Vaste baan opzeggen en voor jezelf beginnen
Vaste baan opzeggen en voor jezelf beginnen?
We krijgen meerdere keren per dag van mensen te horen dat ze voor zichzelf willen beginnen en hun baan willen opzeggen. Hoewel de markt goed is, is er toch veel baanonzekerheid. Door dingen als robotisering, automatisering en een mogelijke volgende economische crisis, betekent een vaste baan niet meteen dat je zekerheid hebt. Daarom willen mensen liever het zeker voor het onzekere nemen en iets voor zichzelf gaan doen.
Als ondernemer neem je vaak wat makkelijker risico’s en verantwoordelijkheid dan wanneer je in loondienst zou zijn. Het leven van een ondernemer zit zo in elkaar en als je het al lange tijd doet, voelt het niet meer alsof je een risico neemt. Toch is er altijd wel een kleine angst. Je hebt iets voor jezelf vergaard en dat durf je daarna niet meer kwijt te raken.
Van nature zijn we banger om iets kwijt te raken dan dat we behoefte hebben om iets te winnen.
Dit alles heeft te maken met verliesaversie. Van nature zijn we banger om iets kwijt te raken dan dat we behoefte hebben om iets te winnen. Eigenlijk is dat best gek. In eerste instantie heb je geen baan en geen inkomen. Vervolgens vind je een baan en ga je ergens werken. Je bent ineens doodsbang om die baan kwijt te raken. De angst is zelfs zo groot dat je eigenlijk niet je ambitie durft te volgen om over te stappen naar een andere baan of voor jezelf te beginnen.
Zekerheid voorkomt dat mensen hun baan durven opzeggen
Veel te vaak zie je dat mensen opbranden doordat ze te lang in een bepaalde baan vast blijven zitten waar ze absoluut niet meer gelukkig zijn. Ze tellen de dagen af tot het weekend of hun vakantie. Dat is heel heftig. Je leven is al zo kort. Mensen leven gemiddeld 4000 weken. Dan wil je toch iedere dag zoveel mogelijk doen waar je de meeste passie voor voelt?
Toch hebben mensen een enorme angst om hun baan op te zeggen. Ze voelen zich zeker en veilig in hun huidige situatie. Ze weten dat er elke maand een vast bedrag naar ze wordt overgemaakt. En ze weten niet of ze elke maand ook zoveel geld krijgen als ze voor zichzelf beginnen.
Deze gedachte is eigenlijk helemaal niet logisch. Een baan is gebaseerd op een ruildienst. Je gaat ergens werken en levert waarde. Die waarde krijg je terug in een betaling. Maar precies datzelfde kun je ook doen bij een ander bedrijf of als ondernemer. Er zit een bepaalde schijnzekerheid die je voelt over je huidige baan.
Een andere zekerheid die je met een vaste baan hebt, is dat elke ochtend je wekker gaat en je moet ergens heen. Hier is geen wilskracht voor nodig, want het wordt van je verwacht. Je baas vertelt je ongeveer wat je zou moeten doen. Je weet ook precies wanneer je vrije tijd hebt. Dat geeft een heel gecontroleerd leven. De variatie die je nodig hebt om gelukkig te zijn, die zoek je dan maar in het weekend.
Als de consistentie of zekerheid wegvalt, dan moet je je dagen ineens zelf gaan invullen. Veel mensen vinden dat heel spannend. Met deze blog gaan we je helpen deze stap toch te maken. Zo wordt het ongetwijfeld een stuk minder spannend om je baan op te zeggen.
Richt je op wat je drijft, niet op de vorm
Het eerste wat je je moet realiseren, is dat het nooit over je baan gaat. Het gaat erom wat de baan voor jou betekent. Een baan is vaak meer dan alleen een titel. Misschien is het de collegialiteit, dat je dingen samen doet met anderen. Of misschien voelt het goed om een bijdrage te kunnen leveren. Misschien vind je juist de creativiteit die je in je baan krijgt wel heel leuk.
Wanneer je speelt met de gedachte om je baan op te zeggen, wijst dat erop dat je toe bent aan een andere vorm. De eerste vraag die je voor jezelf moet beantwoorden, is wat je precies zoekt in iets nieuws. Zoek je iets met eenzelfde vorm en andere inhoud? Of vind je de inhoud van je baan wel leuk, maar zoek je een andere vorm?
Het eerste wat je je moet realiseren, is dat het nooit over je baan gaat. Het gaat erom wat de baan voor jou betekent.
