Zelfvertrouwen houden in plaats van je laten beïnvloeden

Zelfvertrouwen houden in plaats van je laten beïnvloeden

Zelfvertrouwen, een onderwerp dat heel veel terugkomt. We willen immers allemaal wel een beetje meer zelfvertrouwen hebben. Maar hoe zorg je er nu voor dat je je blijft handelen vanuit je eigen zelfvertrouwen, zonder dat je jezelf laat beïnvloeden door je omgeving?

Zelfvertrouwen speelt onder andere een hele belangrijke rol bij ondernemers. Aan de ene kant zijn ze super opportunistisch en denken ze dat ze de hele wereld aankunnen. Aan de andere kant moeten er op cruciale momenten belangrijke keuzes gemaakt worden. Dat is wanneer het echt neerkomt op zelfvertrouwen.

Twee onderdelen van zelfvertrouwen

In eerste instantie lijkt zelfvertrouwen zo’n makkelijk woord. Maar er komt wel heel veel bij kijken. Genoeg om het nu over te hebben dus. Zelfvertrouwen begint bij de overtuiging die je hebt van jezelf. Als je gaat kijken naar de kern van die overtuigingen bij mensen, dan zie je opvallend vaak dat mensen de overtuiging hebben niet goed genoeg te zijn. Misschien is ze dat vroeger verteld door hun ouders of opvoeders op school. Maar het kan ook uit het gedrag van de omgeving komen. Iemand interpreteert dat en komt tot de conclusie dat hij niet goed genoeg is. Uiteindelijk leidt dat tot weinig zelfvertrouwen.

Zelfvertrouwen bestaat uit twee onderdelen: zelfredzaamheid en zelfwaardering. Bij elkaar opgeteld zorgen deze twee onderdelen voor zelfvertrouwen. Dat gaan we in deze blog uit elkaar halen. Vervolgens kijken we naar waar je zelf wel en geen invloed op hebt.

Waarom we ons laten beïnvloeden

Handelen vanuit zelfvertrouwen en jezelf wel of niet laten beïnvloeden door je omgeving liggen heel dicht bij elkaar. Als jij zegt dat je zelfredzaam bent en je bent 100% zeker dat je het bij het rechte eind hebt, dan heb je zelfvertrouwen. Misschien zegt iemand anders wel dat jij het helemaal niet bij het rechte eind hebt en dat iets juist het tegenovergestelde is van wat jij vindt. Als jij daar vervolgens in meegaat, wijst erop dat je weinig zelfvertrouwen hebt.

Veel mensen hebben de angst om niet goed genoeg te zijn of niet geliefd te zijn. Het is voor deze mensen niet voldoende om zichzelf goed genoeg te vinden of van zichzelf te houden. Deze mensen zoeken deze waardering juist bij anderen.

Als iemand anders van je houdt, dan voel je je geliefd. Als iemand anders je goedkeuring geeft, dan voel je jezelf goed genoeg. Dat komt doordat mensen in de essentie groepsdieren zijn. In eerste instantie ben je bezig met wat goed is voor jou, maar je wilt je ook onderdeel van de groep voelen. Dat is ook waar onze overlevingsinstincten zitten.

Mensen kunnen helemaal niet zonder andere mensen. Als je geaccepteerd wilt worden in de groep en de veiligheid van de groep wilt ervaren, dan zal de rest van de groep jou goed genoeg moeten vinden. Als je geneigd bent om altijd jouw mening af te stemmen op de algemene mening van de groep, dan maakt jouw zelfvertrouwen plaats voor zomaar akkoord gaan met andermans mening.

Er zijn meerdere onderzoeken die aanduiden hoezeer wij ons laten beïnvloeden door de mening van de groep. In een heel beroemd onderzoek wordt in een zaal een vraag gesteld waarbij overduidelijk twee foute antwoorden zijn en één goede. De deelnemer denkt het goede antwoord te hebben, maar ziet dat anderen in de zaal allemaal kiezen voor een van de foute antwoorden. Als deelnemer ga je dan toch aan jezelf twijfelen. Wanneer alle andere mensen een andere mening hebben dan jij, kan dat zorgen dat jouw zelfvertrouwen verdwijnt.

Zelfredzaamheid

Zelfredzaamheid gaat eigenlijk over drie dingen:

1. Kun je makkelijk hulp bieden in noodsituaties?
2. Kun je ook hulp vragen?
3. Kun je omgaan met tegenslagen?

Deze drie punten hebben veel met zelfredzaamheid te maken. Als je overtuigd bent dat je je linksom of rechtsom wel uit een situatie kunt redden, hoe moeilijk of ingewikkeld het ook is, dan heb je een hele solide basis.

Er zijn veel onderzoeken gedaan waarin gekeken werd of mensen wel of niet om kunnen gaan met trauma’s. Bij een van deze onderzoeken zaten mensen klem in een bepaalde situatie, bijvoorbeeld doordat ze gegijzeld waren of vastzaten op een vliegveld. Soms zit er iemand in de groep die denkt: “Dat kan wel zo zijn, maar ik ga toch kijken naar hoe ik op mijn manier kan ontsnappen.” Als je die mensen daarna gaat testen, blijken ze veel weerbaarder te zijn voor een trauma of voor intense stress op dat moment.

