Studiedruk? Zo maak je duidelijke keuzes

Studiedruk is onder andere het gevolg van overprikkeling. Als student heb je keuzemogelijkheden te over in onze maatschappij. Een luxe, maar het geeft ook problemen. Bij veel studenten veroorzaakt dat een chronische vorm van keuzestress. Omdat je bang bent een foute (studie)keuze te maken en het liefst 100 procent zekerheid wil, ga je twijfelen en piekeren. Wat is nou de juiste keuze? Vaak stel je dan het doorhakken van een knoop uit, of je kiest helemaal niet meer.

Keuzestress is de keerzijde van de keuzevrijheid en enorme hoeveelheid keuzemogelijkheden die we dankzij onze welvaart hebben. Het kan tot allerlei stressklachten leiden, zoals: Duizeligheid bij vermoeidheid, piekergedachten, concentratieproblemen, slecht slapen, hoofd- of buikpijn, schuldgevoelens, onrust, onzekerheid, snel geprikkeld zijn etc. In deze blog meer over de oorzaken van keuzestress die studiedruk tot gevolg kan hebben en wat je eraan kunt doen.

Studiedruk is een hedendaags probleem

Nog niet zo lang geleden hadden studenten weinig keuzestress en prestatiedruk. Simpelweg omdat er minder regelgeving en keuzemogelijkheden waren. Inmiddels is de basisbeurs afgeschaft, is het BSA ingevoerd, zijn de eisen van werkgevers hoger, is er een boete voor langstuderen en gaat het collegegeld stelselmatig omhoog.

Ook het privéleven is er niet eenvoudiger op geworden. Enkele jaren geleden hoefde je niet te kiezen uit allerlei energieleveranciers of mobiele providers en je was het aanbod van diverse studies aanmerkelijk kleiner. Tegenwoordig leef je in een welvarende meerkeuzemaatschappij. Wat je ook wilt, het aantal keuzemogelijkheden is enorm en de massamedia wakkert van alle kanten voortdurend jouw voorkeuren, wensen en interesses aan. Alles lijkt leuk, interessant en boeiend. Dat maakt kiezen lastig, want hoe kies je het goede? Op zoek naar duidelijkheid struin je urenlang het internet af, maar of dat helpt? Het kost in ieder geval veel tijd en energie. En vaak zien we uiteindelijk door de bomen het bos helemaal niet meer. Die overload aan extra informatie leidt eerder tot nog meer twijfel en gepieker.

78 procent

Ruim achtenzeventig procent van de jongeren ervaart momenteel veel prestatiedruk. (bron: NRC 2016). ‘ Maar als het allemaal te zwaar is, dan stop je er toch gewoon mee?’

Waarom geen knoop doorhakken? Dat stel je vaak liever nog even uit. Zeker als de keuze medebepalend is voor jouw identiteit. Want wat je kiest, dat ben je. Je dromen, die realiseer je immers zelf. Opgevoed vanuit de gedachte dat het leven maakbaar is, wil je er alles uithalen wat erin zit en niks missen. De succesverhalen van anderen op social media maken het er ook niet makkelijker op. Al met al bemoeilijkt dit alles het maken van een keuze.

Studeren en andere leeftijddilemma’s

Vooral jongeren en dertigers kampen met keuzestress. De overgang van puberteit naar volwassenheid is namelijk behoorlijk stressvol. Er moeten allerlei toekomstbepalende keuzes gemaakt worden. Reizen, een tussenjaar, werken, studeren? En zo ja, wat dan en waar? Wel of niet op kamers?

Kiezen blijkt knap lastig als je jong bent en alles wel wilt doen, het liefst tegelijkertijd. In de volgende levensfase, zo tussen de 25 en 35 jaar, komen we voor nieuwe belangrijke levensvragen te staan. Over werk, relatie, levensstijl en persoonlijke zingeving. Nu een huis kopen óf later? Trouwen, samenwonen, vrijgezel blijven? Kinderen? En zo ja, wanneer? Ook de gedachte ‘Is dit alles?’ steekt de kop op. Het dertigersdilemma wordt het genoemd, een soort midlifecrisis rond je dertigste.

Door de karrevracht aan keuzemogelijkheden slaat de twijfel toe. Het lijkt een voorrecht, maar zo gemakkelijk ligt het niet. Want veel keuzes hebben, leidt tot hoge verwachtingen. Niet alleen bij jezelf, maar ook bij je omgeving. Want vlak de maatschappelijke en sociale druk niet uit. Er wordt namelijk wel van je verwacht dat je de juiste opleiding kiest, carrière maakt, je ambities waarmaakt én niet te vergeten een bruisend privéleven hebt. Maar wat dan als het niet lukt of tegenvalt? Wie stel je dan teleur? En is er nog een weg terug? En wat sluit je uit als voor A kiest en niet voor B?

Kiezen is moeilijk als je bang bent om fouten te maken. Het gevolg: keuzestress. Uit angst om te falen, word je onzeker en onrustig. Om te voorkomen dat je verkeerde keuzes maakt of iets mist probeer je zoveel mogelijk keuzes tegelijk te maken en ben je druk druk druk. Of je verkrampt en schuif belangrijke beslissingen op de lange baan.

Zo pak je keuzestress aan

Praat erover

Blijf niet rondlopen met dat vervelende gevoel maar praat erover. Als je erkent dat kiezen lastig voor je is, heb je de eerste stap al gezet. Je er bewust van zijn, maakt het een stuk gemakkelijker er iets aan te doen.

