De psychologie achter beleggen
De psychologie van beleggen
Veel mensen denken met beleggen makkelijk geld te verdienen. In het kader van ‘grote stappen, snel thuis’ hopen mensen in korte tijd rijk te worden. Maar hoe zit dat eigenlijk met de psychologie achter beleggen en investeren?
Hoe Tonny investeerder werd van meerdere bedrijven
Tonny heeft meerdere bedrijven en is investeerder in andere bedrijven. Met aandelen koop je op de beurs een stukje van een bedrijf. Maar Tonny doet dat ook als investeerder buiten de beurs om. Bijvoorbeeld met Brein TV en Fitgirls.nl.
Ook in zijn eigen bedrijven heeft Tonny een rol als investeerder. Hij is daarmee begonnen door van bepaalde producten een losstaand bedrijf te maken. De ontwikkelaars die de software hadden gebouwd, konden vervolgens aandelen krijgen in die bedrijven. Ze kregen zo specifiek aandelen van het stukje waaraan ze hadden gebouwd en niet van het hele bedrijf.
Inmiddels heeft Tonny deze constructie meerdere keren toegepast en heeft hij in totaal 8 bedrijven. Elke keer als hij aandelen uitdeelt, groeit hij zelf ook. Dat is een van de eerste dingen die Tonny leerde over de psychologie van beleggen.
Wat leerde Tonny over de psychologie van beleggen?
Er zijn verschillende manieren waarop je kunt investeren. Aandelen op de beurs kopen, een huis kopen, een bedrijf bouwen dat je uiteindelijk kunt verkopen, investeren in je gezondheid. Het is niet allemaal hetzelfde, maar het principe is wel hetzelfde.
Tonny is opgevoed met het idee ‘sparen is heilig’. Zijn ouders waren hele goede spaarders en zijn erin geslaagd zes kinderen zonder studieschuld door een studie heen te helpen, waardoor elk van de kinderen een voorsprong had.
Sparen houdt in dat je iets aan de kant zet, waardoor je iets hebt voor later. Het geld dat je spaart, wordt met de huidige rente echter amper meer waard. In plaats van dat je geld spaart, kun je het ook laten renderen.
Je kunt geld laten renderen in je bedrijf door te investeren in betere techniek of betere mensen. Of door aandelen weg te geven, waardoor er meer expertise in het bedrijf komt. Investeren is een bepaalde mechaniek in je brein die je kunt trainen. al het geld, de tijd en energie die je ergens in steekt, kunnen meer waard worden. Dat is een heel fijn principe.
Denk niet in schaarste
Albert is ervan overtuigd dat alles ten dienste staat van groei. Een tijdje terug realiseerde hij zich dat er miljarden euro’s en dollars worden bijgedrukt. Dat geld blijft ergens. Het gaan circuleren. Het is een mooi mechanisme dat de hoeveelheid geld blijft groeien. Vooral als je een onderdeel kunt zijn van die groei.
Er zijn meerdere psychologische principes rondom beleggen. De belangrijkste daarvan is dat je moet wegblijven van het denken in schaarste. Veel mensen hebben het gevoel dat ze moeten sparen want ‘je weet maar nooit’. Ze willen wel beleggen, maar dan willen ze wel zeker weten dat ze daar een bepaald rendement op krijgen. Wanneer je het zo aanpakt, handel je vanuit angst.
Weet waar je mee bezig bent
Als je gaat beleggen, zijn er een paar basisregels waar je je aan moet houden. Een daarvan heeft Albert in het verleden pijnlijk ervaren. In de jaren 80 werd hij benaderd door zijn bank. Ze stelden voor om zijn geld te gaan beleggen. Hij ging erin mee en dat heeft hem veel geld gekost. Hij is nog altijd boos op de bank. En ook op zichzelf, dat hij niet de moeite nam om zich er zelf in te verdiepen.
Destijds dacht Albert: ‘Ik ga nooit meer beleggen’. Hij werd steeds ouder en was bang dat zijn hele pensioen werd opgestookt door iemand die zegt er verstand van te hebben. Normaal is het heel slim om iets uit te besteden aan een expert. Maar Tonny heeft altijd de regel: investeer niet in iets wat je niet snapt.
Snel rijk worden of langzaam rijk worden?
Het is heel aantrekkelijk om voor het snelle geld te gaan. Daarom is crypto op dit moment super populair. Als het over beleggen gaat, willen mensen over het algemeen snel rijk worden. Ze zijn minder happig om langzaam rijk te worden.
Langzaam rijk worden is niet zo moeilijk. Als je op lange termijn financieel vrij of vermogender wil worden, heb je drie dingen nodig: kennis, geduld en middelen die je op dit moment niet nodig hebt.