Er is altijd een weg

Een goed mantra om voor jezelf te gebruiken is: ‘Er is altijd een weg.’ Het geeft een goed gevoel om zo te denken. Hoe ingewikkeld een situatie ook is, je hebt altijd het gevoel dat je een keuzemogelijkheid hebt. Die keuzemogelijkheid is een sterk onderdeel van zelfredzaamheid. Stress wordt pas stress op het moment dat je het gevoel hebt dat je geen keuzemogelijkheid hebt.

Je hebt altijd een keuzemogelijkheid. Ook al kun je de situatie niet veranderen, je hebt wel invloed op je eigen houding ten opzichte van de situatie. Je kunt je iets meer of minder aantrekken. Dat zie je wel met mensen met weinig zelfvertrouwen. Zij laten zich heel erg leiden door de mening van hun omgeving of wat er gebeurt in de situatie. Dat betrekken ze heel erg op hun eigen persoonlijkheid.

Dingen gebeuren nou eenmaal. Wat dan belangrijk is, is hoe je ermee omgaat. Daarin zie je ook het verschil tussen succesvolle en minder succesvolle ondernemers. Vooral de succesvolle ondernemers maken vaak heftige dingen mee. Soms zelfs faillissementen of dingen met vakbonden, waarbij er heel veel druk op die persoon ligt. Maar ze zien dat dan als een onderdeel van het ondernemen. Ze zien het als een spel waarin ze het gevoel hebben dat ze er altijd beter en sterker uitkomen.

Opvallend is dat juist doordat deze ondernemers die houding hebben, ze ook meer moeilijke situaties aantrekken. Dan treden ze op als echte leiders en wordt weer bevestigd dat hun houding ze nog sterker maakt. Zo wordt het een positieve self fulffilling prophecy.

Meer zelfvertrouwen begint bij herkenning

Je kunt dit alles ook linken aan online marketing. Stel, je hebt een website voor jouw bedrijf. Een bezoeker komt op jouw website en kent jou verder niet. Hierdoor is de bezoeker wat onrustig. En een onrustige bezoeker kun je lastig sturen en aanspreken. Je wilt juist dat iemand op jouw website komt en zich meteen aangesproken voelt door jou. Er is een standaardrijtje om dat te bereiken. Het begint met herkenning. Herkenning leidt vervolgens tot vertrouwen. En vertrouwen leidt uiteindelijk tot ontspanning. Je kunt iemand het best beïnvloeden als hij ontspannen is. Het interessante is dat de herkenning de gemene deler is.

Als je ergens naar zoekt, bijvoorbeeld naar mondkapjes tegen corona. Je komt op een website en er staat: ‘Wij verkopen mondkapjes tegen corona.’ Dan ontstaat er meteen herkenning.

Met zelfvertrouwen werkt het ook zo. Als jij in een situatie staat die nieuw voor jou is, dan is er nog geen herkenning. Als er geen herkenning is, is er ook geen vertrouwen en als er geen vertrouwen is, dan is er ook geen ontspanning. Dan ga je er dus gespannen en zonder zelfvertrouwen in.

Zelfvertrouwen verhogen dankzij meer levenservaring

Laten we teruggaan naar de ondernemers die voor heel veel uitdagingen komen te staan. Het gemiddelde probleem dat een mens heeft, hebben zij al in tienvoud of honderdvoud meegemaakt. Als zij tegen een nieuw probleem aanlopen, ervaren zij die herkenning. Ze weten al hoe iets straks zal gaan. Ze hebben er vertrouwen in dat ze de situatie onder controle hebben en zich daar goed uit redden.

Als je weinig zelfvertrouwen hebt, kan dat ook betekenen dat je gewoon te weinig levenservaring hebt. In ieder geval op dat moment. Dat is ook het lastige aan zelfvertrouwen. Je kunt het niet zomaar uit een boekje leren. Er zijn natuurlijk allerlei boeken over hoe je je zelfvertrouwen kunt ontwikkelen. Maar er is maar één manier om je zelfvertrouwen daadwerkelijk te verhogen en dat is door in de praktijk dingen te gaan doen.

Een les over zelfvertrouwen bij het racecircuit

Vorige week werd Albert door een van zijn klanten meegevraagd naar een racecircuit. Zelf had hij nog nooit in een raceauto gezeten, maar zijn klant wilde er graag twee testen. Ze gingen naar het circuit in Weeze. Daar is een deel van het vliegveld afgesloten waar je zo hard als maar mogelijk is mag rijden met zo’n raceauto.

De auto’s werden getest en vervolgens werd er gevraagd van: “Goh, Albert, wil jij ook in die auto zitten?” Dat wilde hij wel proberen. Hij had het nog nooit gedaan, maar wist wel hoe hij zich uit lastige situaties moest redden. De monteurs zeiden: neem je kotszakjes maar mee, want je stapt met een aantal oud Europees rallykampioenen in de auto.