Ken je persoonlijke drijfveren

Kies wat jíj echt belangrijk vindt en wilt. Waar wil je echt voor gaan? Wat geeft je energie? Wat motiveert je telkens weer? Schrijf die persoonlijke drijfveren eens op. Beperk je tot ongeveer vijf stuks. Moet je kiezen? Toets je mogelijkheden dan aan wat jou persoonlijk drijft. Dat geeft houvast en verkleint je aantal opties. Ook een prioriteitenlijst maken waarop je je keuzes baseert, helpt.

Laat je hart/intuïtie meespreken

Kiezen door veel informatie te verzamelen en rationeel de voors en tegens af te wegen, leidt niet per se tot betere keuzes als je je hart niet mee laat spreken. Je onderbewuste blijkt namelijk 200.000 keer sneller dan je bewuste denken en neemt veel meer mee dan je rationeel kunt bevatten. Het ‘weet’ gewoon eerder wat juist is om te doen. Hoe verstandig een besluit ook lijkt, als het niet goed voelt, niet past bij wie je bent en waar jij voor staat, doe het dan niet. Voelt het intuïtief goed? En komt je verstand er niet tegen in opstand? Hak dan de knoop door en ga ervoor.

Vijf manieren die je helpen om keuzes te maken vanuit je hart:

Luister naar je lichaam

Je onderbuik weet meer dan je denkt. Het signaleert feilloos angsten, spanningen en nervositeit. Voel je vlinders in je (onder)buik of ligt je besluit als een steen op je maag? Krijg je hoofdpijn of voel je je blij en opgelucht? Je lichaam probeert je iets te vertellen. Negeer die signalen niet.

Maak eerst je hoofd leeg

Sta je voor een lastige keuze aan, neem er dan even afstand van in plaats van te gaan lopen piekeren. Ga wandelen, mediteren, muziek luisteren, dansen, hardlopen. Door dingen te doen, maak je je hoofd leeg. Het helpt je tot rust te komen en je creëert zo ruimte om naar je lichaam en je gevoel te luisteren.

Laat spontaner worden?

Ben je een echte control freak die het liefst alle touwtjes in handen houdt? Een beslissing nemen vanuit je hart zal dan moeilijk zijn. Laat meer spontaniteit toe in je leven. Meer zoals je als kind deed. Kinderen zijn heel intuïtief en denken niet continu na over wat ze doen. Ze luisteren naar hun gevoel en volgen spontaan hun hart. Beweeg meer mee met de flow van het moment. Na verloop van tijd voel je je niet alleen meer relaxed, maar maak je ook makkelijker keuzes vanuit je hart.

Geloof in jezelf

Zelfvertrouwen betekent dat je weet wie je bent en waar je voor staat. Je kent je zwakke en sterke punten. Put daaruit kracht als je voor een moeilijke keuze staat. Geloof in jezelf en vertrouw erop dat je gevoel je niet in de steek laat. Er is altijd wel een ja-maar te bedenken. Laat ze. Ze komen voort uit angstgedachten. Of uit de neiging om te leven naar de verwachtingen van anderen. Maar dit is jouw leven en jij moet de keuzes maken die bij jou passen. Vertrouw erop dat jij het beste weet wat voor jou het beste voelt.

Houd je dromen bij

Dromen vertellen vaak veel over je gevoelens, wensen, angsten, onuitgesproken gedachten en verlangens. Als je ze een tijdje bijhoudt, ontdek je bepaalde patronen die je kunnen helpen tot nieuwe inzichten te komen. Niet gebaseerd op je ratio, maar op wat je intuïtie/hart je ingeeft.

Stop met vergelijken

Ben je jezelf steeds aan het vergelijken met generatiegenoten? Omdat je denkt hetzelfde te moeten kunnen of doen? Stop met dat vergelijken. Want zeg nou eens eerlijk? Geloof je die sprookjes op Facebook? Nooit eens twijfel? Angst? Tegenslag? Focus liever op wat jou hart sneller laat kloppen.

100% zekerheid bestaat niet

Wacht jij met kiezen tot je 100% zekerheid hebt? Besef dat zoiets als 100% zekerheid niet bestaat. Goed is goed genoeg. Streven naar 100% zekerheid kost heel veel tijd en energie, zorgt voor frustraties en loop je het risico dat iemand anders voor je kiest.

Hak een knoop door

Gewoon een keuze maken lucht enorm op. Het geeft een bevrijd gevoel en rust. Zelfs als je keuze niet perfect blijkt. Zie je keuze als een schakel in een groter geheel. Je doelen bereiken kan linksom of rechtsom. Er leiden nu eenmaal meerdere wegen naar Rome. Wat nu misschien niet de perfecte keuze lijkt, pakt in de toekomst misschien juist heel goed uit. Dus neig jij tot uitstelgedrag? Stel jezelf een uiterste deadline, hak dan een knoop door en zet de eerste stap. Verspil je tijd niet aan niet kiezen.

Keuzes zijn zelden definitief

Kiezen voelt vaak als definitief. Dat wakkert de angst om een foute keuze te maken aan. In werkelijkheid zijn keuzes echter zelden definitief. Bijna altijd is het mogelijk om achteraf zaken bij te sturen of van koers te veranderen. Er zijn geen dus geen foute keuzes. Pakt iets anders uit dan je dacht? Kan gebeuren. Veroordeel jezelf niet. Leer ervan en kies opnieuw.

Wat is jouw eigen ervaring met de hedendaagse studie,- en prestatiedruk? Heb je een manier gevonden om daar (anders) mee om te gaan? Deel jouw kennis in het reactieveld hieronder. Of klik op één van de bovenstaande Social Mediaknoppen. Daar maak je altijd weer vrienden mee 🙂