Wat kun je doen tegen uitstelgedrag?

Wat kun je doen tegen uitstelgedrag?

We hebben een vraag binnengekregen van Dylan. Hij geeft aan moeite te hebben zichzelf te motiveren. Hij heeft veel ideeën om meer klanten te krijgen, maar als het er echt op aan komt, kan hij de motivatie niet vinden om het te doen. Doordat hij zich telkens wijsmaakt dat het niet gaat werken, komt hij in een negatieve spiraal terecht en is er uiteindelijk geen resultaat. 

Hoe kun je ervoor zorgen dat je gemotiveerd blijft? En bovenal: hoe kun je stoppen met uitstelgedrag? Uitstelgedrag zelf is nooit het probleem. Het is altijd een gevolg van iets anders. Er zit iets onder. 

Oorzaken van uitstelgedrag

Een van de oorzaken van uitstelgedrag is een gebrek aan motivatie. Hoe vind je de intrinsieke motivatie om de dingen te doen die je graag wilt doen? Motivatie heeft altijd met je intrinsieke waarden te maken. Er is een verschil tussen wat je wilt en wat je nodig hebt. 

Als mensen een bedrijf beginnen, willen ze meer klanten en meer omzet. Maar wat heb je nodig om uiteindelijk een vervullend leven te hebben? Dat is een veel belangrijkere vraag. Wanneer je die vraag stelt, kom je er vaak achter dat mensen meer rust, ruimte of vrijheid willen. Dat is weer het gevolg van het maken van bepaalde keuzes. Die keuzes maak je op basis van je intrinsieke motivatie. 

Er is een verschil tussen wat je wilt en wat je nodig hebt. 

Je komt dan uit op waardes als: ‘Ik begin een bedrijf omdat ik een bijdrage wil leveren’. Of misschien vind je het heel fijn om een bepaalde vorm van financiële zekerheid te hebben. Of misschien vind je het juist heel leuk om samen te werken. Als je onvoldoende contact hebt met je intrinsieke motivatie, is het heel lastig om door je to-do lijst heen te ploeteren. 

5 andere oorzaken van uitstelgedrag en tips je dit uitstelgedrag aan kunt pakken:

1. Teveel hooi op je vork nemen

Een grote of zware taak kan je soms lamleggen en uitstelgedrag in de hand werken. De beste manier om zo’n klus het hoofd te bieden is door het in kleine stukjes te hakken. Hierdoor overzie je het geheel veel beter. Start vervolgens met de eerste – kleine – taak en klaar die. Dat werkt veel prettiger en is beter te behappen, want je behoudt gemakkelijker je concentratie en motivatie op peil. Klaar? Geniet even van de voldoening en ontspan. Begin daarna aan je volgende taak.

2. Perfectionisme

Stel je hoge eisen en verwachtingen aan jezelf? Wil je taken, opdrachten en klusjes in een keer goed doen? En moet het tot in de details perfect zijn? Ook perfectionisme is een van de oorzaken van uitstelgedrag. Doordat je de lat voor jezelf zo hoog legt, kun je last krijgen van uitstelgedrag. Wees wat liever voor jezelf en probeer jezelf ervan te overtuigen dat gewoon goed ook genoeg is. En realiseer je eens dat je van je fouten ook kunt leren.

3. Vermoeidheid 

Voel je je niet helemaal fit? Ben je moe en kost de minste inspanning al veel energie? Dat kan leiden tot uitstelgedrag. Verhoog je fitheid. Zorg voor voldoende nachtrust, eet gezond en regelmatig en beweeg dagelijks een half uur. Door je vermoeidheid te bestrijden, neemt je concentratievermogen toe en ben je beter bestand tegen negatieve gedachtepatronen.

