Makkelijker ‘Nee’ leren zeggen
Stress
Albert & Tonny
Stress
09/01/2020
16 min

Makkelijker 'Nee' leren zeggen

09/01/2020
16 min

Moeite met nee zeggen?

Geen ‘Nee’ kunnen zeggen. Het is een probleem waar veel mensen last van hebben. Het past ook heel goed in het kader van stress. Als je constant maar meegaat in wat andere mensen willen en niet genoeg voor jezelf opkomt, kan dat veel stress opleveren. 

Mensen doen heel veel omdat ze denken dat het van ze verwacht wordt. Ze durven moeilijk ‘nee’ te zeggen, omdat ze bang zijn voor afwijzing. Ze zijn bang de connectie te missen en mensen kwijt te raken. Het is een goede skill om te hebben dat je ‘nee’ kan zeggen. 

Het is alweer het derde deel van onze minicursus over leven zonder stress. In dit deel willen we je nog wat meer praktische tips geven over hoe je kunt zorgen voor minder stress in je leven. Een van de belangrijkste tools is om te leren begrenzen en voor jezelf te durven kiezen. Dat doe je door ‘nee’ te zeggen tegen een ander. 

Wat is de reden dat je stress hebt?

Als je de vorige aflevering hebt gekeken, geluisterd of gelezen en je hebt dat lijstje gemaakt met wat jou energie oplevert en energie kost, dan zullen daar een aantal pijnlijke dingen tussen zitten. Bijvoorbeeld je vriendengroep. Misschien heb je een groep van vijf vaste mensen waar je regelmatig mee afspreekt, maar zit er één iemand bij die jou energie kost. Het is een moeilijke confrontatie om dat toe te durven geven. Als jij jouw stressniveau of jouw energie niet meer wilt laten belemmeren, zul je daar ‘nee’ tegen moeten zeggen.

De reden dat je stress hebt, is dat je iets al te lang hebt uitgesteld.

Het kan ook zijn dat je bepaalde taken hebt in je werk. Als ondernemer kies je je eigen taken, dus het zou relatief makkelijk zijn om iets wat je energie kost niet meer te doen. Maar als je ergens in loondienst bent, moet je dat tegen je werkgever of tegen je collega’s gaan zeggen. Dat zijn best wel spannende dingen om te zeggen, maar je ontkomt er niet aan.

De reden dat je stress hebt, is dat je iets al te lang hebt uitgesteld. Wanneer je iets uitstelt, komt dat vaak doordat je het spannend vindt om de confrontatie aan te gaan. Aan iedereen die dat spannend vindt (inclusief wij zelf): “Welkom op aarde. Op aarde heb je nu eenmaal te maken met weerstand. Weerstand heb je nodig om te kunnen groeien. Dus je ontkomt er niet aan wil je jezelf ontwikkelen. Je moet confrontaties aangaan.” 

Er is altijd een keuzemogelijkheid

Het woord ‘moeten’ impliceert dat je geen keuzemogelijkheid hebt. Maar die heb je wel. Je kunt er ook voor kiezen om tijdelijk je kop in het zand te steken. Dat noemen ze ook wel kort geluk, maar lange pijn. Uiteindelijk zal het leven je dwingen die confrontatie alsnog aan te gaan. Doe je dat niet, dan zul je steeds meer stressklachten krijgen.

Van alle dingen waar je bang voor bent, komt 80% niet uit.

Je kunt iets voor je uit blijven schuiven, maar er is altijd een stemmetje in je hoofd dat zegt dat je het hoe dan ook een keer moet aangaan. Hoe eerder dat je dat doet, hoe sneller je er doorheen bent. Je kent ongetwijfeld de opluchting van iets waar je lang tegenop zag, maar nu toch hebt gedaan. Vaak valt het achteraf enorm mee. Van alle dingen waar je bang voor bent, komt 80% niet uit.

