Perfectionisme: 5 tips om je perfectie los te laten!

Perfectionisme kan een prima drijfveer zijn om je doelen te bereiken. Je doet je best en gaat ervoor. Dat geeft plezier en maakt je trots. Op zo’n moment is het een positieve motivator. Maar, perfectie kent ook zijn negatieve kanten. Je moet heel veel en 100% inzet is nooit genoeg. Dat geeft veel druk, vreet tijd en energie plus het werkt angst, chaos en stress in de hand. Perfectionisme is dan geen fijne eigenschap meer. Het is een valkuil die je belemmert je doelen te halen. In dit artikel leer je hoe je je perfectionisme loslaat.

Perfectionisme en de angst om fouten te maken

Eén van de grootste angsten waar je als mens mee rond kunt lopen, is de angst voor afwijzing. Je bent bang om niet meer bij de groep te horen. In de oertijd was die vrees terecht. Want als niet meer werd beschermd door de stam, dan betekende dat onherroepelijk dat je weinig kans had op overleving.

Deze diepgewortelde angstgevoelens liggen ten grondslag aan onze paniek om te falen. Je wil dus het liefst alles perfect doen om te voorkomen dat je fouten maakt.

Er zijn geen fouten, er zijn alleen variaties

Ieder mens wil groeien. Dat is een natuurwet. In jou zit een verlangen om te leren en beter te worden. Ga de dagen maar eens na waarin je jezelf gelukkig hebt gevoeld. Daarin zaten vast en zeker momenten waarin je iets hebt overwonnen of een bepaald belangrijk resultaat hebt behaald.

Om te ontwikkelen in je leven moet je daarom door een proces van experimenteren. Dat is vaak een lange weg van vallen (lees: fouten maken) en weer opstaan.

Meestal leer je het meest van de mislukkingen. Je weet in ieder geval hoe je het niet meer moet doen. Wanneer je vervolgens blijft hangen in de teleurstelling van het experiment, dan sluit je jezelf helaas ook af van de belangrijkste leerinzichten.

Je kunt nu besluiten om iedere fout of mislukking te zien als een variatie om je doel te bereiken. Jouw leven is een aaneenschakeling van onderzoeken en uitproberen. Er zijn meer situaties dat het mis gaat, dan dat je ongeschonden uit de strijd komt. Wen maar aan het idee dat je jezelf daarvoor niet kunt behoeden. Het zal je op de lange termijn alleen maar sterker maken.

Jezelf door de vingers zien

Mislukkingen doen pijn. Ze zitten vaak vol met teleurstelling, schaamte, geknakte trots en tragedies. Je kunt pas verder op jouw pad, wanneer je eerst de emoties kunt loslaten die daarop vastzitten.

Ben je instaat om jezelf te vergeven voor het geweld wat je jezelf hebt aangedaan? Want als je blijft vastzitten in de boosheid of het verdriet van de tegenslag, dan kom je geen stap verder. Natuurlijk mag je even balen dat het doel nog niet is bereikt. Maar let op dat je niet wegzakt in zelfmedelijden. Ik ga er vanuit dat je niet bewust, willens en wetens, van plan was om de zaken fout te laten gaan. ‘Shit happens…’

Het is soms verleidelijk om andere mensen of situaties de schuld te geven  van jouw fiasco: het was de familie, de concurrent, de economie, de (zaken)partner, de baas enz.  Maar het zijn uiteindelijk jouw beslissingen geweest… Neem daarom honderd procent verantwoordelijkheid voor jouw leven. Pak even een time-out om te rouwen over het verlies. Vergeef jezelf en ook je medemensen voor de schade die eventueel is veroorzaakt.

Wees mild voor jezelf

De beste ‘all-risk’ verzekering tegen het maken van fouten heet: compassie. Op het moment dat je mededogen kunt opbrengen voor jezelf en de mensen om je heen, neemt faalangst af.

Jouw behoefte aan perfectionisme zit gekoppeld aan een hele lading oordelen over jezelf en anderen: “Ik ben/doe niet goed genoeg. Ik kan altijd beter. Ik heb niet genoeg geleerd. Ik ben te jong/ te oud. Ik heb niet genoeg ervaring. Ze zullen me wel stom vinden. Ik kom niet goed genoeg over. Ik word niet serieus genomen. Ik ben niet de moeite waard. Enz. ‘

Wanneer je meer leeft vanuit je hart, zal je minder oordelen. Dan blijf je emotioneel in contact met jezelf en je medemens. Compassie leert je om de stormen van emoties heel bewust te reguleren. Je laat je niet meer overrompelen door jouw eigen gevoelens. Maar je wordt ook minder beïnvloed door de stress uit jouw omgeving. Leer om vanuit een bepaalde mildheid in verbinding te blijven met jezelf en de mensen om je heen.

