Leren om tevreden te zijn met wat je hebt

Leren om tevreden te zijn met wat je hebt

Hoe kun je ervoor zorgen dat je gelukkig en tevreden bent met wat je hebt, in plaats van dat je alleen maar wilt blijven groeien? Over dit onderwerpen hebben we de laatste tijd veel vragen binnengekregen. Hoog tijd om het te gaan behandelen dus!

In onze podcast hebben we het al veel gehad over hoe je je doelen kunt bereiken en kunt groeien als persoon. Maar hoe kun je nu tevreden zijn met wat je op dit moment al hebt? De sleutel tot succes op dit gebied is om lage verwachtingen te hebben.

Hoge verwachtingen na de Tweede Wereldoorlog

In de kern komt tevreden zijn neer op het hebben van niet te hoge verwachtingen. In deze tijd is dat behoorlijk moeilijk. Veel goeroes pleiten juist voor de maakbaarheid van de wereld. Na de Tweede Wereldoorlog hebben de babyboomers hun kinderen opgevoed met de gedachte dat alles mogelijk is.

Na de Tweede Wereldoorlog waren de ontwikkelingen in de wereld ongekend. De generatie babyboomers heeft dingen meegemaakt die voor de generaties daarvoor ondenkbaar waren. We hadden de illusie dat materiële groei en welvaart ook voor meer geluk zou zorgen. Het probleem is dat geluk heel snel went.

Albert zijn moeder is geboren in Andel, een klein dorpje in het land van Altena. Zij deed vroeger nog de was in de Maas en was ontzettend blij met de komst van de wasmachine. In de jaren na de Tweede Wereldoorlog zijn er allerlei dingen gekomen waarvan je zou denken dat ze je leven makkelijker, mooier en beter maken. Er kwamen vaatwassers en allerlei andere materiële dingen die ons leven zogenaamd makkelijker zouden moeten maken.

Hedonistische adaptatie

Het gekke is dat ondanks alle nieuwe ontwikkelingen en de materiële rijkdom, we niet gelukkiger zijn geworden. Onderzoeken laten zien dat we niet per se gelukkiger zijn dan vorige generaties.

In de psychologie heet deze ontwikkeling ‘hedonistische adaptatie’. Hedonisme is de filosofie dat genot het hoogst haalbare doel in het leven is. Alles draait om het bereiken van genot. Hedonistische adaptatie betekent dat je heel snel went aan het genot en geluk dat je bereikt. Je kunt er niet van genieten, omdat je meteen weer onderweg bent naar het volgende.

Je kunt hedonistische adaptatie zien als een regenboog. Op een afstand ziet het er schitterend uit en wil je ernaartoe. Als je ernaartoe gaat, blijk je er niet te kunnen komen. Je kunt een regenboog alleen maar zien vanaf de plek waar je op dat moment staat. Alles wat nog gaat komen, lijkt waardevoller dan wat nu is. Maar als je er bent, is jouw idee van die regenboog alweer lang opgeschoven.

Hoe kun je meer tevreden zijn?

Zijn we dan gedoemd om nooit echt tevreden te zijn? Gelukkig zijn er een aantal dingen die je kunt doen om een meer tevreden mens te worden. Onderzoek eens voor jezelf wat de dagen, momenten of situaties waren waarin jij ultiem gelukkig was. Deze ervaringen zijn gelinkt aan hoe tevreden jij je voelt in het leven.

Albert merkt in zijn eigen leven dat het hem heel gelukkig maakt als er iets is van groei. Als hij terugkijkt op de dagen met een gouden randje, dan zijn dat altijd dagen waarop hij voor zijn gevoel gegroeid is. Dat kan zakelijke groei zijn of dat hij iets heeft overwonnen dat hij moeilijk vond, zoals een fysieke uitdaging. Wanneer zoiets gelukt was, gaf dat hem geluk en tevredenheid.

Onderzoek eens voor jezelf wat de dagen, momenten of situaties waren waarin jij ultiem gelukkig was.