Negatieve gevolgen van geen ‘nee’ durven zeggen

De meeste mensen doen liever iets voor een ander dan voor zichzelf. Zodra ze in de basis veilig zijn dan. Het menselijk brein is in eerste instantie enorm egocentrisch. We denken altijd eerst aan onszelf. Pas als onze basisbehoeftes (zoals eten en veiligheid) in orde zijn, komt de volgende behoefte: de connectie met anderen. 

Mensen geven liever iets aan een ander dan dat ze zelf ontvangen. Ze helpen liever een ander dan zichzelf. Ze durven geen ‘nee’ te zeggen tegen die ander. We weten echter uit ervaring dat het te veel helpen van iemand anders, uiteindelijk beide partijen niet verder brengt. Als je iemand anders te veel helpt of niet durft te confronteren met iets wat je dwars zit, dan ontneem je die ander de mogelijkheid om daarin te groeien en in zijn eigen kracht te gaan staan. 

Iemand anders te veel helpen is vaak nadelig voor je eigen energie. Tonny heeft dat zakelijk ook vaak meegemaakt. Vooral in het begin merkte hij dat hij niet goed tegen personeelsleden durfde te zeggen dat ze niet goed functioneerden en daarom maar het contract verlengde, terwijl hij dat eigenlijk niet wilde. Door de confrontatie niet aan te gaan, hield hij de situatie in stand. Hij doet zichzelf tekort, doordat iemand in het team niet goed presteert. En ook de ander doet hij tekort, want die heeft geen idee en blijft functioneren zoals hij al deed. Hij krijgt hierdoor niet de mogelijkheid om te groeien. 

Om hulp leren vragen

‘Nee’ leren zeggen is een van de thema’s die je moet aanpakken wanneer je stress hebt. Een ander belangrijk thema is om hulp leren vragen. Je moet aan de ene kant voor jezelf leren opkomen en jezelf begrenzen, maar ook leren om hulp te vragen is van levensbelang. 

Hulp vragen, dingen loslaten en bij iemand anders neerleggen, dat is voor ons Tonny echt een proces van jaren geweest. Hij is er steeds beter in geworden. In de particuliere wereld hebben we het over hulp vragen. In de zakelijke wereld noemen we het delegeren.

Als je anderen niet om hulp durft te vragen, zit daar altijd een reden onder.

Veel mensen zijn niet zo goed in delegeren. Ze denken het zelf beter te kunnen dan een ander. Daarom willen ze het liever zelf doen. Ook kan het dat ze die ander niet vertrouwen of bang zijn te dat anderen het idee krijgen dat ze zelf niet capabel zijn om de taak te doen. Ga eens voor jezelf na. Wat is jouw reden om niet om hulp te vragen? Misschien zit er wel iets van schaamte onder of ben je bang niet goed genoeg te zijn. Of je wilt extreem de controle houden over bepaalde zaken.

Als je anderen niet om hulp durft te vragen, zit daar altijd een reden onder. Op een gegeven moment wordt het een bron van stress. Je bordje komt steeds voller te liggen. Je hebt een to-do lijst waar alleen maar dingen bij komen en steeds minder vanaf gaan. Je weet dan dat je je in de richting van stress en overspannenheid aan het manoeuvreren bent. Er moet iets van je bordje af. 

Als je werknemer bent, kun je het idee hebben dat ondernemers makkelijk praten hebben. Misschien wordt er binnen je bedrijf steeds meer gereorganiseerd en moet je met steeds minder mensen steeds meer taken gaan doen. Dat kun je niet zomaar veranderen. Wat je wel kunt doen is een gesprek met je werkgever aangaan. Je kunt aangeven dat er te weinig mensen zijn en je daardoor niet om hulp kunt vragen. 

