Hoe ga je om met eenzaamheid?

Eenzaam? Je bent niet alleen!

Hoe ga je om met eenzaamheid?

Het is verbazingwekkend hoeveel mensen in Nederland eenzaam zijn. Onder de mensen tussen de 25 en 34 jaar is het percentage 50%. Bij jongeren en ouderen ligt het percentage nog hoger. 

Er zijn verschillende soorten eenzaamheid die je kunt ervaren. Aan de ene soort kun je wat meer doen dan de ander. Hoe ga je precies om met eenzaamheid? Wat kun je in deze tijd doen om je minder eenzaam te voelen? Daar gaan we je meer over vertellen. 

Hoe wij eenzaamheid zelf ervaren

Albert voelt zich niet zo snel eenzaam, ondanks dat hij geen partner heeft. Als je een partner hebt, heb je wat meer intimiteit. Wanneer je niet fysiek met mensen in contact bent, kan dat leiden tot huidhonger. Fysiek contact is een pure menselijke behoefte. Albert heeft een paar hele goede vrienden die een beetje in dezelfde bubbel leven. Ze zien elkaar nog af en toe, zodat ze de fysieke nabijheid wel voelen. 

Het lastige aan de hele situatie, is dat de beperkingen verplicht opgelegd zijn. Dat moet ook, want in de maatschappij heb je nu eenmaal te maken met regels. Maar je bent wel minder vrij om te bewegen en contact te maken met andere mensen. Albert mist het ook in zijn werk. Als coach wil hij soms iets extra bekrachtigen. Of mensen even kunnen aanraken als ze emotioneel zijn. Dat kan nu niet. Dat vindt hij een van de moeilijkste dingen.

Als je zoveel alleen thuis zit, overkomt het leven je. Je zoekt contacten niet zo snel meer op. Je kruipt een beetje terug in je schulp. 

Tonny merkt ook dat hij het fysieke contact mist. Jarenlang maakte hij vaak het grapje dat hij niet zo van mensen houdt. Daar zit wel een kern van waarheid in, in de zin dat hij graag alleen is. Toch valt het wel tegen nu. Hij woont alleen en merkt dat het toch wel een beetje eenzaam wordt. 

Het bedrijf is dit jaar best hard gegroeid. In januari bestond het bedrijf uit 17 mensen. Nu zijn het er al 28. Enerzijds is Tonny daar heel trots op. Maar er zijn ook mensen in dienst die hij nog nooit heeft ontmoet. Dat voelt heel raar. Hij merkt dat hij de mensen in het bedrijf echt mist. Je kunt elkaar wel online opzoeken en dat helpt een beetje. 

Als je zoveel alleen thuis zit, overkomt het leven je. Je zoekt contacten niet zo snel meer op. Je kruipt een beetje terug in je schulp. Veel mensen kampen daar op dit moment mee. Het speelt vooral bij jonge mensen, die juist heel veel behoefte hebben aan leeftijdsgenoten. Ze beginnen een beetje in een sociaal isolement te raken. 

Twee soorten eenzaamheid

Je kunt eenzaamheid ervaren in verschillende vormen. Je hebt sociale eenzaamheid en persoonlijke of intrinsieke eenzaamheid. Bij sociale eenzaamheid heb je relatief weinig mensen om je heen. Je hebt niet zo’n grote peer group. Misschien komt het doordat je weinig familie hebt of gewoon niet zoveel sociale contacten hebt. Je bent dan letterlijk en figuurlijk eenzaam. Door corona en isolatie ontstaat er meer sociale eenzaamheid. 

Aan de andere kant is er ook persoonlijke eenzaamheid. Je kunt dan nog steeds omringd zijn met duizenden mensen, maar je hebt jezelf geïsoleerd. Je weet niet hoe je je moet verhouden ten opzichte van die andere mensen. Misschien vind je die mensen helemaal niet zo leuk. Je hebt gevoel dat je risico loopt als je met mensen omgaat, want misschien willen ze wel van alles van je. Een dergelijke sociale fobie kan ertoe leiden dat mensen zich steeds meer gaan isoleren en daardoor ook steeds eenzamer worden.