Als je een ontevreden gevoel hebt, kijk dan eens naar jouw eigen groei. Waar kun je nog groei uit halen? Op welke gebieden in je leven kun je groeien? Misschien kun je groeien in je relatie, op het gebied van gezondheid, in je werk of op financieel gebied. Zorg dat je helder voor jezelf hebt waar je kunt groeien en welke stappen je daarvoor kunt zetten. Vraag jezelf ook af hoe realistisch datgene is dat je van jezelf vraagt. Door kleine stappen te zetten en dankbaar te zijn voor elk stukje groei, kom je al wat meer in de buurt van meer geluk en tevredenheid.

Wat bakpoeder ons kan vertellen over geluk

Tonny las laatst een onderzoek over een fabrikant die bakpoeder voor cake verkocht. Het bedrijf had het bakpoeder zo goed geoptimaliseerd, dat alles wat er nodig was voor de cake al in het bakpoeder zat. Er hoefde alleen nog maar water bij om er een beslag van te maken. Doordat het makkelijker voor klanten werd om een cake te bakken, verwachtte de fabrikant dat de sales omhoog zouden schieten.

Wat bleek nu? Mensen kozen toch vaker voor de variant waar nog melk en bakpoeder bij moesten. Wanneer mensen meer zelf moeten doen, zijn ze trotser op het eindresultaat. Ze vinden een cake waaraan ze zelf nog iets hebben toegevoegd lekkerder dan wanneer de cake kant-en-klaar is.

Dat is ook de slogan van Maggie: “Een beetje van jezelf en een beetje van Maggie.” Mensen willen zelf iets hebben toegevoegd. Dat geldt voor bakken, maar ook voor andere dingen in het leven. Als je zelf iets hebt geïnvesteerd, toegevoegd of ontwikkeld, ontstaat er geluk. Het nadeel van deze tijd is dat je veel dingen niet meer zelf hoeft te doen. We zijn aan de andere kant vaak zo gejaagd dat we niet meer stilstaan bij het succes dat we hebben behaald.

Stoppen met verlangen?

Zolang we ergens naartoe werken, voelen we ons gelukkig. Als we er eenmaal zijn, staan we er niet bij stil en vieren we onze successen niet. We zijn al lang weer bezig met het volgende doel. Dit zorgt ervoor dat we ons constant gejaagd voelen. Dit wordt ook wel de Tantaluskwelling genoemd.

De Tantaluskwelling komt uit de Griekse mythologie. Tantalus was gedoemd door Zeus om eeuwig in een positie te zitten waar boven hem een tros druiven hing en onder hem helderschoon drinkwater lag. Maar steeds als hij naar de druiven greep, trok de tak met druiven zich terug. Hij kon ze nooit pakken. Als hij naar het water greep, trok het water zich terug. Hierdoor leefde hij zijn hele leven in een staat van verlangen dat hij nooit kon inlossen.

Deze kwelling is toonaangevend voor de tijd waarin we nu leven. Je hebt een verlangen, maar komt er nooit. De enige manier om het op te lossen, is om te stoppen met verlangen. Als je leeft zonder verlangen, is er ook geen pijn meer. Wanneer je ergens naar verlangt, laat dat zien dat je nog niet blij bent met waar je nu bent. Het komt vaak doordat je je vergelijkt met andere mensen die je op een bepaald vlak beter vindt. Daarom ben je ontevreden over jezelf.

Is geen verlangen meer hebben dan de oplossing? Helaas is het niet zo simpel. Als je geen verlangen hebt, heb je ook geen ambities en is er geen persoonlijke groei. En ook dat zorgt er op zijn beurt weer voor dat je je ongelukkig voelt.

Denken in ervaringen in plaats van bezittingen

Ergens naar verlangen betekent dat je niet helemaal tevreden bent. Maar als je nergens naar verlangt, word je ook ongelukkig. Hoe los je dit op?

Voor Albert kwam er een kantelpunt toen hij zich is gaan afvragen wat hij nu eigenlijk wil: ervaringen of bezittingen. In eerste instantie dacht hij altijd dat bezittingen hem het ultieme geluk zouden geven. Dat streefde hij ook na. Hij had een fantastisch huis met zwembad en zijn dochters lagen als een soort Paris Hilton aan het zwembad. Hij dacht altijd dat bezittingen het ultieme geluk zouden geven. Maar hij kwam erachter dat de meeste groei zat in ervaringen, zowel groot als klein.

