Hulp vragen en delegeren: wie durft?
Burn-out
Albert Sonnevelt
Burn-out
05/20/2016
5 min

Hulp vragen en delegeren: wie durft?

05/20/2016
5 min

Hulp vragen en delegeren zijn voor veel mensen twee lastige onderwerpen. De meeste mensen zijn niet te beroerd om hulp te bieden als een ander daarom vraagt. Integendeel, we doen het graag. Maar andersom, zelf hulp vragen of taken overdragen vinden we vele malen moeilijker. Liever ploeteren we in ons eentje door. Niet zeuren, schouders eronder en volhouden. Door al dat hooi op onze vork, blijft er nauwelijks nog tijd over voor de leuke dingen en raken we steeds meer gestrest. Waarom vinden we hulp vragen toch zo lastig? Wat levert het op als je het wel zou doen? En hoe pak je dat dan aan?

Hulp vragen en delegeren, wat zeg jij tegen jezelf?

Ellenlange to-do-lijstjes hebben we allemaal. Je zou natuurlijk hulp kunnen vragen of taken kunnen delegeren om de druk wat te verminderen, maar ja … Dat geeft een heel ongemakkelijk gevoel. Om allerlei redenen. Je wilt anderen niet opzadelen met jouw problemen of ‘je vuile was buiten hangen’, je vindt dat je sterk moet zijn en je eigen boontjes moet doppen, dat het sneller of beter gaat als je het zelf doet. Als je dit soort overtuigingen tegen jezelf blijft zeggen, ga je geen hulp vragen en weiger je waarschijnlijk zelfs spontaan aangeboden steun. En de stress? Die blijft.

Hoe is dat bij jou? Welke gedachten weerhouden jou ervan om hulp te vragen?

Realistische gedachten

Het is veel realistischer om te beseffen dat je niet alles alleen hoeft te doen, dat mensen juist graag een handje helpen, dat steun vragen niets te maken heeft met zwakte of onwetendheid, dat het verbondenheid  schept en samenwerking kan bevorderen. Want zeg nou zelf, als een ander jouw hulp inroept, vind je diegene dan zwak? Of vind je het juist fijn dat je iets voor hem of haar kunt betekenen? En is het dan niet raar om te denken dat anderen jouw hulp wel nodig hebben, maar jij hun hulp niet? Oké, misschien gaat het inderdaad sneller als je het zelf doet, maar je ontneemt daarmee anderen de kans om zich te ontwikkelen en zelfstandig iets te doen. En je vergeet dat de tijd die je investeert in uitleggen je uiteindelijk tijdwinst oplevert.

Angst voor controleverlies

Ik weet haast zeker dat je het met deze argumenten eens bent. Waarom blijft het dan toch zo lastig om hulp te vragen? Daarvoor moeten we kijken naar de angst achter die overtuigingen. Waar ben je eigenlijk bang voor als je om hulp zou vragen? Dat anderen je zwak vinden? Dat je het overzicht verliest of jezelf overbodig maakt? Dat het niet goed genoeg gebeurt? Of ben je bang voor afwijzing?

Of het nu gaat om hulp vragen of delegeren, het komt erop neer dat je iets los moet laten – je overtuiging, een taak, je kwetsbaarheid – zonder dat je weet wat je ervoor terug krijgt. Misschien zegt de ander wel nee of doet hij iets op een andere manier dan jij. Je weet het niet. Daar heb je geen controle over. Daar zit de pijn. Die angst om de controle te verliezen, geeft stress en maakt dat je geen hulp vraagt, geen dingen uit handen geeft en aangeboden hulp afslaat. Ook al weet je dat dat de stress en de berg hooi op je vork zou kunnen verminderen.

Waar komt die angst vandaan?

Je kunt pas verder als je deze angst om de controle kwijt te raken ziet en erkent. Meestal heeft hij te maken met iets uit het verleden. Misschien ben je ooit iets belangrijks verloren: een dierbare, een veilig thuis, je werk, je waardigheid, of is je vertrouwen in een ander ooit pijnlijk geschaad. Door zulke ervaringen kun je onbewust een overlevingspatroon ontwikkeld hebben dat gericht is op controle houden en zekerheid inbouwen om de pijn die je toen hebt gevoeld te vermijden. Dat nooit meer! Dus loop je voortdurend op je tenen en ga je alles waarvoor je de controle moet loslaten uit de weg. Je handelt dan uit wantrouwen en angst. Geen prettig gevoel. Maar die angst is irreëel. Je bent bang voor iets wat nog helemaal niet gebeurd is en misschien nooit zal gebeuren. Het is een angst die getriggerd wordt doordat een situatie je herinnert aan pijn uit het verleden.