Uiteindelijk realiseer je je dat je in dat kleine wereldje niet zo gelukkig bent.

De tweede vorm van eenzaamheid gaat een beetje tegen je intuïtie in. Je voelt je heel veilig in je comfortzone en ziet niet de behoefte om eruit te stappen. Deze corona tijd kan het gevoel alleen maar versterken. Je zit alleen en je agenda is leeg. Hoe leger je agenda is, hoe meer je in je schulp kruipt. Het is heel comfortabel om je wereld klein te maken en het sociale contact niet op te zoeken. Uiteindelijk realiseer je je dat je in dat kleine wereldje niet zo gelukkig bent. 

Sociale eenzaamheid is relatief makkelijk op te lossen door in contact te komen met mensen. Als je niet veel mensen niet kent, zijn daar oplossingen voor zoals instanties, hulplijnen en verenigingen. Emotionele eenzaamheid brengt meer problemen mee. Je hebt wel contact via WhatsApp en via social media zie je gezichten, maar je hebt geen diepere verbinding met elkaar. In deze tijden van isolatie en afstand houden, is het een uitdaging om die diepere verbinding te vinden. 

Er is altijd verbinding

Een tijdje terug gaf Albert een webinar over eenzaamheid. Het ging erover dat je eenzaamheid heel serieus moet nemen. Als je te lang eenzaam bent, heeft dat nogal wat gevolgen. Vooral de emotionele eenzaamheid kan leiden tot depressie. Mensen worden somber, ze gaan piekeren en krijgen soms zelfs suïcidale gedachten. 

Tijdens de voorbereiding van het webinar, heeft Albert veel nagedacht over wat eenzaamheid nu eigenlijk is. Het moest een beetje rijpen in zijn hoofd. Op een ochtend werd hij wakker met een inzicht. Je kunt pas eenzaamheid ervaren op het moment dat je verbonden bent.

Er is altijd een vorm van verbinding.

We leven in een wereld van polariteiten. Je kunt het ene niet ervaren zonder het andere te kennen. Het is maar net waar je op focust. Als eenzaamheid eenmaal in je leven is geslopen, krijgt het steeds meer aandacht. Het is dan moeilijk om je focus weer te richten op verbinding.

Je kunt pas eenzaamheid ervaren op het moment dat je verbonden bent.

Er is altijd een vorm van verbinding. Alleen al het feit dat je in- en uitademt laat zien dat er verbinding is: je binnenwereld en buitenwereld. Bij een inademing laat je de buitenwereld toe. Bij een uitademing deel je met de buitenwereld. 

Het is bijzonder om hier bij stil te staan. Als je ademt, word je gedwongen om te delen met de buitenwereld en moet je de buitenwereld binnenlaten. Je kunt niet zomaar tien minuten je adem inhouden en niet meer meedoen met de wereld. Die verbinding is er altijd. 

Zoom uit op je eenzaamheid

Hoe moeilijk het ook is, blijf in verbinding met mensen. Het lijkt heel makkelijk om dat te doen via WhatsApp of Zoom. Maar dat is niet genoeg. 

Je merkt waarschijnlijk al vrij snel dat de digitale verbindingen nooit helemaal bevredigend zijn. Je wilt fysiek contact. In het emotionele deel van ons brein zijn we op zoek naar verbinding. We zijn altijd verbonden, daar hoef je niet aan te twijfelen. Het gaat erom dat je mentaal ook besluit om daar een onderdeel van te zijn. Dat kan heel simpel. Bijvoorbeeld door met anderhalve meter afstand toch even af te spreken op de hoek van de straat. Of door samen te gaan wandelen of fietsen. Het is heel belangrijk om te gaan bewegen. Doordat je fysiek beweegt, kom je ook mentaal in beweging.

Misschien ben je niet zozeer eenzaam, maar heb je gewoon af en toe een eenzaam moment. Dat is een groot verschil.

Bij eenzaamheid krijg je de neiging om steeds meer in te zoomen. Je leven wordt kleiner. Wanneer je in verbinding komt, kun je weer meer uitzoomen. Het probleem zit erin dat mensen het te ingewikkeld maken. Het zit hem in de kleine dingen. Misschien ben je niet zozeer eenzaam, maar heb je gewoon af en toe een eenzaam moment. Dat is een groot verschil. 