Het gaat hier allemaal om zelfredzaamheid en jezelf in zo’n situatie volledig kunnen ontspannen. Uiteindelijk werd het steeds leuker. Op een gegeven moment kreeg Albert zelfs de vraag om zelf ook even te rijden. In het begin zag dat eruit als een lesauto, maar na verloop van tijd zat hij alleen in die raceauto. En dat was fantastisch.

In deze hele ervaring zitten heel veel levenslessen. De rest van het weekend had Albert de adrenaline strak achter zijn oren. Want zijn hele systeem was van slag bij die snelheden en risico’s. Maar tegelijkertijd, is het wel een ervaring die je enorm sterkt in het autorijden. Je zit dan meteen ook heel anders in je eigen auto.

Dit is natuurlijk maar een voorbeeld. Het is een beetje wat Pippie Langkous ook zegt: “Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan.” Juist door het dan te doen, groei je enorm in zelfvertrouwen.

Meer zelfvertrouwen dankzij eerdere ervaringen

Je hebt zelfvertrouwen als je datgene dat je gaat doen al een keer eerder hebt gedaan. Je weet dan dat het niet zo spannend is als het misschien lijkt. Je kunt dat zelfvertrouwen opbouwen door iets een keer te ervaren. Wat ook kan, is dat je teruggrijpt naar een vergelijkbare ervaring die je een keer in je leven hebt gehad. Of je vergelijkt het met de laatste keer dat je ergens bang voor was en hoe dat toen is afgelopen.

Je kunt ook teruggrijpen naar een vergelijkbare ervaring die je een keer in je leven hebt gehad of het te vergelijken met de laatste keer dat je ergens bang voor was en hoe dat toen is afgelopen.

De vicieuze cirkel van angst

“Angst klopte op de deur, vertrouwen deed open en zag niemand staan.” Deze uitspraak is van Martin Luther King. Het houdt in dat vertrouwen de remedie is tegen angst. Dat betekent dus ook dat als je geen vertrouwen hebt, je automatisch te maken hebt met angst. Daar moet een oplossing voor komen.

Het probleem is dat je door angst in een vicieuze cirkel terecht kunt komen. Stel je wilt gaan daten. Je loopt een discotheek binnen en wilt daar iemand gaan versieren. Zonder zelfvertrouwen gaat dat je niet lukken. Als je geen zelfvertrouwen hebt, ben je over het algemeen ook niet aantrekkelijk. Het probleem is dat je ook niet zomaar ineens zelfvertrouwen kunt hebben om maar aantrekkelijk te zijn.

Als je denkt dat iets niet gaat lukken, dan is precies die gedachte vaak ook de reden dat het niet gaat lukken. Maar als iets een keer wel lukt, dan sta jij de volgende keer met veel meer zelfvertrouwen in de discotheek of kroeg. Je kunt dan teruggrijpen naar die ervaring van de vorige keer. Dat straal je ook uit, waardoor je heel aantrekkelijk bent.

Meer zelfvertrouwen begint met op de juiste manier denken

Je zult een negatief patroon moeten doorbreken. Dat kan door het gewoon te doen en te hopen dat daar een ervaring uitkomt waardoor het steeds makkelijker gaat. Een andere optie is om terug te grijpen naar een andere ervaring die vergelijkbaar was en die toen ook goed gegaan is.

Meer zelfvertrouwen begint met de manier waarop je denkt. Als je weinig zelfvertrouwen hebt, herken je jezelf in de gedachte dat je niet goed genoeg bent. Misschien zeg je dat ook wel te vaak tegen jezelf. Maar denk dan eens aan een aantal ervaringen die je hebt gehad, waarin je dacht niet goed genoeg te zijn, maar het je toch lukte.

Je bent altijd de baas over je eigen denken. Niemand anders kan dat voor je doen. Jij kunt bepalen of je ergens positief ingaat of negatief. Begin daarmee. Wat jouw mantra ook is. Maar maak een eigen mantra of affirmatie. Misschien ‘Er is altijd een weg’ of ‘Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan’. Bedenk een mantra dat op jou van toepassing is.

In eerste instantie zul je misschien denken: “Fake it until you make it.” Dan ga je vervolgens trainen. Houd het klein. Verwacht niet gelijk hele grote dingen. Maar competentie kun je trainen door iets wat je moeilijk vindt te blijven oefenen. Je wordt zo steeds competenter en daardoor groei je in zelfvertrouwen. Dan helpt het wel als je dingen goed voorbereid. Zorg dat je een maximale kans van slagen hebt.

Om je niet te laten beïnvloeden door anderen, is het belangrijk dat je je bedenkt dat het niet erg is om afgewezen te worden of het uiteindelijk toch niet bij het rechten eind te hebben. Blijf het gewoon proberen, want in de meeste gevallen gaat het gewoon wél goed.