“Bezit van de zaak is het eind van het vermaak.” – Oma van Albert 

Zijn oma had gelijk toen ze zei: “Bezit van de zaak is het eind van het vermaak.” Bezittingen wennen heel snel en veranderen snel in een last. Ervaringen zijn eindeloos. Het draait er alleen om wat je verwacht van een ervaring. Albert kwam erachter dat hij het meest uit een ervaring haalde als hij iets deed met al zijn zintuigen. Door met volledige aandacht in het moment aanwezig te zijn en te proeven, zien, ruiken en horen. Dat zijn de momenten met een gouden randje.

Het mooie aan dit soort ervaringen, is dat het altijd kan. Je hebt er echt geen grote ervaringen voor nodig. Toevallig heeft Albert nu de mazzel om met een klant naar Portugal te vliegen en daar vier dagen lang te coachen op een zeilboot. Daar zitten ongetwijfeld ultieme groeimomenten. Maar als hij in Nederland op een zonnige dag met een sloepje in de grachten kan dobberen en kan genieten van de stilte in de stad, is dat ook prachtig. Het één is niet per se beter dan het andere. Kijk niet naar wat groter of kleiner is, maar geniet in het moment met alle zintuigen open. Daar zit 100% tevredenheid.

Tijdens zo’n genietmoment stop je meestal even met vooruitkijken en ga je juist terugkijken. Je gaat je situatie vergelijken met hoe het vroeger was. Als het nu beter is dan toen, is dat een reden om gelukkig te zijn.

Wat kun je doen om je gelukkiger te voelen?

Het is altijd goed om je verwachtingen te managen en met je volledige aandacht in het hier en nu te zijn. Door in het moment te leven, blijf je weg bij de toekomst en het verleden. Het is een goede dagelijkse oefening om volledig in het hier en nu te zijn. Dan ben je al goed op weg om je gelukkig te voelen.

Door in het moment te leven, blijf je weg bij de toekomst en het verleden.

Iets anders wat helpt om tevreden zijn, is anderen helpen. Het geeft een goed gevoel om iets te kunnen bijdragen. Het kan al iets heel kleins zijn, zoals iemand helpen op straat, de deur openhouden of even glimlachen naar iemand. Dit soort eenvoudige dingen kosten je niets, maar als je een glimlach terugkrijgt, is je dag weer goed. Begin met het geven van de dingen die je graag wilt hebben.

Sta ook eens stil bij de dingen waarvoor je dankbaar bent. Het helpt om dit op te schrijven. Ook dit is weer iets waarmee je je tevredenheid benadrukt. Het hoeft niet ingewikkeld te zijn. Vaak maken we het voor onszelf alleen maar ingewikkeld door in de maakbaarheid van het leven te geloven. We wachten tot we iets bereiken totdat we onszelf geluk gunnen. Daar gaat het mis. Houd het dicht bij jezelf en geniet in het hier en nu met al je zintuigen open.

Successen moet je vieren

Toen Tonny laatst zijn tienjarig jubileum als ondernemer vierde, was hij aan de ene kant heel blij met alles wat hij heeft gecreëerd. Maar het was ook confronterend. De afgelopen tien jaar zijn voorbij gevlogen. Hij is blij met wat het geworden is, maar wil er over tien jaar niet weer op dezelfde manier bij zitten. Dat zou betekenen dat hij twintig jaar lang constant bezig is geweest met bouwen, jagen en het bedrijf groter en beter maken.

Het is niet dat hij niet van het leven geniet, maar het zou wel wat bewuster kunnen. Dat begint al met het inplannen daarvan. Bijvoorbeeld door vaker bewust successen te vieren met de mensen die er onderdeel van zijn. Door wat vaker stil te staan en niet meteen plannen te maken voor het volgende.

Zelf is Tonny ook begonnen met het opschrijven van dingen. Toch is hij niet iemand die een lijst gaat schrijven met dingen waar hij dankbaar voor is. Veel mensen vinden het maken van een dergelijke lijst een beetje ongemakkelijk. Voor Tonny werkt het beter om in dagboek stijl te schrijven. Om gewoon uit te schrijven hoe hij zich voelt, wat er speelt en waar hij mee zit. Op het moment zelf heb je daar misschien niet zoveel aan, maar als je later terugleest en ziet waar je drie jaar geleden mee zat, dan is dat heel relativerend. Je kunt zien hoe je gegroeid bent en dat zorgt weer voor meer geluk.