezondheid te zorgen, maar dan met een omweg. Ook al is contact met andere mensen even niet mogelijk, je kunt altijd op andere manieren aan aanrakingen komen en zo je huidhonger te verminderen.
Het is belangrijk dat je erbij stilstaat hoe langer deze maatregelen kunnen duren. Dat je niet vergeet welke impact dit kan maken op jouw mentale welzijn en ook op je fysieke gezondheid. Je kunt ermee akkoord gaan dat het nu eenmaal zo is en er niets aan doen tot je weer naar buiten mag, maar het is goed om voor jezelf te kijken hoe je je leven zo kunt inrichten dat je nog steeds aan al je behoeftes voldoet.
Als je wel in staat bent om mensen te knuffelen, dus als je met meerdere personen in huis woont, geef ze dan in deze tijd net even wat vaker een knuffel. Dat is goed voor je mentale én je fysieke gezondheid.