Je denkt dat je zekerheid inbouwt door vast te houden aan controle, maar dat is slechts een schijnzekerheid. Het leven laat zich maar matig controleren. Je kunt de koers van je leven bepalen, maar er bestaat ook nog zoiets als stroming, windkracht en golven. Zaken waar je geen invloed op hebt. Wat er ook voor je in het verschiet ligt, het gebeurt toch wel. Ook als je er nu al bang voor bent. Dingen gaan zoals ze gaan en de toekomst is onvermijdelijk onzeker.

Stoppen met controleren en wantrouwen

Zolang jij zekerheid blijft eisen, blijft dat onrustige gevoel bestaan. De enige manier om dit schijngevecht tegen jezelf te doorbreken is door te stoppen met het willen controleren van zaken die je niet in de hand hebt. Door je angst recht in de ogen te kijken, te voelen, te omarmen, te accepteren dat hij er is en te stoppen met ertegen te vechten. Een coach kan je daarbij helpen. Als jij besluit om je verlangen naar zekerheid en controle los te laten en durft te vertrouwen op het juiste verloop van de dingen, kun je rustiger afwachten hoe dingen zich ontwikkelen en reageren op wat er in het nu gebeurt. Dan herken je je angst als iets uit het verleden en kun je ervoor kiezen om niet aan je belemmerende controlebehoefte toe te geven – en hulp te vragen. Dan handel je vanuit vertrouwen in plaats van wantrouwen. Een beroemd citaat van Nelson Mandela luidt: May your choices reflect your hopes, not your fears. En voor ‘hope’ kun je ook ‘vertrouwen’ invullen. Als je zo in het leven kunt staan, heb je geen controle meer nodig. Dan heb je pas echt controle!

De voordelen van hulp vragen en delegeren

Als het je lukt om de controle los te laten en te leven in vertrouwen, lukt het je ook om hulp te vragen, te aanvaarden en taken te delegeren. Dat biedt zoveel voordelen:

  • Je ervaart minder stress en krijgt meer rust en ruimte in je hoofd als je je niet meer voor alles verantwoordelijk voelt maar juist verantwoordelijkheid deelt. Je houdt meer tijd over voor leuke en echt belangrijke zaken.
  • Je ervaart ‘de kracht van samen’ en voelt je meer verbonden met de mensen om je heen.
  • Je krijgt meer voor elkaar als je niet alles alleen probeert te doen. ‘Alleen ga je sneller, samen kom je verder’ (Afrikaans spreekwoord).
  • Je biedt anderen de kans om te helpen, advies te geven of nieuwe dingen te leren, wat hen een goed gevoel geeft.
  • Doordat je aangeeft wat je echt nodig hebt, krijg je ook eerder wat je nodig hebt. Anderen hoeven niet meer te raden naar hoe ze jou echt kunnen helpen.
  • De disbalans tussen geven en ontvangen verdwijnt als je hulp durft te vragen en aanvaarden. Als jij altijd alles naar je toetrekt, houd je geen rekening met wat die ander wil.
  • Je berust niet passief in je lot maar neemt eigen verantwoordelijkheid. Je laat zien dat je weet wat je wel en niet aankunt, dat je vooruit plant en aan een oplossing wilt werken. Erkennen dat je niet perfect bent, is een teken van kracht.
  • Door te delegeren empower je anderen. Een leidinggevende die krampachtig alles wil controleren en niks delegeert doet zijn organisatie tekort. Juist door te delegeren zet je mensen in beweging en bied je ze de mogelijkheid om te groeien en excelleren.

Hoe vraag je hulp?

Wacht niet tot het water je aan de lippen staat maar vraag tijdig om hulp. Vraag jezelf af welke steun je nodig hebt en aan wie je dat het beste kunt vragen. Zet dan de volgende stappen:

  • Vertel dat je met een vraag of een probleem zit.
  • Vertel wat het probleem precies is.
  • Geef duidelijk en concreet aan welke steun je van de ander nodig hebt: een uurtje voor jezelf na een drukke werkdag, praktische steun, advies, een luisterend oor, een klus overdragen.
  • Maak concrete afspraken als de ander je wil helpen. Neem zo nodig de tijd om dingen helder uit te leggen.

Toon achteraf je waardering voor de tijd en energie die een ander in je stopt. Een oprecht compliment of dankjewel is vaak al genoeg, maar een kleine attentie of een wederdienst is ook leuk.

Ik ben heel benieuwd naar jouw reactie op deze blog. Herken je dingen? Helpt het je om hulp te durven vragen? Fijn als je jouw ervaringen of reactie  wilt delen in een comment hieronder.

Reacties