Je veerkracht verhogen

Je veerkracht verhogen

We zijn alweer beland bij het laatste deel van onze miniserie over leven zonder stress. We hebben al veel praktische tips gegeven, maar in deze aflevering willen we nog een stapje verder gaan.

Als het over stress gaat, hebben we het vaak over de negatieve zaken. Stress heeft bijna altijd een negatieve lading. Maar zoals bij alles op aarde is er ook een positieve kant aan. Naast dat je gaat kijken hoe je stress kunt verminderen, kun je ook kijken naar hoe je je veerkracht kunt verhogen.

Er kunnen periodes in je leven zijn waarin je 80 uur per week werkt, maar nergens last van hebt. Dat is een bijzonder fenomeen. We willen het daarom in deze laatste aflevering niet hebben over hoe je negatieve gevolgen van stress kunt afbouwen, maar juist hoe je je veerkracht op een positieve manier kunt opbouwen.

Wat helpt je om beter bestand te zijn tegen stress?

Je bent je hele leven lang in ontwikkeling. Weerbaarheid tegen stress is iets wat je kunt blijven trainen. Je kunt alleen maar groeien als je door een weerstand heen gaat. Als je over je grenzen gaat. Dat is met spieren trainen heel logisch. Als je hele grote spieren wilt hebben, moet je dat constant kapot blijven maken in de sportschool. En dan herstelt het en wordt het groter.

Dat werkt precies zo met je mentale weerbaarheid en je weerbaarheid tegen stress. Als je nooit in stressvolle situaties komt, zul je een lage weerbaarheid tegen stress hebben. Als je jezelf constant uitdaagt om steeds grotere stressfactoren op te zoeken en steeds meer stress op je te nemen, dan zul je zien dat je weerbaarheid omhoog gaat.

Waak er wel voor dat het niet één lange stroom aan steeds meer stress is. Zorg dat het een golfbeweging heeft van opbouwen en afbouwen.

Als je jezelf constant uitdaagt om steeds grotere stressfactoren op te zoeken en steeds meer stress op je te nemen, dan zul je zien dat je weerbaarheid omhoog gaat.

Meer veerkracht dankzij extreme ervaringen

Albert traint zijn veerkracht door zichzelf steeds weer in stressvolle situaties te brengen. Hij zoekt het heel bewust op. Een paar keer per jaar plant hij momenten in waarop hij zich uit zijn comfort zone haalt. Hij gaat dan bijvoorbeeld met zijn dochters naar de Efteling en kiest dan voor de meest heftige attractie die er op dat moment is. Daarna valt alles mee. Ook alles in de maanden daarna lijkt makkelijker te gaan.

Het werkt ook zo met sportprestaties. Vorig jaar is Albert met een van de mannen van de Mastermind de Pyreneeën in geweest. De ander was super sportief en 25 jaar jonger. Samen gingen ze de berg op naar ongeveer 2000 meter. Hij dacht ter plekke dood neer te vallen. Ze hebben er zelfs in het smeltwater van een gletsjer gelegen.

Dat alles gaf zijn lijf een enorme reset. Een dergelijke extreme ervaring is een enorme stress voor je lijf. De weken erna kun je vervolgens fysiek, mentaal en emotioneel veel meer aan dan je in eerste instantie zou denken.

Herkenning zorgt voor minder stress

In 2014 is Tonny met Wim Hof mee geweest naar Polen. ‘Naar Polen Zonder Kolen’ heette het. De hele week draaide om confrontatie met kou en angst. Van tevoren was hij daar heel gestresst over.

Hij had de grootste horrorscenario’s in zijn hoofd en hoopte niet onder het ijs te moeten zwemmen. Omdat hij daar van uitging, was hij er onbewust al lang mee akkoord om het ijswater in te moeten gaan. Dat hebben ze daar ook gedaan. Ademhalingsoefeningen, het ijswater in, in een korte broek zonder shirt een berg beklimmen waarbij de temperatuur onder het vriespunt lag. Het kwam allemaal voorbij.

Toen hij daarna in Nederland weer koud moest gaan douchen, was er sowieso geen angst, want er was herkenning. Herkenning leidt tot vertrouwen en vertrouwen leidt tot ontspanning.

In die ontspanning is er geen stress. Als je iets al een keer hebt meegemaakt of een extremere variant ervan, dan is er geen stress. Dat laat heel mooi zien hoe je je drempel kunt verhogen.

Herkenning leidt tot vertrouwen en vertrouwen leidt tot ontspanning.

De achterbankgeneratie

Albert krijgt regelmatig de vraag hoe het komt dat tegenwoordig zoveel jongeren burn-out raken. Daar kun je heel veel redenen voor aangeven. Een van de redenen die Albert ziet dat het een bepaalde categorie jongeren, met name de kinderen van de babyboomers, heel makkelijk werd gemaakt. Het wordt ook wel de achterbankgeneratie of de rubbertegelgeneratie genoemd. Ze zijn zo beschermd opgevoed.

