Moeilijke keuzes maken en leren loslaten – Voor focus en vrijheid!
Sta je ook voor een moeilijke keuze? Maar lukt het nog niet om los te laten?
Iedereen weet dat keuzes maken bij het leven hoort. Maar als we eerlijk zijn: de moeilijke keuzes – dát zijn de momenten die je wakker houden.
- Een baan opzeggen...
- Een relatie beëindigen...
- Een bedrijf afsluiten waar je je ziel in hebt gelegd...
Het voelt vaak alsof je een navelstreng moet doorknippen. Alsof je iets verliest wat een deel van jou is geworden.
En toch: loslaten is de enige weg naar echte vrijheid en groei.
In deze podcast duiken we diep in de psychologie van moeilijke keuzes maken en leren loslaten. Met inzichten uit de wetenschap, filosofie, maar ook uit onze levens, zoals Tonny's keuze om te stoppen met zijn IMU en de lessen die dat bracht.
Waarom moeilijke keuzes maken zo zwaar voelt
Ons brein houdt niet van verandering. Het is gebouwd om ons te beschermen, en kiest daarom bijna altijd voor de veilige optie: vasthouden aan wat we kennen.
Psychologische mechanismen die ons blokkeren
- De sunk-cost fallacy
Hoe meer tijd, geld of energie je ergens in hebt gestopt, hoe moeilijker het voelt om ermee te stoppen. 13 jaar cursussen bouwen, honderden video’s, duizenden uren werk—hoe laat je dat los? Toch is de vraag: dient het je nog? - Verliesaversie
Volgens Kahneman en Tversky ervaren we verlies twee keer zo sterk als winst. Het idee iets kwijt te raken (zekerheid, inkomen, reputatie) voelt ondraaglijk, zelfs als het rationeel beter is. - Status quo bias
We kiezen vaak voor wat er al is, simpelweg omdat het vertrouwd voelt. Zelfs als we diep van binnen weten dat het ons niet gelukkig maakt. - De hoop op potentie
“Misschien gaat dit ooit nog werken…” Dit is wat mensen vasthoudt aan dalende aandelen, doodlopende relaties of bedrijven die energie kosten. Potentie voelt veiliger dan leegte.
Moeilijke keuzes in ondernemerschap
IMU stopt met cursussen
Na 13 jaar besloten we de IMU-cursussen stop te zetten. Niet omdat ze slecht waren, integendeel: ze leverden nog altijd een paar ton per jaar op. Maar onze passie en toekomst lagen bij software.
Het voelde alsof we een stuk van onszelf moesten loslaten. Alsof we een navelstreng doorknipten. Maar juist door dat afscheid ontstond ruimte voor focus en internationale groei.
Kill your darlings
In ondernemen moet je soms de dingen loslaten die je ooit groot maakten. Niet omdat ze fout waren, maar omdat ze je nu tegenhouden. Een product, een klant, een businessmodel—het kan ooit je “kindje” zijn geweest, maar nu staat het je ontwikkeling in de weg.
De gouden kooi – waarom zekerheid soms je grootste gevangenis is
In onze podcast vertelde Albert over een ICT’er in een retreat. Hij werkte bij een bank, met een goed salaris, pensioen en alle zekerheden. En toch zei hij: “Ik zit in een gouden kooi.”
Herkenbaar? Een baan, relatie of business kan je alles geven wat “veilig” voelt. Maar diep van binnen weet je: dit is niet meer wie ik ben.
De paradox: je gooit niet alleen je baan of relatie weg als je loslaat. Je gooit je léven weg als je te lang blijft hangen in iets dat niet klopt.
Moeilijke keuzes in je persoonlijke leven
Het gaat niet alleen om business.
- Relaties kunnen jarenlang vervullend zijn, maar uiteindelijk hun functie verliezen. Zoals Albert zei: “De relatie is beëindigd, maar hij is niet mislukt.”
- Vriendschappen kunnen vertrouwd voelen, maar alleen nog energie kosten.
- Je woonplek kan ooit perfect zijn geweest, maar nu vooral beperkend.
Het probleem is niet dat iets eindigt. Het probleem is dat we niet durven accepteren dat alles vergankelijk is.
Alles is ontstaan om te vergaan
Tijdens een Vipassana-retreat kwam het besef: alles in het leven is ontstaan om te vergaan.
