Hoe voorkom ik een bore-out?

Hoe voorkom ik een bore-out?

Een tijdje terug hoorde je in de Psychologie van Succes podcast hoe je een burn-out voorkomt. Maar hoe zit het dan met de tegenhanger, de bore-out? Bij een bore-out haal je weinig voldoening uit je werk. Je mist het gevoel van uitdaging en doet veel langer over je werk dan nodig is.

We onderschatten de bore-out vaak een beetje. Het is relatief nieuw en nog maar heel weinig mensen weten precies wat het is. Laten we daarom beginnen met uitleggen wat een bore-out precies is, voordat we je vertellen hoe je er dan vanaf komt.

Een bore-out is het ontbreken van stress. Stress heeft een slecht imago. Niet gek ook, want te veel stress is enorm slecht voor de gezondheid. Bij ongeveer 95% van de klachten die mensen hebben is stress de oorzaak. Maar aan de andere kant heb je stress ook nodig. Stress helpt je namelijk om met veranderende omstandigheden om te gaan. Dankzij gezonde stress blijf je scherp.

Hoe stress werkt

Stel, van het ene op het andere moment verandert er iets in je omgeving. Dat kan iets heel simpels zijn, bijvoorbeeld dat de temperatuur zakt. Of er komt ineens een hard geluid binnen. Er staat een huilende medewerker aan je bureau of krijgt te maken met een hysterische schoonmoeder. Er kan van alles en nog wat op je pad komen. Misschien valt er wel een blauwe envelop op je mat. Het eerste wat je dan denkt is: paniek! Je lichaam reageert direct en schakelt een stressmechanisme in. Je lichaam wil namelijk maar één ding: overleven.

Je stressmechanisme is een reactie van je lichaam die ervoor zorgt dat je een dreigende situatie overleeft. Er is een bedreiging en die vraagt om een bepaalde handeling. Je moet er iets mee. Er zijn vier manieren waarop je kunt handelen in een stressvolle situatie:

1. Vechten. In het geval van de blauwe envelop zou je heel kwaad kunnen worden, de envelop doormidden kunnen scheuren of door de kamer gooien.
2. Vluchten. Je gaat strategieën bedenken om met de dreiging om te gaan. Je bedenkt een oplossing. Bijvoorbeeld wat zou ik kunnen doen aan deze huilende medewerker? Heb ik al een soort handboek liggen over hoe om te gaan met huilende medewerkers? Of wat zou ik nu kunnen doen om die persoon een beetje blij te maken?
3. Bevriezen. Je kunt ook gewoon niets doen. In het geval van de blauwe envelop kun je doen alsof het niet bestaat door hem niet open te maken. Helpt niet, maar het is wel een manier om te reageren.
4. Steun zoeken bij anderen. Je vraagt anderen je te helpen bij het oplossen van de plotselinge verandering  waar jij mee te maken krijgt.

Je hebt je stressmechanisme nodig, want het zet je iedere keer weer klaar om tot actie over te kunnen gaan.

Het ontstaan van een burn-out en bore-out

Een burn-out wordt veroorzaakt doordat je iedere dag en elk moment ‘aan’ staat. Klaar om te vechten, vluchten, bevriezen of steun te zoeken. Je systeem trekt het niet om constant aan te staan. Je maakt te veel cortisol en adrenaline aan. Je bent letterlijk en figuurlijk overprikkeld. Uiteindelijk houdt je lichaam het niet meer vol en krijg je een burn-out.

En dan is er de tegenhanger, de bore-out. Je hebt een bepaalde hoeveelheid stress nodig om goed te kunnen functioneren in de maatschappij. Maar stel je eens voor dat je op een plek zit waar je geen uitdaging hebt. Je hebt totaal geen stress. Dat wordt een beetje onderschat, maar 60% van de mensen die in het bedrijfsleven heeft er in zekere mate mee te maken.

Veel mensen sloffen elke maandag weer met een frisse dosis tegenzin naar hun werk. Hun productiviteit en efficiëntie zijn bedroevend laag. De hele week zijn ze druk, maar als je kijkt wat ze nu eigenlijk doen in zo’n week, is dat niet bepaald veel.

Als je een uitdaging hebt in je werk, krijg je te maken met acute stress. Je wordt dan geprikkeld om in beweging te komen. Als acute stress chronisch wordt, dan krijg je een burn-out. Op het moment dat er helemaal geen stress is, dan krijg je ook geen prikkel om in beweging te komen. Het gevolg: een bore-out.

Zin geven aan je leven

In zijn boek ‘Man’s searching for meaning’ schrijft Victor Frankl over de zoektocht naar zingeving. Victor Frankl overleefde de Holocaust. In zijn boek schreef hij hierover het volgende:

“In tegenstelling tot wat Siegmund Freud vaststelde, is de mens niet in de eerste plaats seksueel gefrustreerd, maar existentieel gefrustreerd. En in tegenstelling tot wat Alfred Adler vaststelde is zijn grote kracht niet meer dat hij zich minderwaardig voelt, maar dat hij zich nutteloos voelt. De mens voelt een gevoel van zinloosheid en levendigheid, wat ik het existentieel vacuüm noem. Het voornaamste symptoom daarvan is verveling.”

Tijdens de Holocaust zag Victor dat de mensen die een sterk gevoel voor zingeving hadden, die iets hadden om voor te leven, de meeste kans hadden om te overleven. De mensen die geen gevoel van zingeving hadden, geen stip op de horizon meer hadden, die gingen eraan onderdoor. Dit is een extreem voorbeeld, maar het principe is hetzelfde als dat van de bore-out.

