Leren luisteren naar je lichaam
Leren luisteren naar je lichaam
Hoe leer je goed luisteren naar je lichaam, zodat je niet steeds over je grenzen gaat?
Het antwoord op deze vraag lijkt heel simpel. Het zit al in de vraag. Je moet goed luisteren naar je lijf, zodat je niet over je grenzen gaat. Maar om dat te kunnen doen, moet je wel een referentiekader hebben.
Denk eens terug aan de periode dat je studeerde. Je kon toen vijf dagen in de week op stap gaan. Je was dan wel even brak, maar je kon er over het algemeen heel goed tegen. Na je studie hoor je mensen steeds vaker zeggen: “Ik merk toch wel dat ik ouder begin te worden, want ik kan er niet zo goed meer tegen.” Je kunt dagen nadat je op stap bent geweest nog brak zijn.
Het gaat er niet zozeer om dat je ouder bent geworden. Je bent je vooral bewuster geworden van hoe hoog je energie is als je niet elke dag op stap gaat. Het contrast is groter.
Een inzicht na een avondje drinken
Toen Tonny een tijdje terug met zijn broer wat biertjes had gedronken, werd hij de volgende dag ‘s morgens wakker en moest denken aan de uitspraak: ‘Energie is hoe je ‘s ochtends wakker wordt.’ Daar zit heel veel in. Hoe voel je je als je ‘s ochtends wakker wordt? Het gaat niet alleen om hoe fysiek je je voelt, maar ook om hoeveel energie je krijgt van de dingen die je die dag moet doen. Heb je zin om aan de slag te gaan of zie je er als een berg tegenop?
Tonny merkte op dat moment heel goed dat hij geen energie had. Hij had gedronken en was brak. Op zo’n moment vertelt het lichaam: “Het is tijd om even rustig aan te doen, want je bent niet energiek.” Je merkt het zo goed, doordat het contrast groot is ten opzichte van de dag ervoor. Als je je nooit energiek voelt, word je daar ook minder bewust van.
Om goed naar je lichaam te leren luisteren, moet je oefenen om je lichaam in een staat te brengen waarin alles perfect is. Een staat waarin je optimale energie hebt. Zo heb je altijd een referentiekader voor wanneer je wat terugzakt in je energie.
Leer jouw signalen kennen
De signalen die je 10 jaar geleden had, kunnen anders zijn dan de signalen die je nu hebt. Elk mens heeft een zwakke plek. De een krijgt last van zijn nek, een ander van zijn schouders en weer iemand anders krijgt hoofdpijn. Of misschien krijg je wel een knoop in je maag of uitslag op de huid.
De kans is groot dat je een van deze signalen als kind al had. Misschien kreeg je last van bepaalde klachten als je een examenweek had op school. Waarschijnlijk ken je deze klachten wel bij jezelf. Het is een soort rode draad die door je hele lichaam terugkomt en misschien wel sterker aanwezig is naarmate je mentale, emotionele en fysieke veerkracht minder wordt.
Albert merkt bijvoorbeeld dat hij naarmate hij ouder wordt meer aandacht aan zijn rug moet besteden. Dat is altijd al een zwakke plek geweest. In bepaalde fases van je leven kunnen ook signalen opspelen die je daarvoor niet kende. Zo kunnen signalen ook gerelateerd zijn aan de situatie of zelfs een specifieke persoon. Misschien krijg je bij sommige personen wel een enorme spanning in je kaken, omdat je een bepaalde woede niet uit durft te spreken.
Soms krijg je ook in bepaalde situaties klachten. Je voelt dan bijvoorbeeld een druk op je borst als je in een openbare ruimte bent. Het is interessant om voor jezelf te ontdekken of de klachten die je ervaart te maken hebben met situaties, personen of bepaalde fases in je leven. Je kunt zo voor jezelf een overzicht gaan creëren, zodat je ze beter kunt leren herkennen.
Beter luisteren naar je lichaam na een burn-out
In de periode nadat Tonny te maken had met een burn-out is hij gaan samenwerken met een personal trainer om te leren anders met zijn energie om te gaan. Ze keken naar voeding, slaap, stress, bloeddruk, maar ook het trainen zelf.
Nadat ze een tijd samen trainden, werd Tonny zich heel bewust van hoe goed de training ging. Hij merkte precies op welke momenten hij sterker was of juist minder. Als een training minder goed ging, kwam dat meestal door stress.
Het is heel waardevol om te herkennen wanneer je moet stoppen of even rustiger aan moet doen.