Kan er niets aan de situatie veranderd worden, ga dan een gesprek aan over de gedeelde verantwoordelijkheid. Geef aan welke verantwoordelijkheid je zelf kunt dragen. Voor welke taken wel en welke taken niet. Geef aan dat je de gedeelde verantwoordelijkheid hebt op het moment dat het niet af is. Op dat moment zul je merken dat er al meer rust komt in je systeem.

Keuzestress en prioriteiten stellen

Los van leren ‘nee’ zeggen en om hulp durven vragen is er nog een andere manier om structureel met stress om te gaan. Leer onderscheid maken tussen wat belangrijk is en wat een bepaalde tijdsdruk heeft. Het verschil tussen dringend en belangrijk. 

Het belangrijkste om op dit gebied te leren, is prioriteiten stellen. Dat heeft te maken met keuzes maken. In de eerste aflevering van deze minicursus vertelden we al dat stress pas echt stress wordt op het moment dat je geen keuzemogelijkheid hebt. 

Je moet op een dag heel wat keuzes maken. Kleine taken, grote taken, confrontaties die je aan moet gaan. Keuzestress komt doordat je enorm veel op je af krijgt. Je bent bang om iets te missen, waardoor je keuzestress krijgt. 

Prioriteiten stellen en keuzes maken doe je de hele dag door. Het begint al als je ‘s morgens wakker wordt. Blijf je nog even liggen of kom je uit je bed. Ga je sporten of ga je dat niet doen? Gun je jezelf tijd om te ontbijten of doe je dat niet? Neem je tijd om even rustig de krant te lezen of ga je gelijk vol aan de slag?

Kiezen voor wat echt belangrijk is

Leef je eigen leven, niet dat van iemand anders. Uiteindelijk gaat het er allemaal om dat je aan het eind van je leven tevreden kunt terugkijken op het feit dat je je vooral hebt beziggehouden met de dingen die jij belangrijk vond.

Leef je eigen leven, niet dat van iemand anders. 

In het boek ‘The Five Regrets of the Dying’ schrijft een Australische verpleegkundige die haar hele leven lang terminale zorg heeft verleend aan mensen over de dingen waar zij aan het eind van hun leven spijt van hadden. Veel van deze mensen zeiden dat ze wilden dat ze meer tijd hadden doorgebracht met hun dierbaren. Anderen wilden dat ze meer hadden genoten van de kleine dingen. Of ze wilden dat ze de mensen waarvan ze echt hielden wat meer tijd en aandacht hadden gegeven. 

Wacht niet tot je sterfbed om dit te realiseren. Er is alleen maar nu. Alleen nu kun je besluiten wat op dit moment het belangrijkst is in je leven. Diep vanbinnen weet je dat wel. Je weet waar je blij van wordt, energie van krijgt en gepassioneerd over bent. 

Durven loslaten

Het kan zijn dat de bandbreedte waarbinnen je kunt bewegen heel smal is. Misschien heb je veel verplichtingen op je werk, een groot sociaal netwerk of allerlei andere verplichtingen in je leven. Maar je kunt altijd wel vijf minuten per dag vrijmaken om als me-time in te richten voor jezelf. 

Diep van binnen weet je wel wat je energie geeft en wat je energie kost. Maar je moet jezelf wel toelaten om bij dat gevoel te komen. Dat is best moeilijk als je gewoon in de flow zit, in de rat race. We hebben het vaker over loslaten gehad en ook dit heeft weer met loslaten te maken. Het is een constant proces.

Bij Tonny begon toen hij als ondernemer nog geen personeel of kantoor had. Hij had alles zelf vast en voelde een ultieme vrijheid. Om verder te gaan moest hij vervolgens dingen gaan loslaten. Zo is hij zijn klantenservice en boekhouding gaan uitbesteden aan een externe partij. Zoiets simpels is al een eerste fase van loslaten. 

Het gaat verder dan alleen werk loslaten. Je moet het ook emotioneel loslaten. Je moet er vertrouwen in hebben dat iemand anders het gaat doen en dat het goed komt. Hiermee komen we weer bij het ‘nee’ zeggen. Je maakt de keuze dat iets niet meer in je leven is. Ook dat is een vorm van ‘nee’ zeggen. 

