Leren loslaten helpt stress klachten bestrijden: 7 tips!

Leren loslaten, helpt stress tegen te gaan. Je probeert dan namelijk geen controle meer uit te oefenen. Je accepteert dingen veel meer zoals ze zijn. En het fijne is: daar heb je profijt van. Je voelt je beter, blijer en gelukkiger.

Controle loslaten

De controle houden en vooral durven loslaten, daar hebben we ontzettend veel vragen over binnengekregen. Hoog tijd dus om eens te kijken naar de oorzaak van onze drang om de controle te houden én hoe je toch wat meer de controle kunt leren los te laten. 

Sommige gebeurtenissen in het leven kunnen ervoor zorgen dat je een extreme behoefte krijgt om de boel onder controle te houden. Vaak zijn het periodes of situaties waarin je voor jouw gevoel de controle volledig bent kwijtgeraakt. Meestal gaat het om traumatische ervaringen. Dat kan van alles zijn, zoals een ongeluk, extreme ruzie of bedreigende situatie. Dit zijn allemaal voorbeelden van enkelvoudige trauma’s. 

Je kunt ook een meervoudig trauma hebben. Deze week had Albert nog een cliënt die een hele jeugd lang een bedreigd en onveilig gevoel heeft gehad. Als er een chronisch gevoel van dreigement boven je hoofd hangt, ontstaat er een mechanisme dat ervoor wil zorgen dat je de boel onder controle houdt. 

Mechanismes om de controle te behouden

Wanneer mensen extreem de controle willen behouden, kunnen ze bijvoorbeeld een stoornis als anorexia gaan ontwikkelen. Ze hebben het gevoel heel weinig grip op hun leven te hebben. Waar ze wel controle over hebben is wat ze in hun mond stoppen. Dit is een vrij extreem voorbeeld. 

Er zijn ook kleinere dwangmatigheden. Sommige mensen moeten de deurklink twee keer aanraken voordat ze een deur kunnen openen. Anderen willen voordat ze beginnen met werken dat alles precies recht op hun bureau ligt. Dat geeft ze houvast, terwijl de rest van hun leven minder houvast geeft dan ze graag zouden willen.

De enige controle die je hebt is hoe je reageert op alles wat je overkomt.

Controle is een beetje een illusie. Op de meeste dingen die in je leven gebeuren, heb je geen controle. De enige controle die je hebt is hoe je reageert op alles wat je overkomt. Dat is waar je je energie in moet steken. Niet in het controleren van wat je overkomt. Als je daar moeite mee hebt en vanuit een bepaalde onzekerheid leeft, ga je proberen om situaties te creëren die jij volledig onder controle hebt. Zoals Albert altijd zegt: “De enige constante is dat alles verandert in je leven.” Daar moet je in meegaan.

“De enige constante is dat alles verandert in je leven” – Albert Sonnevelt

Controle houden als gevolg van een laag zelfbeeld

We hebben het tot nu toe gehad over angst en traumatische ervaringen die ervoor zorgen dat mensen het moeilijk vinden om controle los te laten, maar er kunnen meer oorzaken zijn. Zo geeft bijvoorbeeld een laag zelfbeeld de neiging om dingen te controleren. Je kunt zo de buitenwereld de illusie voorhouden dat er bij jou niets aan de hand is.

Deze vorm van controle houden wordt enorm in de hand gewerkt door social media. Veel mensen willen zich vanuit een laag zelfbeeld mooier profileren dan ze in werkelijkheid zijn. Door de buitenwereld te controleren en sturen, hopen ze hun binnenwereld ook weer onder controle te krijgen. Uiteindelijk is de enige echte oplossing om aan je zelfbeeld te werken. 

Op social media kun je bijna volledig controleren hoe andere mensen jou zien. Als je ontevreden bent over je uiterlijk of onzeker over wat mensen van jou vinden, kun je een perceptie creëren die anders is dan jij bent. Je kunt zo je buitenwereld controleren.