Stel: je wilt je geld laten renderen en dat wil je met vastgoed doen. Misschien wil je een huis in Amsterdam kopen. Je kunt dan denken: de vastgoedmarkt van tegenwoordig slaat nergens op en de prijzen rijzen de pan uit, dit is een slecht moment om te kopen. Op korte termijn kan dat zo zijn. Als je vandaag een huis in Amsterdam koopt, kan dat over een jaar minder waard zijn dan nu.
Maar kijk ook eens naar de lange termijn. Is Amsterdam er over 30 jaar nog steeds? Waarschijnlijk wel. Zijn huizen in Amsterdam over 30 jaar duurder of goedkoper dan nu? Met een inflatie van 2% per jaar zullen de huizen over 30 jaar ongetwijfeld duurder zijn. Je kunt daarmee stellen dat het huis dat je vandaag koopt over 30 jaar meer waard is dan nu.
Met aandelen werkt het ook zo. Daarom kun je geld dat je de komende 30 jaar wel kunt missen prima in aandelen stoppen. Om op de lange termijn rijk te worden, heb je dus drie dingen nodig: kennis, middelen die je kunt missen en geduld. Toch vinden de meeste mensen dat niet zo interessant.
Dat zijn de drie dingen: kennis, middelen die je kunt missen en geduld. Dan word je op lange termijn rijk. Maar dat vinden de meeste mensen niet zo interessant.
Als je mensen de keuze geeft tussen:
- Je bent binnen 20 jaar gegarandeerd twee keer zo rijk als nu
of
- Je hebt een hele kleine kans dat je volgende week al twee keer zo rijk bent als nu
Dan gaan de meeste mensen voor volgende week. Daar zit het lastige in de psychologie van beleggen. We zijn vaak een beetje gehaast en willen het snelle resultaat. We springen in op Bitcoin of andere crypto omdat we daarvan denken dat het keer 10 kan gaan. En we vermijden de veiligere opties, omdat dat misschien maar 5% per jaar groeit. Dat vinden mensen niet zo spannend.
Laat je niet beïnvloeden door anderen
Elke keer weer zie je dat er een grote groep mensen is die heel lang wacht, totdat een aantal mensen al super succesvol zijn op de beurs. Ze kijken naar anderen en horen op feestjes hoeveel geld mensen op de beurs verdiend hebben. Dan pas stappen zij ook in.
Dat laten beïnvloeden door anderen is een ander psychologisch fenomeen wat we steeds weer zien. Een van de dingen die Albert heeft geleerd als belegger is: laat je niet beïnvloeden door de succesverhalen van andere mensen. Dat zij succesvol zijn, betekent niet dat jij dat ook wordt. Zij hebben hun eigen structuur, vermogen en strategie.
Dat beïnvloeden zie je tegenwoordig ook veel in de cryptomarkt. Mensen noemen zichzelf een crypto-expert. Maar je kunt alleen maar een crypto-expert zijn door uit te leggen hoe de techniek achter cryptocurrencies werkt. Er is niemand die kan voorspellen wat er met een bepaalde munt gaat gebeuren.
Wat bepaalt de waarde van geld en crypto?
Cryptomunten zelf hebben geen waarde. De waarde wordt enkel bepaald door de waarde die wij er met zijn allen aan toekennen. Met geld werkt dat precies hetzelfde. In de jaren 70 koppelde Nixon de dollar los van de goudkoers. Sindsdien heeft geld enkel nog de waarde die wij eraan toekennen. Dat is hoe fluctuaties ontstaan.
Als Nederlanders hebben we op die manier de eerste echte wereldwijde crisis veroorzaakt: de tulpenbollen crisis. Stel, je hebt een doos met tulpenbollen die je kunt verkopen voor 10 gulden. Op een gegeven moment merk je dat iemand anders die jou 10 gulden voor de doos tulpenbollen geeft hem vervolgens voor 11 gulden gaat verkopen. En die ander verkoopt hem voor 20 gulden, omdat er zoveel vraag naar is.
Op een gegeven moment heeft de prijs die mensen betalen voor tulpen helemaal niets meer te maken met de waarde van die tulpen. Het heeft alleen nog te maken met wat mensen ervoor willen betalen. Tot de bubbel op een gegeven moment barst en de laatste persoon de aankoop niet meer wil doen. Dan zijn de tulpenbollen opeens niets meer waard.
Het is belangrijk om je te realiseren dat crypto en geld alleen maar waarde hebben, doordat mensen er waarde aan geven. Met aandelen is dat wat concreter. Bijvoorbeeld aandelen in Apple. Je weet dat Apple producten verkoopt en dat er mensen zijn die voor die producten betalen. Er is dus een geldstroom. Ook weet je dat er vraag en aanbod zijn. En er zijn dingen als voorraad en intellectueel kapitaal. Daardoor is er een waardering. Crypto heeft dat niet.
Beleggen is een spier die je kunt trainen
Als je aan de slag wilt gaan met investeren in aandelen, wil je sowieso klein beginnen en investeren in dingen die je snapt. Koop niet zomaar alle aandelen waarvan mensen zeggen dat je ze moet kopen. Ga gewoon zelf op onderzoek uit en laat je goed informeren.