Je hebt iets verzameld en vastgehouden. Dat gaf je stress. Daarom is het tijd om los te laten. Uiteindelijk kun je hier steeds verder in gaan. 

Oefenen met ‘nee’ zeggen

Hoe meer je gaat loslaten, hoe beter het lijstje van dingen die je energie kosten en opleveren in balans komt. Totdat je een leven hebt waarin je alleen nog maar dingen doet die jou energie geven. Je komt daar niet in één keer. Het gaat stap voor stap. Je hebt steeds vaker ‘nee’ moeten zeggen tegen steeds grotere dingen. 

‘Nee’ zeggen is iets wat je moet oefenen. Je kunt het best zo klein mogelijk beginnen en het steeds groter maken. Op een gegeven moment wordt het bijna een sport. Je gaat steeds vaker ‘nee’ zeggen tegen steeds grotere dingen. 

Het is natuurlijk heel makkelijk gezegd dat je in je leven alleen maar de leuke dingen moet doen. Maar vraag je eens af waarom niet? Misschien komt het een beetje door de calvinistische achtergrond dat mensen het idee hebben hard te moeten werken om hun geld te verdienen. Het moet zwaar zijn. In de sportschool zie je het ook weleens. Het idee van no pain, no gain. Maar misschien is dat wel een gepasseerd station. Misschien leven we wel in een tijdperk waarin je veel meer je passie mag gaan leven. Er zijn meer mogelijkheden dan ooit. 

We zijn echt uit het industriële tijdperk. We zijn nu in een tijd waarin in feite iedereen zijn eigen business zou kunnen opbouwen als hij dat zou willen. Er is meer geld dan ooit. Er zijn meer middelen en meer mogelijkheden. 

Kiezen voor jezelf en voor je passies begint met tijd nemen voor jezelf. Vraag jezelf af: “Wat wil ik nu?” Dat kun je op verschillende manieren uitspreken:

Wat wil ik nu?

Wat wil ik nu?

Wat wil ik nu?

Wat wil ik nu?

Neem voldoende rust

Nadat je je grenzen hebt aangegeven, om hulp hebt gevraagd en prioriteiten hebt gesteld, is er nog een vierde manier om beter met stress om te gaan: bouw herstelmomenten voor jezelf in. Door dit te doen, maak je ook tijd vrij voor inzicht en overzicht. Je geeft jezelf tijd om uit te zoomen en de relativiteit van dingen in te zien. 

Als je jezelf ergens druk over maakt, vraag je dan af hoe belangrijk het nu echt is. Waar heb je het zo druk mee? Is dat ook het leven waarmee je uiteindelijk aan het einde van je leven herinnerd wilt worden? Als dat niet zo is, dan weet je dat het tijd is om iets te gaan veranderen.

Laat je licht stralen

Als afsluiter pakken we er een stukje van de speech van Nelson Mandela bij. Hij gaf deze speech toen hij president van Zuid-Afrika werd. Veel mensen vragen zich af wie ze zijn om inspirerend te zijn. Maar het gaat juist om het tegenoverstelde. Waarom zou je niet inspirerend zijn? Je dient de wereld niet door jezelf klein te houden.

Als je niet voor jezelf durft te kiezen, word je nooit de krachtigste versie van jezelf. 

Zoals Nelson Mandela het zei: “Je bent een kind van God en het is de bedoeling dat je je licht laat stralen. Als jij je licht laat stralen, geef je anderen daarmee toestemming om hetzelfde te doen.”

Als je niet voor jezelf durft te kiezen, word je nooit de krachtigste versie van jezelf. En als je dat niet wordt, kun je die versie van jezelf ook niet gebruiken om de grootste impact te maken. Door jezelf klein te houden, zeg je eigenlijk tegen anderen dat zei hetzelfde zouden moeten doen. 

