Gemotiveerd blijven bij teleurstellingen
Omgaan met teleurstellingen
Als je constant tegen teleurstellingen en beperkingen aanloopt, is het heel logisch dat op een gegeven de moed je in de schoenen zinkt. Een beperking in je gezondheid kan je bijvoorbeeld flink tegenwerken. Hoe zorg je er dan voor dat je toch gemotiveerd blijft? We leggen het je uit.
Teleurstelling heeft te maken met verwachting. In deze tijd van social media kunnen die verwachtingen aardig verstoord zijn. We vergelijken onszelf steeds met de meest fantastische beelden van anderen die voorbij komen. Je vraagt je dan al snel af of je wel goed genoeg bent. Te vaak denken mensen door de mooie beelden van andere dat ze niet goed genoeg zijn.
Wat is goed genoeg?
Durf jezelf af te vragen wat reëel is en wat goed genoeg is. Je ziet dat veel mensen vooral proberen hun waardering te krijgen uit hun omgeving. Van hun ouders, vrienden en familie, mensen op school of wie dan ook. Later ook van collega’s en van hun baas. Daar halen ze dan hun eigenwaarde uit.
Voor alles heb je een bepaalde verwachting. Als je hard hebt gewerkt en zo ontzettend je best hebt gedaan, dan verwachte je daar iets voor terug. Of je hebt hard gesport en goed op je voeding gelet. Je verwacht dan een bepaald resultaat. Als je dan niet het lichaam hebt dat je graag had willen hebben, dan was je verwachting blijkbaar te hoog. Ga daarom na hoe reëel een verwachting is om teleurstelling te voorkomen.
Het is de vraag waar je jezelf mee vergelijkt. Teleurstelling komt eigenlijk altijd voort uit een vergelijking of een verwachting. Je verwacht een bepaald eindresultaat en als het er niet is, dan ben je teleurgesteld. Of je bent superblij met een resultaat van jezelf, maar iemand anders heeft een nog beter resultaat. Als je jezelf daarmee vergelijkt, ben je alsnog een beetje teleurgesteld.
Als je puur en alleen naar je eigen resultaat kijkt, zonder referentiekader van anderen, dan ben je in principe heel blij. Maar ga je jezelf vergelijken met anderen, dan kun je alsnog teleurgesteld zijn.
Gemotiveerd blijven door intrinsieke drijfveren
Michael Jordan zei ooit: “Ik vergelijk me niet met anderen, maar met de best mogelijke versie van mezelf.” Zo bleef hij gemotiveerd in zijn sport, ook al stond hij al aan de top. Hij vergeleek zich met de versie die hij uiteindelijk zou kunnen zijn. Dat is een heel ander soort vergelijking. Daar komt een andere motivatie uit voort.
Daarmee komen we weer terug op het woord motivatie. Je kunt anderen niet motiveren, je kunt alleen jezelf motiveren. Je kunt wel een omgeving creëren waarin anderen worden uitgenodigd om hun intrinsieke motivatie aan te zetten. Maar als je kijkt naar hoe je jezelf kunt motiveren bij tegenslagen, dan zul je in eerste instantie moeten kijken naar wat je intrinsieke drijfveren zijn.
De dieper liggende waarden, de six human needs, dat zijn de drijfveren die ieder mens in meer of mindere mate aanwendt om in beweging te blijven. Maar als je er echt naar vraagt, weten eigenlijk heel weinig mensen wat ze nu precies drijft. Ze komen ‘s morgens uit bed, doen hun ochtendplasje en sloffen zo de dag in. Anderen beginnen wat fanatieker. Maar als je dan halverwege de dag vraagt naar wat ze nu drijft, dan krijg je over het algemeen wat vage termen.
“Ik vind het leuk om te werken met andere mensen.” Of: “Ik vind het fijn om succes te hebben.” Maar wat bedoel je daarmee? Het is dan belangrijk om door te vragen naar wat succes nu eigenlijk betekent voor iemand. Of wat die verbinding met andere mensen voor ze betekent. Vage termen zoals: “Wat mij drijft is liefde.” Als je twintig mensen van de straat plukt en vraagt wat liefde voor hen betekent, krijg je twintig verschillende antwoorden.
Het gaat juist altijd om dat ene woord. Voor de een betekent het verbinding, voor de ander intimiteit en voor weer een ander de mogelijkheid om te delen. Maar wat betekent het voor jou? Als dat dan verbinding is, dan komt de volgende: Hoe ziet dat er dan uit in gedrag?
Het is leuk als verbinding je motiveert om de dingen te doen die je graag wilt doen. Maar hoe kun je dagelijks aan iemand zien waarom verbinding zo’n belangrijk ding is in zijn leven?