Hij werd zelfs een keer emotioneel. Als je even letterlijk minder kracht hebt, is dat een hele fysieke manifestatie van dat je door een grens heen probeert te duwen. Eigenlijk ben je die dag niet sterk genoeg, maar op wilskracht lukt het je wel. Voor de burn-out zou Tonny op wilskracht zijn doorgegaan. Hij zou het niet gemerkt hebben. Na de burn-out merkte hij het ineens wel.
Het is heel waardevol om te herkennen wanneer je moet stoppen of even rustiger aan moet doen. Dat is het moment waarop je alles uit je handen moet laten vallen en moet rusten in plaats van net even wat harder doorgaan.
Leer luisteren naar je lijf door te kijken naar je slaapritme
Een van de eerste dingen die je merkt als je over je grens heen gaat, is dat je slaapproblemen krijgt. Misschien kun je moeilijk inslapen of slaap je juist moeilijk door. Je wordt dan niet uitgerust wakker.
Vroeger was het stoer om te zeggen dat je weinig sliep. Toen Albert 25 jaar geleden met Anthony Robbins in contact kwam, was het heel stoer om te zeggen dat je maar 4 uur slaap nodig had. Wat moest je anders de hele voormiddag in bed doen? Hij was stond vroeg op, was super productief en haalde alles uit zijn dag. Albert heeft zichzelf daar jarenlang mee voor de gek gehouden. Hij dacht: ‘Ik heb geen slaap nodig, dat is voor watjes.’ Inmiddels is hij er achter gekomen dat slaap een van de belangrijkste factoren is als het gaat om vitaliteit.
Laat eerst maar eens zien dat je goed kunt slapen, dan kun je daarna bewijzen dat je ook goed zonder kunt.
Als je drie maanden aaneengesloten minder dan 5 uur per nacht slaapt, dan kan het niet anders dan dat je energie naar beneden gaat en er ook een structureel probleem onder ligt. Het is niet normaal om zo weinig te slapen. Er is maar een heel klein percentage van de bevolking dat met minder slaap toe kan.
Er wordt gezegd dat belangrijke mensen zoals Churchill en Edison maar heel weinig slaap nodig hadden. Maar vergelijk jezelf daar vooral niet mee. Laat eerst maar eens zien dat je goed kunt slapen, dan kun je daarna bewijzen dat je ook goed zonder kunt. Heb je slaapproblemen? Neem ze dan serieus.
Wat zijn de meestvoorkomende signalen van je lichaam?
De manier waarop je lichaam aangeeft dat je over je grenzen heen gaat, verschilt per persoon. Het is altijd subjectief hoe je het beleeft. Daarom is het ook heel lastig om de signalen van je lichaam te vergelijken met bijvoorbeeld een half jaar geleden.
Om meer inzicht te krijgen in welke signalen je lichaam geeft, kun je voor verschillende klachten bekijken in hoeverre je er last van hebt. Zet het bijvoorbeeld eens uit op een schaal van 0 tot 10, waarbij 0 nauwelijks of geen klachten is en 10 juist heel veel klachten.
Ben je snel geprikkeld? Heb je zenuwtrekjes? Ga je nerveus trillen met je been? Trommelen of tikken met je vingers? Heb je een kort lontje? Ben je snel geïrriteerd en val je boos uit naar mensen die er eigenlijk niets aan kunnen doen? Dan is de kans groot dat er iets aan de hand is.
De signalen die ons lichaam afgeeft, zijn te vergelijken met die lampjes op het dashboard van een auto.
Er kunnen ook een hoop fysieke klachten opspelen. Denk aan rugpijn, hoofdpijn, duizeligheid, maagklachten, hartkloppingen of een hoge bloeddruk. Je kunt dan wel een paracetamol pakken, maar dat is niet meer dan symptoombestrijding.
Als je in je auto rijdt en er gaat een lampje branden, dan plak je er ook niet zomaar een sticker overheen. De signalen die ons lichaam afgeeft, zijn te vergelijken met die lampjes op het dashboard. Plak er geen sticker overheen in de vorm van een paracetamol, maar stop met doorrennen. Neem de tijd om voor jezelf te onderzoeken waarin je jezelf geweld aandoet. Blijkbaar ben je iets aan het doen wat niet gezond is voor jezelf. Neem dat heel serieus.