De seizoenen als kompas
- Lente: ideeën, enthousiasme, vonken.
- Zomer: groei, vuur, expansie.
- Herfst: oogsten, stabiliteit, succes.
- Winter: stilte, afronden, snoeien.
Het probleem? De meeste mensen willen eeuwige zomer of eeuwige herfst. Maar zonder winter komt er nooit weer een nieuwe lente. Loslaten is dus geen einde. Het is voorbereiding op een nieuwe cyclus.
De aandelen-metafoor
Een aandeel dat daalt voelt niet écht als verlies zolang je het niet verkoopt. Zolang je vasthoudt, blijft er een kans dat het ooit weer stijgt. Maar pas op het moment dat je het verkoopt, maak je de pijn concreet.
Zo werkt het ook met relaties, bedrijven of projecten. We houden liever vast aan de hoop op herstel dan de pijn van erkenning.
Maar de waarheid: je betaalt sowieso. Ofwel met geld, tijd en energie in iets dat niet meer werkt. Ofwel met de korte pijn van afscheid, waarna ruimte ontstaat voor iets nieuws.
Wanneer weet je dat het tijd is om los te laten?
Signalen uit je lijf
Slapeloosheid, chronische stress, vermoeidheid en het gevoel dat alles energie kost—je lichaam weet vaak eerder dan je hoofd dat het tijd is.
De verliefdheids-test
Vraag jezelf: ben ik nog verliefd op mijn bedrijf, mijn product, mijn partner, mijn leven? Zo niet, dan is het tijd voor een eerlijk gesprek.
De spiegelvraag
“Zou ik dit vandaag opnieuw starten?” Zou je met de kennis van nu opnieuw voor dit pad kiezen? Als het antwoord nee is, dan weet je genoeg.
Strategieën om moeilijke keuzes te maken
1. Erken de pijn
Elke grote beslissing doet even pijn. Maar onthoud: korte pijn geeft lang geluk. Lang uitstellen geeft jaren ongemak.
2. Experimenteer met tijdelijk loslaten
Verkoop een aandeel en kijk of je het terug wilt. Zet een project een maand stil. Neem een social media detox. Vaak merk je pas wat echt belangrijk is als je het kwijt bent.
3. Rond waardig af
Loslaten hoeft niet lelijk te zijn. Een medewerker, relatie of klant kan je ook met respect en dankbaarheid afronden.
4. Creëer ruimte
Loslaten is geen leegte. Het is het scheppen van ruimte voor iets nieuws.
Historische en mythische lessen
- Odysseus en de sirenen: Odysseus bond zich vast aan de mast om niet in de verleiding te komen. De les: verbind jezelf aan je diepere missie, zodat je niet afwijkt door kortetermijnverleidingen.
- Bruce Lee: schreef op wie hij moest worden om zijn doelen te bereiken. Loslaten wie hij was, om te worden wie hij moest zijn.
- Arnold Schwarzenegger: geen plan B. Alles op plan A. Loslaten van zekerheid was zijn brandstof.
Praktische oefeningen
De 10-10-10 regel
Vraag jezelf: hoe voelt deze keuze over 10 minuten, 10 maanden en 10 jaar?
Dagboekreflectie
Schrijf dagelijks drie korte antwoorden:
- Wat kost me vandaag energie?
- Wat zou ik loslaten als ik nergens bang voor was?
- Wat zou de dapperste versie van mij doen?
De mentorvraag
Wat zou je beste vriend jou adviseren als jij in zijn/haar schoenen stond?
Conclusie: loslaten is geen falen, maar een begin
Alles in het leven is vergankelijk. Bedrijven, relaties, projecten, zelfs onszelf.
Maar in die vergankelijkheid zit een enorme kracht. Want juist door los te laten, maak je ruimte voor iets nieuws.
- Stoppen is niet falen, het is afronden.
- Loslaten is geen verlies, maar een investering in je vrijheid.
- Moeilijke keuzes doen pijn, maar brengen altijd groei.
Dus stel jezelf vandaag de vraag: Waar ben ik stiekem al afscheid van aan het nemen, maar durf ik de knoop nog niet door te hakken?
En bedenk: achter die beslissing wacht vrijheid.