Door de buitenwereld te controleren en sturen, hopen ze hun binnenwereld ook weer onder controle te krijgen. 

Er zijn tegenwoordig zelfs bedrijven waar je likes en reacties kunt kopen. Steeds als jij iets online zet, gaan zij dat liken en er reacties op geven. Zo kun je anderen het idee geven dat je populair bent. Je hebt zelfs studio’s waar je foto’s kunt laten maken waarop het lijkt dat je met allerlei knappe mensen op een feestje bent. Je zet zo een perceptie neer dat je gelukkig en succesvol bent. Mensen hopen zo leuke en mooie mensen aan te trekken. 

Hoe ervaring helpt om de controle los te laten

Tonny herkent het wel om de controle vast te willen houden. Soms is het ook goed om controle te hebben. Het verhoogt je overlevingskans. In sommige beroepen is het ook nodig. Als je koorddanser bent, is controle houden wel handig. Of als je examinator bent is het ook goed als je controle kunt uitoefenen. 

Controle vasthouden wordt pas een probleem als het je tegenhoudt om te groeien. Als het je stress geeft. Tonny herkent het gevoel heel erg uit zijn ervaringen als ondernemer. In het begin deed hij alles zelf. Er kwam steeds meer bij en al die dingen leveren steeds meer stress op. Uiteindelijk kost het je te veel uren en wil je dat iemand anders het doen. Je moet het uit handen geven.

Controle vasthouden wordt pas een probleem als het je tegenhoudt om te groeien.

Iets uit handen geven betekent niet dat je het zomaar over de schutting kunt gooien. Je moet het gefaseerd loslaten. Naast dat je het fysiek loslaat, moet je het ook emotioneel kunnen loslaten. Anders laat je het aan de ene kant wel los, maar blijf je het aan de andere kant alsnog controleren. Hoewel je niet meer degene bent die het werk doet, heb je er nog wel stress van.

Tonny heeft de afgelopen tien jaar geleerd hoe moeilijk het is om ook maar de kleinste details los te laten. Van iemand anders e-mails laten beantwoorden tot een groot bedrijf waar aandeelhouders in zitten en waar mensen een deel van de strategie van het bedrijf bepalen. Tegenwoordig zijn anderen zelfs het gezicht van het bedrijf naar buiten toe. Het blijft altijd moeilijk, maar je kunt het wel trainen door stapje voor stapje steeds meer los te gaan laten. 

Als Tonny er nu op terugkijkt wat hij tien jaar geleden moeilijk vond om los te laten, dan is dat nu helemaal niet meer zo. Uiteindelijk is alles relatief. Daar kom je echter pas achter zodra je meer ervaring gaat opdoen. Je kunt niet in je hoofd bedenken dat je de controle gaat loslaten en dat het dan allemaal wel goed komt. Je moet het ervaren.

Je wilt vasthouden aan wat je hebt, waardoor je nog niet de sprong durft te maken naar iets nieuws. 

Wanneer je te veel de controle wilt vasthouden, ontstaat er uitstelgedrag. Je wilt vasthouden aan wat je hebt, waardoor je nog niet de sprong durft te maken naar iets nieuws. Daardoor blijf je dingen steeds verder voor je uitschuiven. Dit kost ongelofelijk veel tijd, geld en energie. 

Controle loslaten in drie stappen

Wat kun je nu doen om te oefenen met het loslaten van de controle? Je kunt ermee beginnen in drie stappen: bewust worden, eigen verantwoordelijkheid nemen en betere keuzes maken. 

In de fase van bewust worden ga je merken dat het misschien niet helemaal normaal is dat je alles onder controle wilt houden. Je merkt dat het je heel veel stress geeft. Of misschien krijg je wel van je omgeving te horen dat je dingen wat meer los moet laten. Als anderen dat vaak zeggen, mag je ervan uitgaan dat er waarschijnlijk wel een kern van waarheid in zit.