Dat was de tijd van Dutroux. Kinderen werden angstvallig van straat gehaald. Ze mochten niet meer op straat spelen. Alles moest veiliger. Albert heeft er zelf ook aan meegedaan door zijn dochters te halen en brengen op feestjes. Ze woonden in de polder en dat was best wel spannend.

Maar daardoor hebben ze toch minder weerstand gekregen. Albert zijn oudste dochter moest elke dag 16 kilometer heen en terug op de fiets naar school. Zij heeft een veel hogere weerstand dan de andere zussen. Ze leeft nu in Peru en moet onder extreme omstandigheden functioneren. Ze heeft een ongelofelijke weerstand tegen alles wat tegen kan zitten. Toch weet ze haar optimisme vast te houden.

Soms zijn we te voorzichtig en te angstig. Met onze kinderen, maar ook met onze medewerkers. Om ze maar niet in de omstandigheden te brengen waarin ze worden uitgedaagd om creatief te zijn. Maar zo kunnen ze ook geen zelfvertrouwen ontwikkelen en trots op zichzelf zijn. Als je mensen te veel gaat pamperen, krijgen ze niet de mogelijkheid om de kracht in zichzelf te ontdekken.

Als je mensen te veel gaat pamperen, krijgen ze niet de mogelijkheid om de kracht in zichzelf te ontdekken.

Beginnen met meer uitdaging zoeken

Albert is nu op een leeftijd waarop hij veel heeft meegemaakt. Hij is onder andere uit vliegtuigen gesprongen en hij heeft trainingen gedaan met Anthony Robbins. Dat wil zeker niet zeggen dat je nu alleen maar extreme dingen moet doen. Het kan ook iets kleiners zijn.

Ga eens een keer ik een wijk wandelen waar je nog nooit geweest bent. Dat geeft al een apart gevoel. Je hebt het gevoel iets nieuws te verkennen. Als je daarna zonder Google Maps je weg weer terug weet te vinden, geef je jezelf een reden om trots op jezelf te zijn.

Of zet eens een Ikea kast in elkaar zonder schroefjes over te houden. Dat is ook iets ongekends. Het gaat erom dat je jezelf uitdaagt. Dat kan intellectueel zijn, dat kan fysiek zijn. Maak een puzzel, leer een muziekinstrument spelen. Dat kost weerstand, dat kan niet anders.

Hogere weerbaarheid dankzij een stip op de horizon

Als ondernemer kies je je eigen werk. Je kunt makkelijk 80 tot 100 uur per week werken en dat hoeft geen enkele stress op te leveren. Veel uren werken hoeft geen enkel probleem te zijn. Veel ondernemers doen het. Die weerbaarheid tegen werkdruk en tegen stress is er alleen maar als je een duidelijke stip aan de horizon hebt.

En dat hebben ondernemers over het algemeen wel. Je bent iets vanuit bezieling gestart en weet precies waar je naartoewilt. Misschien kun je het niet onder woorden brengen, maar is het een gevoel. Maar je weet waar je naartoe gaat.

Die weerbaarheid tegen werkdruk en tegen stress is er alleen maar als je een duidelijke stip aan de horizon hebt.

Alles wat je tegenkomt is een onderdeel van het proces. Je krijgt altijd obstakels op je pad, dat kan niet anders. Je bent ergens bang voor, maar vliegt die angst aan. Want achter die angst zit jouw stip op de horizon en daar kom je wel. Dit maakt je heel weerbaar.

Als je geen ondernemer bent, heb je die stip op de horizon vaak niet. Je creëert die stip niet zelf, maar die wordt voor jou gecreëerd. Net als je dagindeling, weekindeling en het soort werk dat je doet. Vaak verzin je het niet zelf, maar wordt het je opgelegd.

Als je snel gestrest, gepikeerd of emotioneel bent en dus een lage weerbaarheid hebt tegen dit soort dingen, komt dat waarschijnlijk doordat je geleefd wordt. Dat komt doordat je niet zelf een stip op de horizon hebt waar je naartoe aan het werken bent.

Stress wordt pas stress op het moment dat je het gevoel hebt dat je geen keuze hebt. Een mooi woord dat daarbij hoort is zelfsturing. Vraag jezelf daarom af hoeveel zelfsturing je hebt in je leven. Op welke gebieden in je leven? Misschien heb je het in je werk niet, maar wel in je privéleven.

Stress wordt pas stress op het moment dat je het gevoel hebt dat je geen keuze hebt.

Weerstand vinden buiten je werk

Je stip op de horizon hoeft niet altijd uit je werk te komen. Het kan ook heel goed iets zijn in je privéleven. Zo herinnert Albert zich een verhaal van een manager van een grote international. Hij had de meest creatieve ideeën. Hij ging naar zijn leidinggevende en leverde zijn plan in. Het kon veel geld opleveren voor dat bedrijf. Maar toch werd er niets mee gedaan.