4. Heel veel afleidingen hebben valt onder oorzaken van uitstelgedrag

Ook afleidingen kunnen er de oorzaak van zijn dat je telkens alles uitstelt. Zoals e-mailberichten, telefoontjes, Whats apps, Twitter, Facebook, collega’s die binnenvallen voor een praatje of met een vraag enzovoort. Daardoor kom je niet toe aan je werk. De beste manier om afleidingen te weren is bijvoorbeeld voor een uurtje je deur op slot te doen. Je e-mailprogramma te sluiten en smartphone uit te zetten, zodat je ongestoord aan de slag kunt. Dwalen je gedachten toch weer af? Maak er snel een notitie van en ga verder met je werk.

5. Houden van werkdruk

Onder druk presteer ik het beste, herken je die uitspraak? Het is een van de veelgehoorde oorzaken van uitstelgedrag. Je stelt daardoor werkjes telkens weer uit. Als de deadline in zicht komt, sluit je je op in je kantoor en werk je aan één ruk door. Maar, wie zegt dat je door de stress die je ervaart beter presteert? Regelmatig stress ervaren is helemaal niet zo goed voor je gezondheid. Daarbij komt dat gehaast aan de slag gaan fouten in de hand werkt. En wat als je onverhoopt ziek wordt? Begin liever op tijd. Je kunt je werk in alle rust doen en met een beter eindresultaat. Bijkomend voordeel is dat je lichaam en geest zich veel lekker voelen dan wanneer je keer op keer weer in de stress schiet.

Waar doe je het allemaal voor?

Uiteindelijk doe je alles voor jezelf. Hoe nobel je gedachten ook zijn. Uiteindelijk doe je alles omdat het jou behoedt van pijn of omdat je er een bepaalde voldoening uit wilt halen. 

In een eerdere podcast hebben we het wel eens gehad over hedonistic delay. Ten behoeve van je eigen genot stel je een bepaalde pijn nog even uit. Dat kan iets kleins zijn, zoals het strijken van een overhemd. Dat vind je niet leuk om te doen, dus doe je het niet nu, maar op het allerlaatste moment voordat je de deur uit moet. Pas dan wordt de pijn die het oplevert om je overhemd niet te strijken groter dan het genot om het strijken nog even uit te stellen. 

Wanneer je iets niet doet, kun je jezelf altijd afvragen welke pijn je probeert te vermijden. Is dat de pijn van het proces? Of ziet er iets anders onder? Laten we de situatie van de vraagsteller er nog eens bij pakken. 

Hij heeft allerlei ideeën die voor nieuwe klanten kunnen zorgen, maar hij voert deze plannen niet uit, omdat hij bang dat deze toch niet zullen werken. Het kan zijn dat de ambitie om iets te winnen minder aanwezig is dan de angst om iets kwijt te raken. Als je een heel tof idee hebt, bijvoorbeeld om honderd klanten binnen te halen, dan heeft het idee nog potentie. Dat geeft genot. Als je de actie werkelijk gaat uitvoeren en er komen geen honderd klanten, dan is er teleurstelling en is de potentie die je voelde ook weg. Zolang iets nog geen werkelijkheid is, blijft het in je hoofd potentie hebben. Dat is een heel veilig gebied.

Wanneer je iets niet doet, kun je jezelf altijd afvragen welke pijn je probeert te vermijden.

De reden dat je iets uitstelt kan ook zitten in de pijn van het proces zelf. Je moet een actie gaan opzetten, een product maken, een website maken, een e-mail schrijven, de advertentie online zetten en een video schieten. Dat is allemaal werk. Het kan zijn dat je dat werk zelf niet leuk vindt om te doen en dat je alleen maar het eindresultaat leuk vindt. Maar als je het eindresultaat niet echt nodig hebt, is de pijn niet groot genoeg en zul je het voor je uitschuiven. 

Redenen voor uitstelgedrag

Er kunnen verschillende redenen zijn dat je tegen uitstelgedrag aanloopt. Één daarvan is dat je onvoldoende contact hebt met je intrinsieke motivatie. Een andere reden om dingen uit te stellen is een gebrek aan zelfvertrouwen. 