Maar als jij in het licht gaat staan, bewuste keuzes maakt, de mooiste versie van jezelf bent, ‘nee’ durft te zeggen en voor jezelf durft te kiezen, dan geef je anderen toestemming om hetzelfde te doen. Daarom is het je missie om voor jezelf te kiezen. 

Grenzen stellen is voor veel mensen best lastig. Niets om je voor te schamen, maar wel iets om bij stil te staan. Jouw persoonlijke grenzen definiëren wie je bent. Ze helpen je om jouw identiteit en individualiteit te bewaken. Als je niet weet wat je grenzen zijn of als je bang bent om ze aan te geven, dan is de kans groot dat je regelmatig emotioneel of fysiek pijn lijdt. Gezonde grenzen horen namelijk bij gezonde eigenwaarde. Ontdek in deze blog alles over hoe je kunt leren om je grenzen op een goede manier aan te geven.

Wat zijn persoonlijke grenzen?

Er zijn verschillende grenzen: fysiek, emotioneel en intellectueel. Er zijn ook grenzen met betrekking tot seks, bezittingen, geld en tijd.

  • Fysieke grenzen: deze grenzen gaan om je persoonlijke ruimte en fysieke aanraking. Deze kunnen worden geschonden als iemand letterlijk te dichtbij je komt of je aanraakt wanneer je dat niet wilt. Dat geldt voor vreemden, vrienden, collega’s, familie en zelfs je partner.
  • Emotionele grenzen: hierbij draait het om je gevoelens. Het kan zijn dat iemand te veel emotionele bagage deelt in het begin van een (vriendschappelijke) relatie of jouw gevoelens niet respecteert. Ook heb je misschien niet door dat jouw gemoed afhankelijk is van de gevoelens van je partner. In die gevallen kunnen je emotionele grenzen worden geschonden.
  • Intellectuele grenzen: hierbij gaat het om je ideeën en gedachtes. Als iemand jouw idee of gedachte belachelijk maakt bijvoorbeeld, of je niet steunt in je ambities, worden je intellectuele grenzen geschonden.
  • Seksuele grenzen: bevatten zowel fysieke, emotionele als intellectuele grenzen. Er kunnen vervelende opmerkingen worden gemaakt of je kan fysiek worden aangeraakt zonder dat je dat wilt.
  • Materialistische grenzen: hierbij gaat het om geld en bezittingen. Aan wie leen je je spullen of geld uit?
  • Tijd grenzen: hierbij gaat het over hoe je je tijd gebruikt en aan wie je je tijd schenkt.

Deze grenzen kunnen rigide, zwak of gezond zijn.

Algemene kenmerken van iemand met rigide grenzen zijn:

  • Vermijdt intimiteit en intieme relaties
  • Vraagt niet snel om hulp
  • Heeft weinig goede vrienden
  • Beschermt persoonlijke informatie (te veel)
  • Lijkt niet betrokken, zelfs niet bij partners
  • Houdt anderen op afstand om afwijzing te voorkomen

Kenmerken van iemand met zwakke grenzen zijn:

  • Deelt persoonlijke informatie (te) snel
  • Kan geen ‘nee’ zeggen
  • Bemoeit zich te veel met de problemen van anderen
  • Is afhankelijk van de mening van anderen
  • Verweert zich niet tegen mishandeling of oneerbiedigheid
  • Is bang om afgewezen te worden als hij of zij zich niet schikt naar anderen

Kenmerken van iemand met gezonde grenzen zijn:

  • Hecht waarde aan eigen ideeën
  • Geeft waarden niet op voor anderen
  • Deelt persoonlijke informatie op een gezonde manier (niet te veel/snel en niet te weinig)
  • Weet wat hij/zij wil en hoe hij/zij dat kan communiceren
  • Accepteert het wanneer iemand nee tegen hem/haar zegt en vat dit niet persoonlijk op

De meeste mensen hebben een combinatie van verschillende soorten grenzen. Op de werkvloer kan iemand zwakke grenzen hebben, terwijl er bij de partner rigide grenzen zijn, of andersom. Het ligt vaak aan de situatie hoe sterk of zwak bepaalde grenzen zijn. Ook verschillen deze grenzen per cultuur. Hoewel het in de ene cultuur volkomen normaal is om ‘nee’ tegen je baas of partner te zeggen, is het in de andere onvoorstelbaar.