Na een keer of vier of vijf was hij hier enorm gefrustreerd door. Hij had het gevoel zijn creativiteit niet kwijt te kunnen. Maar die creativiteit kun je ook niet stopzetten. Hij had het werk ook nodig, dus hij bleef daar wel werken. Maar daarnaast werd hij voorzitter van de lokale voetbalvereniging. Daar bleef hij ook strategisch denken, budgetten creëren. Uiteindelijk werd het een lokale voetbalvereniging met een miljoenen omzet, transfers en alles wat er bij een professionele club komt kijken.

Zo kun je voor jezelf ook denken. Zoek een gebied in je leven waar je wel je eigen doelen kunt nastreven. Waarin je wel weerstand kunt gaan zoeken. Doe dat niet vanuit frustratie of onmacht, maar juist vanuit plezier, gemak en enthousiasme.

Kijk eens waar jij enthousiast over bent. Het kan zijn dat jij een postzegelverzameling hebt en dat je net die ene postzegel van koning Leopold uit België nog niet hebt. En dat je het hele internet wekenlang afstruint totdat je die postzegel hebt gevonden en met een bieding in de wacht hebt kunnen slepen. Als dat iets is waar jij enthousiast over bent.

Doe dat niet vanuit frustratie of onmacht, maar juist vanuit plezier, gemak en enthousiasme.

Al is het vrijwilligerswerk. Misschien wil je een kledinginzameling doen of ga je iets bij de voedselbank doen. Maar daar waar jouw enthousiasme ligt, ga dat volgen. Als er een bepaalde vonk zit, zorg dan dat dat zuurstof krijgt en dat het een vlam wordt waar je achteraan kunt gaan.

Wat vond jij als kind het leukst?

We hebben het een tijdje geleden in ons mastermind groepje met ondernemers gehad over waar we vroeger als kind nu echt blij van werden. Vaak is dat nog steeds je kern. Om dat makkelijker te maken, stelden we de vraag heel praktisch: “Denk even terug aan hoe je vroeger met lego speelde. Hoe speelde je daar dan mee?” Dat lijkt een gekke vraag, maar heel veel mensen hebben daar een ander antwoord op.

De een keek niet naar het voorbeeld, maar ging bouwen wat hij zelf wilde bouwen. De ander volgde juist angstvallig het voorbeeld. Weer anderen bouwen het liefst, maar spelen er niet mee. Of ze zoeken andere mensen die voor hun willen bouwen, zodat zij ermee konden spelen.

Als je nu terugdenkt aan toen je kind was, waar speelde je toen mee?

Bij Tonny thuis ging het nog op een andere manier. Ze hadden zes kinderen thuis, dus dat betekende: heel veel lego. Iedereen had zijn eigen soort lego. Op een gegeven moment lag alle lego door elkaar. Ze pakten dan een kleed en gooiden de enorme berg lego op tafel.

Voordat ze begonnen met bouwen, kwam iedereen met verenigde krachten bij elkaar. Samen sorteerden ze alles op soort en kleur in stofdichte sorteerbakken. Daar konden ze echt dagen mee bezig zijn. Dan stonden ze met zijn allen rond de keukentafel lego te sorteren.

Op een gegeven moment was alles gesorteerd en het werk voorbereid. Als het voorbereid is, kun je heel snel bouwen, want dan hoef je niet meer te zoeken. Maar meestal gingen ze helemaal niet meer bouwen of spelen. Meestal stopten ze het daarna stofdicht in de kast en stond het klaar voor als iemand er dan mee wilde spelen.

Het spelen zat hem eigenlijk in het voorbereiden van het werk. Dat is parallel met hoe hij nu werkt. Hij heeft een tijdje in zijn eentje gewerkt in zijn eigen bedrijf. Dan deed hij zelf al het werk. Zowel het voorbereiden als het bouwen als het spelen. Vaak kwam het spelen er niet meer van. Hij heeft ook een latere fase gehad met personeel, waarin hij manager was. Hij is spreker, coach, auteur, podcaster en probeert alle rollen wel uit. Maar nu hij steeds meer in de rol van investeerder komt, komt hij steeds meer tot zijn kern. Hij heeft nu iets van 8 of 9 bedrijven waar hij als eigenaar of investeerder in zit. Maar hij is zelf niet meer werkzaam in die bedrijven. Hij verzamelt alleen alle resources (legoblokken) en zorgt dat iedereen daarover kan beschikken, zodat zij ermee kunnen werken. Hij is meer een voorbereider. Hij zorgt ervoor dat er blokken zijn, dat er meer blokken komen en dat die beschikbaar zijn.

Dat is best een leuke oefening voor jezelf om te doen. Als je nu terugdenkt aan toen je kind was, waar speelde je toen mee? Hoe deed je dat dan? En waar werd je nu echt het meest gelukkig van? Dat vonkje zal er nog steeds in zitten. Als je daar weer mee in contact kan komen, heb je van nature al een hele hoge weerbaarheid tegen stress. Omdat je datgene aan het doen bent, dat jij diep vanbinnen het allerleukst vindt om te doen.