Begin eens met het maken van een angstenlijst. Schrijf eens op waar je nu echt bang voor bent. Als je begint te schrijven, ga je dingen vaak meteen meer relativeren. Is het nu echt zo eng? Je kunt het ook een cijfer geven van 0 tot 10. Je gaat dan zien dat er bepaalde angsten zijn waarvan je meer bang bent om de controle los te laten dan andere.

Kies vervolgens één angst die je wilt aanpakken. Als je te veel tegelijk wilt aanpakken, gaat dat angstencentrum al toeteren. Houd het overzichtelijk. Begin met één klein dingetje waarvan je weet dat je wereld niet instort als je dat stukje niet onder controle hebt. Je gaat dan stapje voor stapje ervaren dat je steeds verder de controle kunt loslaten. 

Angst om dingen los te laten

Toen het bedrijf van Tonny begon te groeien, ging hij steeds meer werkzaamheden loslaten. Toch was er één ding waar hij lange tijd de controle over wilde houden. Hij bleef altijd degene die het geld binnenbracht. Als ondernemer was hij verantwoordelijk voor elke euro omzet die gemaakt werd in het bedrijf. Er zat een angst onder om dit uit te besteden.

Als je in je leven iets naar jezelf hebt toegetrokken, durf je het vaak niet meer los te laten, omdat je bang bent dat iemand anders het niet net zo goed zal doen als jij.

Destijds maakte hij omzet door webinars te geven en aan het einde iets te kopen. Er zaten jongens in het team die ook wel webinars wilden geven. Aan de ene kant is het heel fijn, want als anderen webinars geven, hoef je zelf de uren niet te maken en groeit het bedrijf alsnog. De angst zat er echter in om zich niet meer belangrijk te voelen als anderen in het bedrijf het werk doen en daarbij ook nog het geld binnenbrengen. Daarnaast was hij bang dat anderen het misschien minder goed zouden doen. 

We zien het vaak terug. Als je in je leven iets naar jezelf hebt toegetrokken, durf je het vaak niet meer los te laten, omdat je bang bent dat iemand anders het niet net zo goed zal doen als jij. Dit geldt voor ondernemen en producten verkopen, maar bijvoorbeeld ook voor het opvoeden van je kinderen. 

Onderliggende overtuigingen

De onderliggende overtuiging in het verhaal van Tonny is dat hij bang is er niet meer toe te doen. Het is niet altijd makkelijk om dergelijke overtuigingen boven water te halen. De angst om controle los te laten is altijd een symptoom. Het is nooit de oorzaak, het is een gevolg. Er zit altijd een overtuiging onder die zorgt dat het zo spannend is om die controle los te laten.

Je kunt iets niet loslaten zolang je het gevoel hebt dat het je nog iets oplevert. 

Een onderliggende overtuiging kan eindeloos blijven doorwerken om te zorgen dat je krampachtig de touwtjes in handen blijft houden. Op een gegeven moment ga je merken dat er een beter alternatief is. Je kunt iets niet loslaten zolang je het gevoel hebt dat het je nog iets oplevert. Controle geeft vaak de conclusie dat iets je nog iets oplevert. Misschien geeft het je grip, aanzien, het gevoel dat je ertoe doet of je voelt je verantwoordelijk.

Het kost onnodig veel tijd, geld en energie om steeds maar de illusie te hebben dat je controle hebt.

Merk je dat je problemen hebt om iets los te laten, wees dan heel eerlijk. Het helpt om iemand uit je omgeving om feedback te vragen over dit gedrag. Vraag eens aan iemand: ‘Wat zie je mij steeds doen in bepaalde situatie?’ Laat jezelf ook coachen. Het kost onnodig veel tijd, geld en energie om steeds maar de illusie te hebben dat je controle hebt. 