Een tijd terug ontdekte Albert wat hij zelf het belangrijkste vond. In zijn studententijd was hij DJ. Het allerleukste daaraan vond hij om te proberen iedereen aan het dansen te krijgen. Ook die ene persoon die achterin met een biertje aan de bar stond. Hij bleef muziek zoeken totdat ook die ene persoon in beweging kwam. Als dat lukte, was hij helemaal gelukkig.
Jaren later verzorgde hij in de stadsschouwburg in Utrecht een theaterprogramma over vitaliteit. Hij deed hier hetzelfde als in zijn tijd als DJ. Hij was er constant mee bezig om de persoon helemaal achter in de zaal te proberen te raken. Hierdoor ontdekte hij dat mensen kunnen raken heel belangrijk voor hem is. De vorm maakt niet zoveel uit. Of het nu een webinar, podcast, boek, masterclass of één op één sessie is. In feite doet hij steeds hetzelfde, maar dan in een andere vorm.
Wil je je baan opzeggen, staar je dan niet teveel blind op de vorm. Vraag je vooral af wat jou nu drijft. Wat motiveert jou keer op keer weer? Misschien kun je dat wel in een hele andere vorm gaan doen.
Wat houd je tegen om je baan op te zeggen?
Wanneer je een nieuwe stap wilt gaan zetten geldt altijd: ‘Durf eerst te geloven en dan te zien’. Dat is het voorwerk dat je moet doen. Anders ga je de stap niet zetten.
vertrouwen in een ander, hoe ga je ermee om?"
Een tijdje terug had Tonny een date met een dame die er ook over twijfelde haar baan op te zeggen. Ze werkte al een paar jaar bij hetzelfde bedrijf, maar had ook nog veel ambities om de wereld rond te reizen. Ze vond haar baan eigenlijk niet zo leuk meer. Tonny vroeg toen: “Waarom stop je er dan niet gewoon mee? Je bent nog hartstikke jong en kunt letterlijk alles doen.” Hij haalde zelfs nog het argument aan dat er in Nederland meer vacatures dan werklozen zijn.
Vertrouwen is de enige oplossing voor angst.
Haar reden om het niet te doen, was dat ze een vast contract had. Maar realiseer je dat een vast contract ook geen zekerheid biedt. Het betekent dat je er niet zomaar uitgezet kan worden. En als dat wel gebeurt, heb je een tijdje recht op een uitkering. Maar wat nu als er iets gebeurt met het bedrijf waar je voor werkt? Als het bijvoorbeeld failliet gaat? Welke zekerheid heb je dan nog? Hoe lang duurt die zekerheid en hoe blij word je daarvan? Ga je dan niet weer iets anders stoppen?
Hoe langer het gesprek voortdurende, hoe meer er naar voren kwam dat een vast contract vooral schijnzekerheid is. Het is geen zekerheid op geluk. Je klampt je vast aan een paar dingen die je nu hebt en weet niet zeker of je straks weer terug gaat krijgen. Je begrijpt dat het geen succesvolle date was.
De sprong wagen
Stel, je hebt alle moed bij elkaar verzameld, knijpt je neus dicht en gaat de grote sprong maken. Hoe pak je dat aan? De eerste tip is om niet eerst tegen je collega’s te vertellen dat je van plan bent om op te stappen, voordat je baas of leidinggevende het weet. Dat is vragen om problemen. Ga eerst naar je leidinggevende op het moment dat je zeker weet dat je je baan op wilt zeggen. Die heeft daar recht op.
Soms wordt een leidinggevende afgeschetst als een boeman. Je hebt angst voor de reactie. Maar het hoort bij volwassen worden om de verantwoordelijkheid te nemen op de persoon af te stappen. Vertel eerlijk dat je behoefte hebt aan een andere baan. En zeg het persoonlijk.
Wat je sowieso niet moet doen, is je baan opzeggen via een appje. Je hebt een werkrelatie en er is vertrouwen geweest in de samenwerking. Iedereen verdient een eerlijk gesprek te krijgen over wat de reden is dat je opstapt. Er zitten altijd leermomenten in.
Het kan zijn dat je vertrekt vanuit verlangen. Je wilt heel graag iets anders doen. Maar helaas gebeurt het ook heel vaak dat mensen weggaan vanuit frustratie. Of vanuit ongemak. Als je terugdenkt naar de eerste keer dat je solliciteerde en was aangenomen. Toen was je waarschijnlijk heel gelukkig en mocht de hele wereld het weten. Na verloop van tijd komen er wat scheurtjes in de relatie. En zo hoort het ook te gaan. Bepaalde behoeftes zijn vervuld en je bent toe aan je volgende stap in je persoonlijke ontwikkeling.