Alles draait erom hoe je zin en betekenis aan je leven kunt geven. Als je het gevoel hebt dat je werk zinloos is, loop je het risico om een bore-out te krijgen. Vaak zijn de mensen die hiermee te maken krijgen hele slimme en intelligente mensen die niet de uitdaging krijgen die ze nodig hebben.

Een manager van de belastingdienst vertelde bijvoorbeeld eens dat hij het ene na het andere simpele projectje op zijn bord kreeg. Hij had het gevoel dat hij tot veel meer in staat was. Hij kreeg de kans en de gelegenheid alleen niet om dat te laten zien. Als hij met een goed idee kwam, werd dat meteen afgeschoten. Dit is een typische situatie waardoor menig medewerker in een bore-out belandt.

Hoe ga je met een bore-out om?

Als je het gevoel hebt dat je in een bore-out aan het raken bent of er zelfs al mee te maken hebt, is het belangrijk om zo snel mogelijk actie te nemen. Verveel jij je ergens kapot en voel je je zinloos, zorg dan voor verandering. Ga eens met je werkgever praten en geef aan dat je per direct uitdagender werk nodig hebt. Is dat uitdagendere werk er niet, dan is het hoog tijd om van baan te wisselen.

Is het geen optie om je baan op te geven of van baan te switchen? Dan is het ook een optie om buiten je werk te gaan kijken en die uitdaging te gaan opzoeken in je vrije tijd.

Zo is er het verhaal van iemand die een briljante manager is, maar op zijn werk geen kans krijgt om zichzelf te ontwikkelen. Om toch die uitdaging te vinden, werd hij voorzitter van de lokale voetbalvereniging. Na werktijd zette hij al zijn kwaliteiten en talenten daar in. De voetbalvereniging floreerde, tot het op een gegeven moment echt om miljoenen euro’s omzet ging. Er werden spelers en trainers gekocht en de club werd steeds succesvoller. Hij leidde zo dus een compleet bedrijf naast het bedrijf waar hij op de loonlijst stond.

Beperk je zingeving niet tot de 8 uur per dag dat je verplicht moet werken, maar kijk ook daarbuiten eens naar welke hobby’s je hebt.

Ontdek jouw intrinsieke motivatie

Om echt zingeving te vinden in je leven, is het belangrijk om jezelf heel goed te leren kennen. Ga op zoek naar wat jouw intrinsieke motivatie is. Wat drijft je en waar word je uiteindelijk blij van? Zingeving is voor iedereen anders. Je zult er zelf naar op zoek moeten gaan om te ontdekken hoe zingeving er voor jou persoonlijk uitziet.

Zingeving gaat niet over werk zelf, maar over datgene dat werk je geeft. Er zit altijd een dieper liggende drijfveer onder. Deze kun je voor jezelf definiëren en jezelf er vervolgens ook naar gaan gedragen. Het is belangrijk dat je de kans krijgt om binnen je werk of daarbuiten het beste van je zelf te geven. Als die er op dit moment niet is, is het hoog tijd om te zoeken naar deze kans.

Een boek dat op dit alles aansluit is ‘Drive: The surprising truth about what really motivates us’, geschreven door Daniel Pink. Geen zin om te lezen? De boodschap uit het boek wordt ook perfect samengevat deze video:

Daniel Pink laat zien dat zolang mensen te weinig verdienen om van te kunnen rondkomen, geld hun belangrijkste motivator is. Maar zodra iemand meer verdient dan hij nodig heeft, is meer geld geen extra motivator meer. Als iemand al goed verdient en dan plots twee keer zoveel verdient, betekent dat niet dat diegene ook ineens twee keer zo hard gaat werken.

Het verhaal van Linux

De boodschap van Daniel Pink zien we in de praktijk terug bij Linux. Linux is gebouwd door enkele van de meest geniale mensen op aarde en dat hebben ze volledig vrijwillig in hun eigen tijd buiten hun bestaande baan om gedaan. Vervolgens geven ze het besturingssysteem gratis weg. Dit is niet hoe het werkt in het kapitalisme, maar toch gebeurt het. Deze mensen bouwen aan Linux omdat ze in het project de zingeving vinden die ze niet vinden in hun bestaande werk.

Het voorbeeld van Linux laat precies zien waarom zingeving zo waardevol is. De ontwikkelaars van Linux vinden hun zingeving in bijvoorbeeld het bijdragen aan andere mensen, zichzelf ontwikkelen of de wereld een beetje mooier maken. Het kan ook een bepaalde ideologie zijn die ze hebben. Bijvoorbeeld dat ze vinden dat dit soort dingen gratis zouden moeten zijn. Het bouwen van een systeem als Linux draagt zo bij aan hun geluk.

Vind de zingeving in je eigen leven

Je kunt het op dezelfde manier aanpakken, waarbij je overdag je baan uitzit en in de avonduren de dingen doet waar je gelukkig van wordt. Maar het is natuurlijk stukken fijner als je die twee werelden met elkaar kunt combineren.

De belangrijkste vragen om jezelf iedere keer opnieuw te blijven stellen zijn: “Waar kom ik ‘s morgens mijn bed voor uit? Wat drijft me? Hoe kan ik dat iedere keer opnieuw blijven creëren voor mezelf? Hoe creëer ik omstandigheden waarin ik maximaal wordt uitgedaagd in de talenten en kwaliteiten die ik heb? Zolang je dit weet en je dag erop inricht, blijf je zingeving houden in je leven en voorkom je dat je in een bore-out terechtkomt.