Controle is iets onnatuurlijks

Sommige mensen zijn er juist trots op dat ze in controle zijn. Alsof dat een verdienste is. Tijdelijk is het dat misschien ook wel. Maar uiteindelijk telt maar één ding in je leven: heb je nog een gevoel van keuze? Als je in je beleving geen keuze meer hebt, dan kost het extra energie. 

Controle houden is eigenlijk een heel onnatuurlijk iets. Je wordt met niets geboren, zonder enige vorm van controle. Je gaat meestal ook weer op een moment dat je niet hebt gekozen. Het is een illusie dat je op alles wat daar tussenin zit wel controle hebt. Het leven overkomt je voor een groot gedeelte.

Controle houden is eigenlijk een heel onnatuurlijk iets.

Toch hebben we naarmate we ouder worden de neiging om een soort verzameldrift te krijgen. Alles wat we naar ons toe trekken in ons leven, willen we daarna niet meer kwijt. Dat kunnen werkprojecten zijn, maar ook taken in het huishouden. Het kunnen emotioneel belastende relaties zijn, vrienden waarmee je maar blijft afspreken terwijl je dat helemaal niet wilt. Je verzamelt en durft niet meer los te laten. Het wordt dan echt krampachtig vasthouden. Daar krijg je uiteindelijk alleen maar stress van. 

Het gaat er uiteindelijk om hoeveel je doorgeeft

Je kunt pas groeien en iets nieuws toevoegen als je eerst ruimte maakt. Als je eerst iets loslaat. Het gaat er in je leven niet om hoeveel je verzamelt, maar hoeveel je doorgeeft. Dat is het idee van de natuur. Het is de circle of life, zoals in de Lion King ook naar voren komt.

Het gaat er in je leven niet om hoeveel je verzamelt, maar hoeveel je doorgeeft. 

We nemen dat wat tot ons komt en gebruiken dat. Daarna geven we het weer door aan de volgende. Dat is de volgende stap in controle loslaten. Je doet het niet alleen voor jezelf. Als jij iets vasthoudt, ontneem je een ander de mogelijkheid om het van jou over te nemen. 

Tonny heeft het in zijn bedrijf ook gezien. Hij staat regelmatig op het podium en staat dan letterlijk in de spotlight. Door zelf uit die spotlight te stappen, kan iemand anders uit de schaduw komen. Hij geeft zo iemand anders de kans om in het licht te staan en te groeien. 

Wanneer iemand anders zich volledig focust op dat stukje dat jij hebt losgelaten, kan jouw opvolger er uiteindelijk veel beter in worden dan jij ooit had kunnen zijn. Dat is groei. Het is heel fijn als je zelf kan groeien, maar het is nog veel fijner als je ook andere mensen kunt helpen groeien. Maar dan moet je ze wel die kans geven.

Als jij iets vasthoudt, ontneem je een ander de mogelijkheid om het van jou over te nemen.

Wil jij meer leren om de controle los te laten, dan kun je de volgende opdracht als huiswerk doen: maak eens een visualisatie waarin jij aan het doorgeven bent. Wat geef je dan door wat je nu nog onder controle wilt houden? Dat is een super mooie oefening om even tijd voor te nemen. Als je dit doet en je hebt hier een heel helder beeld bij, dan wordt het vanzelf makkelijker om de controle los te laten. 

7 tips om makkelijker los te laten

Wil je je stressklachten de baas worden? Hieronder 7 tips om minder spanning te ervaren door de touwtjes te laten vieren!

Tip 1: Zorg voor een uitlaatklep

Voorkomen dat spanningen zich van je meester maken, betekent regelmatig ontstressen. Het liefst dagelijks. Dat doe je door te zorgen voor een uitlaatklep, zodat je jezelf gewoon lekker kunt laten gaan. Van lachen, zingen, dansen en huilen tot hardlopen, fietsen en voetballen met je kids. Immers, als je ontspant, maak je stofjes aan die stresshormonen bestrijden. Doen! Je zult merken het geeft je een heerlijk vrij en onbezorgd gevoel. Dus zoek een uitlaatklep die je helpt bij het leren loslaten van je spanningen.