Als je samengaat in een relatie, ook in een werkrelatie, dan gebeurt dat vaak met veel hitte en enthousiasme. Je smelt samen. Als je uit elkaar gaat, is daar ook weer hitte voor nodig. Daarom is er soms ruzie, boosheid of ongemak. Of een heleboel emotie. Daar zit ook weer energie om een reden te voelen dat het gerechtvaardigd is om weer uit elkaar te gaan. Het is ook normaal als je soms een beetje gefrustreerd bent en redenen gaat bedenken om je keuze te rechtvaardigen.
Onze angst om dingen kwijt te raken
We gaan pas echt ergens van houden als we ons realiseren dat we het ook kwijt kunnen raken. Pas wanneer je het gevoel hebt ergens constant voor te moeten blijven werken ga je het echt waarderen. Je bent bang dat het je zo door de vingers gaat glippen.
Dit zien we ook terug in meerdere onderzoeken. Bijvoorbeeld een onderzoek waar een grote groep mensen een klein cadeautje heeft gekregen. De helft krijgt een plastic mok en de andere helft een reep chocola. Vervolgens vroegen ze aan de groep of ze hun cadeautje wilden ruilen voor het andere cadeautje. Het bleek dat 80% van de mensen die de mok hadden gekregen niet wilde ruilen tegen de reep chocola. Bij de andere groep wilde 80% de reep chocola niet ruilen voor een mok.
Je hebt twee dingen en hebt over allebei dezelfde emotie. Maar als je al één van de dingen hebt gekregen en je moet die daarna afgeven, dan geef je iets van jezelf weg. Je hebt dan een beetje een verliesaversie.
Een ander onderzoek waar je deze verliesaversie ook terugziet, is de pizza con tutto. In een pizzarestaurant kon je een pizza bestellen met alles erop en eraan. Voor elk ingrediënt dat je eraf liet, ging de prijs omlaag. Ook werd de tegenovergestelde versie getest. Je kon een pizza bestellen die helemaal kaal was. Voor elk ingrediënt dat je toevoegde, betaalde je een meerprijs.
Het blijkt dat mensen wanneer ze ingrediënten van de pizza konden weglaten uiteindelijk veel meer voor een pizza betaalden dan wanneer ze ingrediënten konden toevoegen. Het verschil was extreem. Dit verschil komt doordat mensen veel meer een gevoel hebben bij de dingen die ze al hebben dan de dingen die ze nog niet hebben.
Dat is precies waarom mensen lang vasthouden aan een baan of een relatie die ze al hebben. Ook al hebben ze eigenlijk behoefte aan iets nieuws.
Op de juiste manier je baan opzeggen
Dankzij onze natuurlijke verliesaversie, is er veel kracht voor nodig om je los te weken uit een vertrouwde situatie. Het is vaak ook iets emotioneels. Zorg daarom dat je voldoende kracht verzamelt.
Het beste kun je je baan opzeggen op een moment dat je ook veel energie voelt. Je kunt het beter niet doen als je je ziek, zwak en misselijk voelt. Dan komt het niet meer zo krachtig over. Zorg dat je krachtig, fit, vitaal en uitgeslapen bent. Kies je moment heel specifiek.
Het is wel zo netjes om nog even de tijd te nemen om iemand anders in te werken. Wij zijn zelf ook werkgevers en zouden het wel waarderen als onze medewerkers zorgvuldig weggaan. Het gaat dan om meer dan alleen het uitvoeren van werkzaamheden. Je hebt ook tijd nodig om emotioneel afscheid te nemen.
Je moet soms even losweken van de persoon waar je soms meer tijd mee hebt doorgebracht dan de mensen die thuis zitten. Hoe langer je ergens gewerkt hebt, hoe meer het onderdeel van je identiteit is geworden. Het is letterlijk een deel van wie je bent. En dat ga je achterlaten. Dit geeft ruimte voor groei. Je kunt je identiteit weer verbreden. Dat is vaak een beetje spannend.
Soms hebben mensen de neiging om een conflict te creëren. Zodat ze hun keuze kunnen rechtvaardigen. Maar dat geeft veel schade. Je kunt het beter andersom doen. Laten zien dat je je huidige werkgever waardeert en dankbaar zijn voor wat je gekregen en geleerd hebt.
Het is altijd fijn om je werkrelatie af te sluiten met een vorm van dankbaarheid. Dat kan in materiële of immateriële zin zijn. Dit geeft je het gevoel van gelijkwaardigheid. Je kunt dan makkelijker weg en ook de ander kan je makkelijker laten gaan. Er zijn geen open eindjes meer. Als je dan weer een collega tegenkomt, denk je weer met plezier terug aan je oude baan. Je zorgt ervoor dat je alle connecties die je hebt zorgvuldig afrondt.