Veel mensen vinden het moeilijk om te luisteren naar hun lichaam. Je wilt je niet aanstellen, dus zet je nog maar even door. Of je ‘doet het op karakter’. Het is positief bedoeld, maar dat is het niet. Als je iets op karakter doet, klinkt dat niet alsof het heel soepel is gegaan. Durf dat voor jezelf toe te geven.
Je lichaam liegt niet
Een paar jaar geleden ging Tonny mee met Wim Hof naar Polen voor een week lang confrontatie met kou en angst. Elke ochtend begon met ademhalingsoefeningen en meditatie. Soms hakten deze oefeningen fors in. Met over-oxidatie en meditatie kon je jezelf in een hele andere modus krijgen.
Tegenover Tonny zat een grote sterke kerel. Op de derde dag zat hij tijdens de ochtendmeditatie als een klein meisje in de hoek te huilen. Er was heel veel losgekomen. Hij was niet van plan om alles los te laten, maar door even wat meer in zijn lichaam te zijn, openden er deuren waar hij misschien wel 30 of 40 jaar aan onverwerkte emoties had opgeslagen.
Mensen hebben er belang bij om de signalen van hun lichaam niet te herkennen. Zodra je dat erkent, ontdek je dat je jezelf jarenlang geweld aan hebt gedaan.
Het lijkt in eerste instantie makkelijker om door te gaan met wat je altijd al deed. Maar uiteindelijk kun je je lichaam nooit voor de gek houden. Je lichaam liegt niet. Je kunt je heel lang verzetten, maar uiteindelijk leg je het af bij je eigen lichaam.
Hoe leer je luisteren naar je lichaam?
Je leert beter naar je lichaam te luisteren door het contrast tussen dingen te ervaren. Als je die ervaring nog niet hebt of je bent er nog niet in getraind, dan kun je die training gaan opzoeken. Dat kun je doen met meditaties, yoga of een personal trainer. Je wordt je zo bewuster van jouw lichaam en hoe je dagelijkse energie zich door het jaar heen ontwikkelt. Door dit te trainen, merk je ook wanneer het wat te veel wordt.
Begin met de dingen waar je in eerste instantie wat weerstand tegen voelt.
Misschien heb je helemaal geen zin om te fietsen, lopen of stil te zitten. Maar juist wanneer mediteren helemaal niet bij je past, kun je er heel veel van leren. Je leert hoe je hoofd op hol kan slaan, hoe je je ademhaling vasthoudt, hoe verkrampt je kunt zitten. Die dingen worden pas duidelijk wanneer je iets doet waar je weerstand tegen voelt.
Toen Albert met onze vriend Damian de bergen in ging, merkte hij dat zijn gedachten hem constant voor de gek hielden: ‘Ik ben te oud, ik haal het niet, mijn hart houdt het niet vol’. Hij ontdekte al die overtuigingen pas door iets te gaan doen wat in eerste instantie niet per se leuk was.
Achteraf gezien was het een geweldig avontuur. Op het moment zelf kwam Albert zichzelf ontzettend tegen. Hij mediteert al jaren en als hij in stilte zit kan hij zich enorm gaan ergeren aan een jeukende neus. Dat zegt niet zoveel over die jeukende neus, maar over zijn gedachten die daar hele verhalen bij gaan maken. Daar kom je pas achter op het moment dat je in stilte zit.
Zoek je grenzen op
Wees vooral niet bang om je grenzen op te zoeken. Je kunt pas weten wat je grens is wanneer je bereid bent om hem vol aan te kijken. Dat geldt op alle gebieden van je leven. Niet alleen fysiek, maar ook in contact met andere mensen. Vind je het spannend om contacten te leggen? Ga het dan juist een keer doen, zodat je ontdekt waar de grens tussen het comfortabele en het oncomfortabele ligt. Pas dan ontdek je hoeveel ruimte er is.
In het verleden absorbeerde Albert vaak de ellende van andere mensen. Anderen waren hun ellende kwijt, maar Albert nam het mee naar huis. Al die negatieve energie moest een plekje krijgen, waardoor hij regelmatig last had van fysieke klachten. Dat is hoe zijn lichaam aangaf dat het tijd was om het anders aan te pakken.
Door de signalen van zijn lichaam, heeft Albert geleerd om er beter mee om te gaan. Hij is duidelijker zijn grenzen aan gaan geven. Ook is hij gaan kijken naar waar de gelijkwaardigheid in relaties zit. Daar heeft hij heel veel van geleerd.
Je moet eerst in de fout gaan, voordat je weet wat je ervoor nodig hebt om op beide benen te blijven staan. Je leert je grenzen pas kennen door eroverheen te gaan.