Je kunt jezelf eenzaam maken door in te zoomen op je eenzaamheid en daarin te blijven hangen. Je wilt het juist doorbreken. Daar is gelukkig niet veel voor nodig. Je kunt bijvoorbeeld even gaan wandelen of even iets leuks doen voor een ander. Bel iemand gewoon eens op of stuur een bloemetje. Het maakt niet zoveel uit wat je doet, als het maar een vorm van contact is. 

Victory Friday

Verbinding zoeken kan ook online. Bij de IMU is er sinds kort ‘Victory Friday’. Tonny merkte dat iedereen op zijn eigen eilandje zat. Veel mensen in het bedrijf hebben geen idee wat hun collega’s aan het doen zijn. Je hebt alleen contact met je twee of drie directe collega’s, maar niet met de rest. Tonny sprak al helemaal niemand, want hij heeft zich uit alle operationele processen gewerkt. 

Om weer meer met elkaar in verbinding te komen is er nu Victory Friday. Elke vrijdag gaat het hele team op zoom. Elke week krijgt iemand uit het team de kans om een korte presentatie te geven over iets wat hij heeft gedaan in zijn werk of een bepaald project waar hij aan werkt. Het mag ook iets uit het privéleven zijn. 

Vorige week vrijdag was er bijvoorbeeld een programmeur die even kort een nieuwe functie in de software deelde. De week ervoor deelde iemand dat hij bezig was met de Miracle Morning. Hij vertelde hoe zijn ochtendroutine nu is en wat hij eraan heeft gehad. Het hoeft maar iets kleins te zijn. 

Toen het werd geopperd in het team, verwachtte Tonny dat mensen vooral hun werkprojecten gingen delen. Binnen een uur kwamen er echter allerlei verschillende suggesties van mensen binnen. Ze hadden een boek gelezen waar ze wel iets over wilden vertellen. Of ze wilden hun routine delen. Soms waren het hele persoonlijke dingen. Als je ook maar het kleinste podium geeft, vinden mensen het leuk om toch even hun verhaal kwijt te kunnen. In dit geval is het binnen het bedrijf, maar je kunt hetzelfde ook binnen je vriendengroep of familie doen. 

Hoe stap je uit je eenzaamheid?

Om uit je eenzaamheid te komen, is het allereerst belangrijk dat je je kernovertuiging verandert. Je kernovertuiging heeft te maken de overtuiging die je hebt ten opzichte van eenzaamheid. Misschien denk je dat je het altijd alleen moet doen. Of dat je geen hulp kunt vragen. Wat voor kernovertuiging je ook hebt, het begint ermee dat je je er bewust van wordt. Je wilt het voor jezelf gaan verbreken door er op een andere manier naar te kijken. Er zijn veel technieken om een andere kernovertuiging te krijgen. 

De tweede stap om uit je eenzaamheid te komen is de circle of influence. Hoeveel mensen zijn er nu werkelijk in je leven waar je op de een of andere manier een verbinding mee hebt? Wie zijn de mensen waar je hulp van krijgt? En aan wie zou jij hulp willen geven? Het hoeven er niet veel te zijn. Al zijn het er maar vijf of zes. Maar onderhoud dat contact in ieder geval. 

Als je toch thuis zit, kun je een inventarisatie maken van wie de mensen zijn waar je werkelijk van houdt. Van welke mensen zou je heel beroerd zijn als ze uit je leven zouden verdwijnen? Het inventariseren van je belangrijkste contacten is iets wat altijd waardevol is om te doen. 

Een volgende stap om je eenzaamheid tegen te gaan, is om letterlijk en figuurlijk naar buiten te gaan. In welke vorm dan ook. Laat het vooral over aan je creativiteit en vind iets wat bij jou past. Ga naar buiten of zorg dat je online iets organiseert. Zolang het maar iets is wat bij je past. Er zijn veel dingen die je binnen de beperkingen nog steeds kunt doen. Al is het maar één persoon waar je verbinding mee voelt. Het zijn de kleine dingen. Het maakt niet eens zoveel uit wat precies de reden is dat je met elkaar afspreekt.