Oorzaken en gevolgen van pleasen

Zeker wanneer je een ‘people-pleaser’ bent, is het moeilijk om grenzen aan te geven. Je zegt dan meestal overal ‘ja’ op en laat het vaak niet eens doorschemeren als je iets niet prettig vindt. Misschien lijkt het erop dat je dan erg sociaal, onbaatzuchtig en vriendelijk bent. En dat ben je ook vaak.

Maar als je het andere mensen voortdurend naar de zin wil maken, komt dit gedrag eerder voort uit onzekerheid, een laag zelfbeeld en de angst om afgewezen te worden (wanneer je ‘nee’ zegt), dan uit puur altruïsme. Je kan dan moeilijk met confrontatie omgaan, je voelt je snel schuldig, bent bang om verlaten te worden of je hebt in de opvoeding niet geleerd wat gezonde grenzen zijn.

Als je nooit je grenzen aangeeft, loopt iedereen over je heen. Wanneer er in een romantische relatie bij de ene partner geen duidelijke grenzen zijn en bij de ander wel, is de relatie niet in balans. Er kan hier zelfs misbruik van worden gemaakt.

Als pleaser ondervind je vaak stress. Je durft immers geen ‘nee’ te zeggen! En daardoor kan je dingen doen die je diep van binnen helemaal niet leuk vindt. Je levert vaak energie in zonder dat je er iets voor terugkrijgt. Allemaal om maar niet afgewezen te worden. Aan de andere kant kunnen rigide grenzen er juist toe leiden dat een partner weigert om dingen te doen, bijvoorbeeld tijd door te brengen met de vrienden of familie van de ander.

Ongezonde grenzen kunnen zowel op de werkvloer als in persoonlijke relaties leiden tot stress, afkeer, woede en zelfs burnout.[1] Constante stress en een gebrek aan energie kunnen tot allerlei gezondheidsproblemen leiden, zowel fysiek als psychisch.[2]

Nee zeggen is gezond

Zelfzorg is essentieel voor een mentaal (en fysiek) gezond leven. Hierbij horen gezonde grenzen. Dit wordt vaak vergeten. De meeste mensen denken bij zelfzorg aan gezond eten, bewegen, massage of yoga, maar grenzen stellen is hier net zo goed een onderdeel van. Daarnaast helpen grenzen om je wensen en behoeften in je relaties aan te geven. En om tijd en ruimte te maken voor positieve interacties. Op die manier ontwikkel je gezondere en leukere relaties in je leven.

Mensen die niet goed zijn in het stellen van grenzen voelen zich schuldig als ze een keer ‘nee’ zeggen. Daarmee wijzen ze in principe zichzelf af. Maar wat ze niet begrijpen of realiseren is dat grenzen stellen een uiting is van zelfliefde en zelfzorg. Juist door grenzen te stellen, zorg je voor een gezonde zelfontwikkeling én gezondere relaties. Daar hoef je je echt niet schuldig over te voelen!

4 tips om gezondere grenzen te stellen

Hier volgen 4 tips waarmee jij in verschillende situaties je grenzen kunt aangeven. Wees je ervan bewust dat het tijd nodig heeft. Als je nooit hebt geleerd om je grenzen te stellen, dan ga je een behoorlijke transformatie tegemoet. Weet dat het normaal is om je schuldig, egoïstisch of beschaamd te voelen als je een grens hebt aangegeven. Maar hoe je je ook voelt, wees lief voor jezelf en blijf je grenzen bewaken.