Omgaan met teleurstellingen
In een eerdere podcast hebben we weleens benoemd: het lichaam is trager dan de geest. Je kunt in je hoofd al een doel bereikt hebben, maar dan moet je je lichaam er nog naartoe brengen. Je kunt in je hoofd al op vakantie in Curaçao zijn en aan het strand liggen met een cocktail in je hand, maar je moet je lichaam er nog naartoe brengen. Om daar te komen, moet je lichaam door een bepaalde weerstand heen. Zo werkt het met veel doelen die je wilt bereiken. Er zit een bepaalde tijd tussen en ook bepaalde obstakels die je moet overwinnen.
Dit alles geldt ook als je moet omgaan met teleurstellingen op het gebied van je gezondheid. Als jij fysiek beperkt wordt door je gezondheid, dan zul je merken dat je in je hoofd al weer gezond bent, maar dat je lichaam nog niet mee wilt. Het kan heel demotiverend werken als je in je hoofd bepaalde progressie wil boeken en er al bent, maar je lichaam nog niet meekrijgt.
Het lastige is dat je je lichaam niet voor de gek kunt houden. We denken altijd wel dat we veel van het lichaam afweten, maar we weten eigenlijk nog zo ongelofelijk weinig van het menselijk lichaam. Een mens bestaat uit ongeveer 1000 triljoen cellen. Elke cel heeft ongeveer 100.000 chemische reacties per seconde. Dat lijkt veel. Maar je hebt geen idee hoe veel dat werkelijk is. Die hele biochemische fabriek. Per seconde gaan er 10 miljoen cellen dood, maar worden ook 10 miljoen cellen geboren. De cellen in je lichaam hebben maar één taak: de andere cellen in je lichaam ondersteunen. We weten nog maar zo weinig van wat de cellen dan precies doen en hoe dat precies werkt.
De juiste balans vinden
Bij een aankomende griepgolf hebben veel mensen het idee dat ze zink moeten slikken om hun weerstand te verhogen. Voor sommige mensen kan het helpen om zink te slikken als supplement, maar ieder mens is anders. Het hele immuunsysteem is ook anders. Misschien is zink voor jou wel helemaal niet het allerbeste. Maar alle cellen in je lichaam moeten wel iets met die dosis zink die je tot je neemt. Het lichaam moet het weer in evenwicht brengen.
Alles in de natuur is altijd weer op zoek naar een nieuw evenwicht. Wanneer je uit balans raakt, heb je aan de ene kan iets te veel gedaan en aan de andere kant iets te weinig. Als je overspannen raakt, heb je teveel spanning gehad en te weinig ontspanning. Als je overgewicht hebt, heb je aan de ene kant te veel calorieën tot je genomen en het lichaam was niet in staat om al die categorieën weer te verbranden. Dat wat je te veel hebt gedaan, moet je weer minder gaan doen en dat wat je te weinig hebt gedaan, moet je weer meer gaan doen.
Maar weet jij wat je te veel en wat je te weinig hebt gedaan? Een groot deel van je gedrag is onbewust. We hebben vaak het idee van een quick fix: we moeten snel ons probleem oplossen, want we moeten weer door. We jakkeren door het leven om zoveel mogelijk doelen te realiseren. Maar het lichaam moet wel mee kunnen doen.
Het valt altijd weer op dat mensen heel weinig van hun eigen lichaam weten: wat het nodig heeft, waar het om vaagt. Als je dat dan weet, is het een tweede om je er ook nog naar te gaan gedragen. Als je minder gaat eten en stopt met alcohol ga je vanzelf merken dat je afvalt. Maar toch is de verleiding toch te groot en ga je weer meer eten. Of je gaat weer een avondje los met alcohol. Je lever moet het vervolgens allemaal weer afbreken. Als je weet wat goed voor je is en je gedraagt je er nog niet naar, dan duurt het herstelproces alleen maar langer.
Hoe blijf je gemotiveerd om je doel te behalen?
Het is best gecompliceerd om gemotiveerd te blijven. We moedigen vooral aan om te blijven onderzoeken wat bij jou, je leven en je omstandigheden past. Bedenk je welke voeding bij je past, welke beweging, welke herstelmomenten, welke gedachten, welke groep mensen en wat je drijft van binnenuit. Er zijn zoals je ziet veel vragen waar je voor jezelf een antwoord op moet vinden voordat je helemaal begrijpt wat je moet doen om jezelf in balans te krijgen en te houden.
In principe spelen er twee hele belangrijke factoren mee. De eerste van die factoren is tijd. De ander is het verkleinen van het doel. Je kunt tevreden zijn met je eigen resultaat, maar als je het vergelijkt met een beter resultaat van iemand anders, kan dat je alsnog ontevreden maken en je motivatie minder gaan maken.