Tip 2: Laat die wrok, woede, bitterheid… los

Telkens weer die oude koeien oprakelen, omdat je boos, verdrietig, gekwetst bent heeft weinig zin. Wie of wat de oorzaak ook is. Het zorgt dat je blijft tobben en je houdt zo stress in stand. Tja,… en daar word je echt niet gelukkiger van. Je bereikt eerder het tegenovergestelde. Inderdaad, je voelt je nog ellendiger. Zonde van je tijd toch? Kijk niet achterom, maar haal je schouders op en laat die boosheid, verdriet enzovoort gaan. Bekijk het leven van de zonnige kant en leef in het hier en nu. En wil je toch piekeren? Gun jezelf elke dag 15 tot 30 piekerminuten en daarna basta! Schrijf het op en klaar! Leren loslaten van het verleden, zorgt zeker voor minder spanning. Probeer het.

Tip 3: Leren loslaten: denk en doe positief

Een negatieve denk- en handelswijze trekt vaak negatieve zaken aan, zoals stress ervaren. Stop ermee! Denk en doe positief. Je zult zien dat je dan ook veel eerder leuke, fijne en positieve dingen op je pad vindt, waardoor je leven er mooier uitziet. En voel je boosheid, ergernis, somberheid en angst in je opborrelen? Focus je op zulke momenten op wat je leuk vindt en blij maakt. Dat helpt je een positieve mindset te krijgen en stress te verminderen.

Tip 4: Neem met minder genoegen

Altijd naar het allerbeste en hoogste streven, legt een zware druk die stress kan uitlokken. Probeer met minder genoegen te nemen en tevreden te zijn met wat je hebt, doet, hoe je eruit ziet et cetera. Accepteer jezelf, je werk, je omgeving en dergelijke. Want, dingen accepteren zoals ze zijn en niet altijd streven naar die 10 is ook onderdeel van leren loslaten en geeft minder stress.

Tip 5: Durf ook te vragen

Sta je altijd voor anderen klaar? Op zich prima! Maar… vraag je ook anderen om hulp of raad als je omhoog zit? Werkklusjes, huishoudelijke taken, oppas kinderen, verstopte gootsteen, lekke band, luisterend oor enzovoort? Nee? Nou, wees stress voor en durf ook eens om een wederdienst te vragen. Natuurlijk kan dat ook een troostende schouder, warme knuffel of gezamenlijk kopje thee zijn als je even in de put zit. En… durf je niet te vragen? Dan is het goed om je behulpzaamheid aan banden te leggen en nu en dan gewoon eens ‘nee’ te zeggen.

Tip 6: Bekijk het leven door een roze bril

Het leven is echt niet altijd zwaar en serieus. Kijk om je heen en neem even afstand van waar je mee bezig bent en wat je zo gestresst maakt. Zet een roze bril op, laat je betoveren door de magie van het leven en relativeer. Lach om alles wat je ziet en laat je sores even los. Het vult je met energie en geeft je kracht om je stress beter te handelen.

Tip 7: Cijfer jezelf niet weg 

Tuurlijk is het goed rekening te houden met anderen, maar jezelf wegcijferen is niet de oplossing. Je anders voordoen dan je echte aard is, zorgt er juist voor dat je continu op je tenen loopt om aan de verwachtingen van anderen te voldoen. Wees daarom niet extra aardig, vriendelijk en behulpzaam om anderen te pleasen. Dat geeft onnodig veel stress. Kies liever voor het leren loslaten van de verwachtingen die anderen van je hebben. Dat is minder stressvol, omdat je gewoon jezelf kunt zijn.

Hoe ga jij om met stressklachten? Heb je leren loslaten om minder spanning te ervaren in je leven? Of houd je toch graag de controle? Ik lees graag jouw ervaringen hoe jij hebt leren loslaten of tegen welke problemen jij aanloopt.