Bereid je voor op eerlijke, soms pijnlijke, gesprekken

Wil je leren om je grenzen aan te geven? Dat betekent dat je waarschijnlijk radicaal je gedrag moet veranderen. Dit kan bij je partner, vrienden, familie of collega’s als een verrassing komen. Ze horen ineens ‘nee’ waar ze normaal altijd ‘ja’ hoorden.

Het is daarom essentieel dat je eerlijk en open bent over je (nieuwe) grenzen. Dit kan pijnlijke gesprekken opleveren, maar dit is nodig om vastgeroeste patronen te doorbreken. Leg uit waarom het belangrijk is voor je en waarom je denkt dat het beter voor jouw welzijn is.

Herken toxische relaties en neem afstand

Toxische vriendschappen of relaties kosten meer energie dan dat ze opleveren. Misschien heb je een vriend of vriendin die altijd klaagt over zijn of haar problemen en vaak bij jou aanklopt voor hulp, maar daar niets voor teruggeeft. Het kan zelfs zijn dat zijn of haar persoonlijke drama invloed heeft op jouw gemoedstoestand.

Als je daar iets in herkent, is het tijd om afstand te nemen. Wees eerlijk naar jezelf, wat doet deze vriendschap voor jou? Houd je de vriendschap overeind, alleen omdat je je anders eenzaam zou voelen? Of voel je je verplicht omdat je elkaar al heel je leven kent? Geen van die redenen is genoeg om er energie in te blijven stoppen. Neem afstand en maak ruimte in je leven voor mensen die jou energie teruggeven.

Benoem je gevoelens

Wanneer iemand je grens overschrijdt, voel je dat. Meestal voelen mensen dat eerst in hun buik. Spieren trekken samen, je raakt gespannen en voelt je gestrest. Vaak negeren mensen deze gevoelens of ze niet eens door dat ze het voelen, omdat ze er zo aan zijn gewend. Maar dit zijn signalen van je lichaam dat je je niet prettig voelt in een situatie. Zodra je op die signalen gaat letten, weet je wanneer je je grens moet aangeven.

Andere emoties, zoals je overdonderd voelen, woede, frustratie en verdriet kunnen als een gids fungeren wanneer je naar je gevoelens luistert. Probeer die gevoelens onder woorden te brengen, al is het alleen voor jezelf. In plaats van dat je ze negeert of weg wilt stoppen; vraag jezelf af wat je voelt. Waarom je dat voelt. En wat je moet veranderen om je fijner te voelen. Op die manier helpt je eigen lichaam je om grenzen te stellen.

Oefen met ‘nee’ zeggen, zonder een reden te geven

Dit is voor de ‘people-pleasers’ een behoorlijke uitdaging. Maar probeer eens gewoon ‘nee’ te zeggen, zonder het uit te leggen. Je bent namelijk niemand een verklaring schuldig. Vraagt een huisgenoot je of je een bepaalde serie op tv wilt kijken? Of vraagt iemand in een café je of je een drankje wilt? En heb je daar geen zin in? Zeg dan gewoon rustig: “Nee, bedankt”. Verder niets.

Gezonde grenzen aan beide kanten

Respecteer je eigen grenzen, maar ook die van een ander. Respect komt van twee kanten en jouw waardering voor de grenzen van iemand anders zal je helpen om zelf ook gezondere grenzen te ontwikkelen. Veel succes…

Wat doe jij om jouw grenzen te bewaken? Geef hieronder in het reactieveld jouw persoonlijke tips en adviezen. De andere lezers zullen er blij mee zijn!

[1] https://www.mcser.org/journal/index.php/mjss/article/view/6468

[2] https://www.uza.be/chronische-stress-niet-onschuldig

Reacties