Realiseer je dat beleggen een spier is die je moet trainen. Tonny begon met beleggen na een uitspraak die hij hoorde in een seminar van Keith Cunningham: “Your money is unemployed.” Je werkt voor je geld in plaats van dat je geld voor jou werkt. Dat kan niet de bedoeling zijn. Je geld moet ook aan het werk.
Je kunt je geld zien als je troepen. Je wilt ze erop uitsturen en verwacht vervolgens dat ze met gijzelaars terugkomen. Dat is het principe. En zo werkt het ook met aandelen.
Tonny begon heel simpel door een paar duizend euro te beleggen. Zijn eerste dag was het een goede dag op de beurs. Hij had binnen één dag 100 euro winst gemaakt. Toen ging hij rekenen. Als je in één dag 100 euro verdient, verdien je 3000 euro per maand. Daar zou hij van kunnen leven als hij weer terug zou verhuizen naar Oost-Groningen. Hij had het gevoel dat hij de levenscode had gekraakt en financieel vrij was.
Zijn eerste dag als belegger had Tonny dus een mooi resultaat. De dag erna had hij echter 200 euro verlies. In zijn bedrijf draaide hij tonnen omzet per jaar, maar toch voelde hij zich slecht bij die 200 euro verlies die hij had. Op dat moment realiseerde Tonny zich: ik moet dit spel op een heel laag niveau leren.
Inmiddels zijn we een paar jaar verder. Tijdens de coronacrisis verloor Tonny meer dan een kwart miljoen in drie weken tijd. En dat raakte hem helemaal niet. Daar zie je de ontwikkeling. De eerste keer dat je 100 euro verliest, kun je daar best een beetje down van zijn. Maar jaren later raakt het je niet meer. Het maakt niet uit hoe vermogend je bent, beleggen is een spier die je moet trainen.
Waak voor een verslaving
Wees je er heel bewust van dat beleggen een verslavingskans met zich meebrengt. Het is als een gokspel. Je weet nooit wanneer je de hoofdprijs gaat winnen. Alle neurotransmitters die beleggen vrijmaakt in je lijf, kunnen net zo verslavend zijn als heroïne. Op een gegeven moment raak je eraan verslaafd om constant de beurskoersen in de gaten te houden.
Als je verslavingsgevoelig bent, kun je met beleggen heel veel geld kwijtraken. Op een gegeven moment denk je: nu heb ik al zoveel geld uitgegeven, nu moet ik ook gaan winnen. Je projecteert er een soort onlogische psychologie op. Je verzint een reden waarom je veel geld gaat verdienen. Maar dat staat los van tijd, investering en kennis, de drie belangrijkste dingen van beleggen.
Onlogische psychologie rondom beleggen
Door beleggen gaan mensen soms heel raar nadenken. Tonny heeft het ook weleens gehad. Dan kocht hij een aandeel waarvan hij dacht dat het zou gaan groeien. Maar in plaats daarvan zakte het met 30%. Zijn eerste reactie was dan om te wachten tot hij die 30% weer terug had en het dan te verkopen.
Maar eigenlijk is het heel raar om te wachten tot een aandeel weer 30% gaat stijgen en het dan te gaan verkopen. Als je verwacht dat het gaat stijgen, is het logischer om er nog meer geld in te stoppen. En als je er toch geen vertrouwen in een ander, hoe ga je ermee om?" data-excerpt="Weinig vertrouwen in een ander, hoe ga je ermee om? Mensen vragen ons weleens: wat is nu de reden van jullie succes? Om eerlijk te zijn bereiden we de podcasts nauwelijks voor. Ze ontstaan in het moment. Omdat voor.." data-featured-image="https://media-01.imu.nl/storage/psychologievansucces.nl/6686/weinig-vertrouwen-in-een-ander-hoe-ga-je-ermee-om-1170x500.jpg" class="smart-content-link sc-link" href="https://psychologievansucces.nl/weinig-vertrouwen-in-een-ander-hoe-ga-je-ermee-om/">vertrouwen in hebt, kun je het aandeel beter wegdoen en dat geld in een aandeel stoppen dat wel gaat stijgen.
Het is een hele rare paradoxale psychologie in je hoofd. Je weet dat je een aandeel moet kopen als hij omlaag gaat en moet verkopen als hij omhoog gaat. Maar toch doen veel mensen het tegenovergestelde. Als het aandeel omhoog gaat, ontstaat er verliesaversie. Je wilt nog net op de rijdende trein springen. En als een aandeel omlaag gaat, wil je het niet kopen. Want het wordt steeds minder waard.
Wil je beter worden in beleggen en beter leren omgaan met de psychologie erachter? Dan is het belangrijk om klein te beginnen en vooral te gaan trainen.
