Positieve Zelfwaardering

Het is een bekend verschijnsel dat het iemand weinig moeite kost om van zichzelf slechte eigenschappen en gewoonten te bedenken of op te noemen. Jij zal dit ook vast herkennen. Jij hebt daarentegen veel meer moeite met het bedenken en opnoemen van jouw goede eigenschappen.

Positieve zelfwaardering en jouw opvoeding

Dit is niet zo verwonderlijk als jij je realiseert dat in de opvoeding door ouders en leerkrachten vaker meer aandacht besteed wordt aan de dingen die jij niet goed doet of nog niet kan dan aan de dingen die we wel goed doen of al beheersen.

“Bijvoorbeeld onder een proefwerk staat meestal hoeveel fouten je had, nooit hoeveel goed. Op deze manier leer jij jezelf voortdurend aan te sporen slechte gewoonten te veranderen of nog betere prestaties te leveren. Je staat zo zelden stil bij de goede eigenschappen en prestaties” 

Deze goede eigenschappen en prestaties worden zowel door anderen als door iemand zelf gezien als vanzelfsprekend. Eigenlijk als iets wat gewoon is en waarover men niet hoeft na te denken en te spreken. Als gewone dingen echter niet meewegen slaat de balans wel altijd naar de negatieve kant door. 

Ik moet nu wel even laten weten dat het onderwijs enorm veranderd. Steeds vaker wordt er het aantal goed vermeld bij een toets. Veel leerkrachten zijn zelfs aan het nakijken met een groene pen.

Negatief zelfbeeld

Eigenlijk leer je dus op een negatieve manier over jezelf te denken en te praten. Een negatief beeld van jezelf gaat vaak samen met weinig zelfvertrouwen. Je weet immer niet beter. Het is je nooit op de juiste manier aangeleerd.

“Dit heeft dus gevolgen voor de manier van omgaan met anderen. Als jij niet zoveel zelfvertrouwen hebt is het ook moeilijk te zeggen wat jij nu echt wilt, te vragen wat je nodig hebt, kortom dan is het moeilijker om assertief te zijn. Daarom is het zó belangrijk om stil te blijven staan bij jouw positieve eigenschappen die ook jij zeker hebt”

Positieve zelfwaardering en onredelijke gedachten

Dat het moeilijk is om hier aandacht aan te besteden heeft dus te maken met jouw opvoeding. Onredelijke gedachten spelen hierbij echter ook een rol. Als jij bijvoorbeeld het idee hebt dat je pas de moeite waard bent als je veel presteert. Of als je alles goed doet en als je het idee hebt dat je waardeloos bent wanneer je fouten maakt. Of dat je een verwaande kwast bent als jij jezelf prijst, dan is het heel moeilijk om positief over jezelf te denken.

Aandacht voor positieve eigenschappen

Met deze onredelijke gedachten doe jij jezelf tekort. Je besteedt geen aandacht aan de positieve eigenschappen die je net als ieder ander ook hebt.

“Wanneer je aan jouw positieve eigenschappen en gedragingen meer aandacht gaat besteden zal je merken dat jij jezelf op een andere manier gaat zien en beleven”

Als je namelijk meer stil staat bij dingen die je goed doet, ook al lijken ze in eerste instantie nog zo klein en gewoon, dan leer je meer waardering voor jezelf te krijgen. Hierdoor ga je je zekerder voelen en gedragen. Dit is weer goed voor je zelfvertrouwen en positieve zelfwaardering.

Complimenten krijgen

Het is leuk om een compliment te krijgen, maar we weten er niet altijd raad mee. Veel gehoorde reacties zijn dan ook het tegenspreken, afzwakken, negeren of ‘terug-ping-pongen’ van het compliment. Ik heb hier meerdere artikelen over geschreven. Het is namelijk zó belangrijk om complimentjes op de juiste manier te ontvangen.

Voorbeelden van complimenten op de ‘verkeerde manier’ ontvangen:

A: ‘Wat heb jij een leuke jurk aan!’

B: ‘Het is anders al een hele oude’

A: ‘Wat een heerlijke maaltijd is dit!’