Veel mensen stellen dingen uit omdat ze bang zijn om te falen. Ze twijfelen of ze wel goed genoeg zijn. Zo herinnert Albert zich dat hij weken heeft gedaan over de eerste blog die hij schreef. Steeds legde hij het weer weg en dacht: ‘Maar wie zit hier nu op te wachten? Dit is al twintig keer door anderen verteld. Wat voegt dit nog toe?’ Hij was heel onzeker over zichzelf en durfde niet op de ‘send’ knop te drukken. Hij wist dat hij zodra het online stond het risico liep om uitgelachen te worden. 

Al die onzekerheden vonden vooral in zijn eigen hoofd plaats. Uiteindelijk zorgde het voor weken van vertraging voordat zijn eerste blog online ging. Het heeft best een tijd geduurd, misschien wel twaalf blogs, voordat hij over die onzekerheid heen was en echt tevreden was met het resultaat. 

Iets verzinnen heb je zo gedaan

Tonny herkent het principe van de vraagsteller heel goed. Een idee is heel makkelijk verzonnen. Maar wat Tonny in een half uur kan verzinnen, kost de programmeurs van de IMU een jaar om ook echt werkelijkheid te maken. En zo werkt het ook met andere dingen. 

In je hoofd kun je in een kwartier verzinnen wat voor boek je zou willen schrijven. Het duurt vervolgens heel lang voordat je dat ook echt geschreven hebt. Het is heel aantrekkelijk om alleen maar ideeën te hebben en te fantaseren over hoe het zou kunnen zijn. Maar hoe langer je blijft fantaseren, des te moeilijker het wordt om het uiteindelijk op te gaan zetten.

Dat kritische stemmetje herkent Tonny ook. Zelfs bij dingen waar hij super gemotiveerd over is en waarvan hij weet dat het gaat lukken. “Ben je wel ver genoeg”, zegt het. Juist dan is het belangrijk dat er iets concreets gaat komen. Zoals met deze podcast. Het staat in onze agenda dat we op een dag zes afleveringen opnemen. Als we de afspraak niet met elkaar zouden hebben, zou het opnemen van de podcast er niet zomaar van komen.

Hoe langer je blijft fantaseren, des te moeilijker het wordt om het uiteindelijk op te gaan zetten.

Uitstelgedrag door gebrek aan concentratie

Heel veel mensen hebben last van uitstelgedrag. Dat komt doordat er ook veel verschillende oorzaken voor kunnen zijn. Een oorzaak van uitstelgedrag is dat mensen moeite hebben om zich te concentreren. Er zijn tegenwoordig ontzettend veel prikkels en alles is leuk. Mensen springen als een labrador overal achteraan. Aan het eind van de dag hebben ze achter heel veel dingen aangerend, maar niets bijgedragen aan het uiteindelijke doel zat ze hebben. 

Gebrek aan focus en concentratie komt tegenwoordig heel vaak voor. Je brein is heel snel verleid om steeds weer te associëren met dingen die gebeuren in je dagelijkse leven. Het gebeurt binnen een seconde. Je gaat erin mee. Het kan dan moeilijk zijn jezelf weer te herpakken en in te zien wat jij belangrijk vindt. Focus is essentieel om de taak af te kunnen ronden die je ook van plan was te doen die dag. 

Tijd om af te rekenen met uitstelgedrag

Vind je ook dat dit jaar zo onwaarschijnlijk snel voorbij is gegaan? Ben je toegekomen aan de dingen die je wilde doen? Dit jaar hebben we met zijn allen ontzettend veel tijd thuis doorgebracht. Je had eindelijk tijd om dingen te doen waar je al jaren niet aan toe kwam. Om dat passieproject op te pakken. Heb je dat ook gedaan? 

Als je constateert dat je jezelf dit jaar te veel hebt laten leiden door Netflix of alles wat er op je pad kwam, weet je dat je moet gaan werken aan je uitstelgedrag. Albert maakte er een cursus over: Stop Uitstelgedrag. Je kunt de cursus los aanschaffen, maar ook volgen wanneer je een lidmaatschap hebt bij Brein TV. 