Als ondernemer kun je dat ook ervaren. Als je naar je eigen business kijkt, dan kun je daar best tevreden over zijn. Maar als je dan online kijkt naar bijvoorbeeld de concurrent, lijkt het al snel dat diegene veel verder is en er een onoverbrugbaar gat is. Dat haalt vervolgens alle motivatie weg.
Stel, je wilt graat vijf kilo afvallen. Vervolgens ga je een hele dag geen koolhydraten eten en geen alcohol drinken. Je leeft van vlees, vis en groenten, omdat je trainer zegt dat dat goed voor je is. De volgende dag sta je op de weegschaal, maar je bent nog geen vijf kilo lichter. Je kunt dan teleurgesteld zijn dat het je nog niet gelukt is om je doel te behalen. Je motivatie is dan weg.
Maar wat nu als je jezelf niet een dag maar een maand de tijd geeft om die vijf kilo te verliezen? Dan wordt het ineens een heel ander spelletje. Het wordt dan een stuk haalbaarder voor jezelf. Het is belangrijk om jezelf de tijd te gunnen om een doel ook echt haalbaar te maken.
Een ander voorbeeld: je ziet een concurrent die jaren op je voorligt. Je haalt jezelf in je hoofd dat je dat gat binnen een week gedicht moet hebben. Dan heb je daar geen enkele vorm van motivatie voor. Het doel is zo gedoemd om te mislukken. Geef jezelf daarom voldoende tijd om je doelen echt te kunnen behalen.
Maak het tastbaar
Naast een logische hoeveelheid tijd is het ook belangrijk dat het doel behapbaar is. Je kunt niet in één keer je hele lichaam veranderen en ook niet in één keer je bedrijf tien keer zo groot maken.
Je kunt grote doelen niet in één keer realiseren. Kies iets wat voor jou haalbaar is. Misschien kun je jezelf op dit moment maar één keer opdrukken. Het is dan een haalbaar doel om jezelf uit te dagen en naar vijf keer opdrukken te gaan. Ga niet meteen naar honderd, want dan zakt de motivatie je snel in de schoenen en loop je alleen maar tegen teleurstellingen aan.
Als je een tastbaar doel hebt en jezelf voldoende tijd gunt om dat doel te behalen, dan ga je die progressie zien. Zodra je ziet dat je vooruit gaat, komt daar ook weer nieuwe motivatie uit. Als de progressie zichtbaar is, sterkt dat je motivatie.
Er is altijd verbetering mogelijk
Hoe kun je er nu het beste mee omgaan als je te maken krijgt met een fysieke teleurstelling? Misschien beland je in het ziekenhuis omdat je een bepaalde ziekte hebt gekregen. Of omdat je een been hebt gebroken. Je hebt plots een obstakel waar je mee moet omgaan.
Misschien ga je nooit meer het ideaalbeeld bereiken wat zonder de fysieke aandoening had gekund. Maar je kunt wel gaan nadenken over wat wel haalbaar voor jou is. Dat wordt dan je nieuwe doel. Ook kun je kijken of er progressie in zit tussen waar je nu staat en wat er uiteindelijk haalbaar is. Als je dat merkt, dan maak je het voor jezelf makkelijker om gemotiveerd te blijven.
Er is altijd progressie als je het beeld loslaat dat je oorspronkelijk van iets had. Soms kun je geen fysieke progressie meer maken door welke aandoening dan ook. Op persoonlijk gebied is er altijd nog ruimte om te groeien. Je kunt anders naar het leven gaan kijken. Dat zie je vaak bij mensen die een bepaalde beperking krijgen door een ziekte of een ongeluk. Zo worden deze mensen zelfs een inspiratiebron voor hun omgeving.
Wanneer je bereid bent om te groeien, in welke vorm dan ook, dan maak je altijd progressie. Het leven draait om groei. Maar kun je ook meegaan met groei? In sommige gevallen zul je je definitie van groei moeten herdefiniëren om te leren omgaan met teleurstellingen. Daar is ook veel winst te behalen.
Om af te sluiten halen we er nog even een quote bij van een van onze favoriete Amerikaanse goeroes: Tony Robbins: “Mensen overschatten wat ze in een dag kunnen doen, maar onderschatten wat ze in een jaar kunnen realiseren. Daarmee komen we weer terug op de factor tijd.
Realiseer jezelf dat je de tijd hebt. Het feit dat je nu op aarde rondloopt, wil zeggen dat je bestaansrecht hebt. Anders was je er niet geweest. Dat feit alleen al is genoeg. Realiseer jezelf dat er alleen maar nu is. Veel mensen worstelen met tijd. Tijd en ruimte bepalen uiteindelijk de ervaring die je hebt. Wil je een positieve ervaring hebben in het nu, dan zul je je realiteit en je ervaring moeten bijstellen voor jezelf.
```