B: ‘Och, het waren hele makkelijke recepten’. 

Complimenten zijn werkelijk alleen voor jou

Het is moeilijk te beamen dat een ander jou waardeert. Al kan jij diep in jouw hart het met hem eens zijn. Hierbij kunnen onredelijke gedachten een rol spelen zoals:

“Wanneer ik laat merken dat ik trots ben op mezelf, vinden ze me een verwaande kwast en dat zou vreselijk zijn. Dat kan hij niet menen, zo goed ben ik helemaal niet”

Door het compliment niet te accepteren doe jij jezelf te kort. Bovendien neem je de ander niet serieus en wijs je hem als het ware terecht.

Vervelende complimenten voor je zelfwaardering

Sommige complimenten kunnen echter vervelend zijn, zoals ‘Wat ben jij een lekker stuk’ of ‘Wat ben je mooi als je boos bent’.

“Vaak zijn dit opmerkingen die verpakt zijn als compliment, terwijl er iets anders mee wordt bedoeld. Probeer een onderscheid te maken tussen complimenten met een dubbele bodem en echte complimenten”

Neem deze laatste, echte complimenten, in ontvangst zoals ze bedoeld zijn en geniet ervan. Laat het over je heenkomen als een warme douche!

Voorbeeld van een compliment die op de juiste manier wordt ontvangen:

A: ‘Wat heb jij een leuke jurk aan!’

B: ‘Ja, dank je wel, ik vind hem zelf ook heel leuk en ik heb er al heel lang plezier van. Het zal me spijten als hij echt oud en versleten raakt’.

Bij het krijgen van complimentjes moet je letten op wat de ander jou aan genegenheid of waardering laat blijken. Kijk daarbij de ander aan. Laat vervolgens tot je doordringen dat de ander iets van jou waardeert en laat merken wat het complimentje jou doet.

Complimenten geven

Hoewel je vaak genoeg bij jezelf merkt dat je iets van een ander waardeert, blijkt het soms moeilijk te zijn daar direct uiting aan te geven. 

“Je bent bijvoorbeeld bang dat de ander hem overdreven of gek vindt. Bovendien geef je met een welgemeend compliment ook iets van jezelf bloot waardoor jij je kwetsbaar kan voelen”

Naast het niet durven geven van complimentjes lijkt het ook wel of je gewoonweg ‘vergeet’ anderen te zeggen wat je goed en aardig van hem of haar vindt. Je denkt te gauw dat anderen wel weten dat je hen waardeert en dat je dat niet zo nadrukkelijk hoeft te zeggen. Zonde!

Toch kan het voor de ander namelijk prettig zijn een compliment te krijgen. Ook voor jezelf is het plezierig uiting te kunnen geven aan gevoelens van waardering of bewondering voor iemand anders. Daarnaast leert de ander jou er ook beter door kennen.

Hoe geef je complimenten? Belangrijke aanwijzingen

• Ga na wat je waardeert in de ander.
• Beslis of je dat wilt laten merken.
• Kies een goed moment om het te uiten.
• Maak de ander duidelijk wat je waardeert.
• Wees beknopt.
• Gebruik positieve bewoordingen, geen ontkenningen zoals ‘niet onaardig’, ‘niet slecht’.
• Praat in termen van ik (over mezelf) en jij/u (tegen over de ander).
• Pas uw non-verbale gedrag aan op wat je zegt.
• Let op de reactie van de ander. Let erop of de ander jouw compliment goed heeft opgevat of dat je duidelijk genoeg bent geweest.
• Over een compliment hoef je vaak niet zolang na te denken, vaak komt het vanzelf bij je op.
• Zorg dat jouw compliment niet verloren gaat in lawaai, drukte of doordat de ander niet oplet.
• Let er op dat je de ander aankijkt.
• Reageert de ander met het wegwuiven van jouw compliment herhaal het gerust nog eens.

Tof dat je mijn artikel tot hier hebt gelezen. Probeer deze week eens te oefenen met complimenten geven aan een ander en aan jezelf.