Je merkt direct aan jouw ademhaling of je vastzit in een oordeel.  Dan voelt je adem verkrampt en oppervlakkig. Neem dan even de tijd voor introspectie. Observeer jouw gedachten en schrijf ze op in een dagboekje. Wanneer je jouw opgeschreven hersenspinsels terugleest, zal je waarschijnlijk moeten (h)erkennen dat er weer allerlei oordelen naar binnen zijn geslopen.

Leer relativeren

Ieder fout is een les. Hoe meer je dat ‘spel’ gaat zien, des te meer plezier je gaat krijgen in grote en kleine tegenslagen.

Er zijn dagen in mijn leven dat er een scheepslading aan missers en tegenslagen op mijn pad komen; ‘verkeerde afslag genomen, mijn offerte afgewezen, een personeelslid ziek, de hond in de gang gekotst en mijn computer gecrasht. ‘ Murphy’s Law is dan volop in actie… Op dat soort momenten kan ik alleen nog maar lachen.

Dan kijk ik met een grote glimlach naar boven en zeg ik ; ‘O.k., Geef me nog maar wat meer…’ Dat zijn de momenten dat ik mijn stress opgeef en me overgeef aan het leven. Ik stop met vechten. Plotseling zie ik de humor van mijn verzet in. Ineens besef ik hoe relatief uiteindelijk alles is.

Op dat soort momenten ben ik dankbaar voor de ‘wake-up-call’, die me weer met twee benen op de grond zet. Morgen weer een nieuwe dag….

Tips om met je perfectionisme af te rekenen 

 Perfectionisme geeft stress. Het ontstaat door een vorm van faalangst, die dagelijks voor veel onnodige spanning kan zorgen.  Ontdek hoe je in 4 stappen van jouw perfectionisme af kunt komen.

1. Denk niet in alles of niets

Een van de kenmerken van perfectionisme is denken in termen van alles of niets. Een middenweg bestaat niet. Want dan faal je. Maar is dat reëel? Perfectie bestaat immers niet. Was dat wel het geval? Dan zag de wereld er een stuk mooier en vredelievender uit. Of niet soms? Staar je daarom niet blind en blijf realistisch.

2. Fouten maken mag. Heus!

Bang zijn om fouten te maken óf alleen de fouten zien die je maakt, typeert een perfectionist. Dat werkt angst in de hand. Bovendien zie je zo wat er wel goed gaat over het hoofd. Beter is – en prettiger voor je gemoedsrust – je te richten op wat je goed doet. Waardeer jezelf om wie je bent en wat je kunt! Fouten maken is wat je doet, niet wat je bent.

3. Accepteer jezelf

Wees tevreden met wie je bent en hoe je dingen oppakt. Leer van wat je bereikt en doe er een volgende keer je voordeel mee. Dus, praat jezelf niet in de put als een project mislukt of wanneer je met tegenslagen te maken krijgt. Accepteer het en zie het als een les. Die je goed van pas komt een volgende keer.

4. Leg de lat niet té hoog

Torenhoge verwachtingen van jezelf hebben en dus vinden dat je perfect moet presteren, werkt teleurstellingen in de hand. Overdrijf niet zo! Leg de lat liever wat lager, zodat je je doel haalt. Stel daarna je volgende doel enzovoort. Want, met heel veel kleine haalbare doelen bereik je eveneens je einddoel. En… waarschijnlijk met meer gemak en meer plezier dan je voor mogelijk houdt.

5. Geef jezelf complimentjes

Stilstaan bij de successen die je haalt is goed. Het geeft je kracht en energie om een volgende stap te nemen. Daarom: kraak jezelf niet af, maar geef jezelf een welgemeend schouderklopje of trakteer jezelf op een lekkere lunch, mooi boek et cetera. Je verdient het. Ook als het resultaat niet naar wens was. Je inspanningen mogen beloond worden!

6. Perfectie is supersaai

Ja, echt waar. Stel je eens voor: altijd het perfecte antwoord geven. Naar het perfecte schilderij kijken. De perfecte kleding dragen. De perfecte vakantie vieren. Enzovoort. Dan is er toch niets meer om naar te streven? En trouwens? In imperfectie schuilt toch ook schoonheid?

7. Doe minder je best

Oké, het zal best moeilijk zijn, maar leg je perfectionisme eens aan banden. Stel jezelf als doel voor de 80% te gaan. Nee, je bereidt geen perfecte taart. Niet een perfect 4-gangenmenu en ook je huis is niet van zolder tot kelder perfect opgeruimd en schoon. Probeer het gewoon. Je overleeft het echt. Bovendien is de kans groot dat anderen het niet eens in de gaten hebben. En is dat wel het geval? Haal dan je schouders op, want er kan altijd wat mislopen waardoor het niet perfect is.

Heb je ook last van perfectionisme? Laat weten hoe je daarmee omgaat.