De cursus Stop Uitstelgedrag gaat niet zomaar over time management en prioriteiten stellen. Tijd kun je niet managen, je kunt alleen jezelf managen. De meeste mensen weten niet hoe ze dat moeten doen. Met alle afleidingen is het tegenwoordig ook een hele opgave. 

Een herinnering om alles uit het leven te halen

In het begin van zijn carrière werkte Albert als psycholoog voor het Integraal Kankercentrum Zuid. Daar deed hij psychosociale zorg voor mensen met kanker. De mensen waar hij mee werkte hadden de prognose gekregen dat ze misschien nog een half jaar te leven hadden. Het raakte hem toen altijd enorm als mensen zeiden dat ze veel meer uit hun leven hadden willen halen. Of ze wilden juist dat ze meer waren toegekomen aan de eenvoudige dingen in het leven, zoals tijd doorbrengen met hun familie. 

Sindsdien heeft Albert zich altijd voorgenomen het maximale uit het leven te halen. Het gaat niet om maximaal hard werken. Het gaat om maximaal genieten van de dingen die dicht bij je hart liggen, de dingen die je het leukst vindt om te doen en met de mensen waar je het meest van houdt. 

Een van de dingen die Albert altijd wilde doen was de training ‘Stop Uitstelgedrag’ maken. In de training deelt hij de lessen die hij heeft geleerd over ‘waar het nu echt over gaat’. Het gaat niet om een slimme planning maken, maar om het achterhalen van welke dingen je echt drijven. Hoe maak je keuzes? Je tijd gaat voorbij en die krijg je nooit meer terug. Dat is het meest kostbare wat je hebt. 

Ben je zo druk bezig met niet doodgaan dat je vergeet te leven?

Albert schrikt er altijd van als hij ziet hoe nonchalant sommige mensen met hun tijd omgaan. Alsof die eeuwig is. Het enige constante is dat alles verandert. Het leven is super vergankelijk. Zijn ouders zijn heel jong gestorven en daarom is hij nu zo fanatiek om alles uit het leven te halen. Niets is vanzelfsprekend. Als je iets wilt veranderen in je leven, omdat je op dit moment niet gelukkig bent, wacht daar dan niet mee. Stel het niet uit. 

Je kunt altijd smoezen bedenken om iets niet nu te doen. Maar de jaren vliegen voorbij en die tijd komt nooit meer terug. Dat is de essentie van de training ‘Stop Uitstelgedrag’. Je gaat aan de ene kant leren waar het uitstelgedrag bij jou vandaan komt. Wat voor type uitsteller je bent, op welke gebieden je dingen uitstelt, wat voor soort mensen je uitstelt. Daarnaast ga je kijken waar jouw intrinsieke motivatie ligt en hoe je een structureel plan voor jezelf kunt maken om werkelijk elke dag opnieuw aan iets te bouwen. Aan een leven dat voor jou vervullend is. 

Uitstelgedrag is voor elke persoon verschillend. Er zijn ook heel veel verschillende soorten oplossingen voor. Het betekent niet dat je alle dingen die je uitstelt meteen moet gaan doen. Het gaat erom dat je gaat ontdekken wat voor jou werkt. 

We leven in een hele waardevolle tijd. Zo’n corona jaar is een hele pijnlijke confrontatie. Misschien heb je heel je leven al gezegd: “Als ik ooit tijd heb, dan …”. Dit jaar word je min of meer verplicht een aantal maanden thuis door te brengen. Je hebt zeeën van tijd. En toch hebben de meeste mensen dat tussen hun vingers door laten glippen en is het ongemerkt voorbij gegaan. Je bent een heel jaar bezig met niet doodgaan, waardoor je vergeet om te leven. 

Oorzaken van uitstelgedrag kent heel veel varianten. Weet jij waarom ook jij steeds dingen uitstelt? Zoals het opruimen van de zolder, verven van een muur, je jaaraangifte, rekeningen betalen